Sprzątaczka w szkole (pracownik samorządowy) pracowała w listopadzie przez 8 dni roboczych, wypracowując w te dni po 4 godziny nadliczbowe. Do końca 3-miesięcznego okresu rozliczeniowego nie zostanie jej udzielony w zamian czas wolny.

Czy należy jej wypłacić wynagrodzenie z dodatkiem 50%, uwzględniając przy obliczaniu stawki godzinowej wynagrodzenie zasadnicze dodatek stażowy zapisany w umowie o pracę oraz ilość godzin do przepracowania w listopadzie? Czy zapis w ustawie o pracownikach samorządowych (art. 43 ust. 1) daje możliwość wypłacenia dodatku 50%?

Odpowiedź

Pracodawca może zrekompensować pracownicy pracę w godzinach nadliczbowych albo czasem wolnym od pracy albo normalnym wynagrodzeniem bez dodatku za pracę w godzinach nadliczbowych. Wybór formy rekompensaty należy do pracownicy.

Stosunek pracy pracowników samorządów terytorialnych został odrębnie uregulowany ustawą o pracownikach samorządowych . Ustawa ta weszła w życie 1 stycznia 2009 r. Zgodnie z art. 43 ust. 1 ustawy o pracownikach samorządowych w kwestiach nieuregulowanych w ustawie stosuje się odpowiednio przepisy ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94, z późn. zm.) - dalej k.p. Za pracę wykonywaną poza normalnymi godzinami pracy pracownikowi samorządowemu przysługuje wynagrodzenie, albo czas wolny w tym samym wymiarze w okresie bezpośrednio poprzedzającym urlop wypoczynkowy lub po jego zakończeniu - wybór należy do pracownika (art. 42 ust. 4 ustawy o pracownikach samorządowych ). Na wniosek pracownika czas wolny może zostać udzielony w okresie bezpośrednio poprzedzającym urlop wypoczynkowy lub po jego zakończeniu. Ustawodawca nie określa w jakiej formie pracownik dokonuje wyboru formy rekompensaty. Dla celów dowodowych wskazana byłaby forma pisemnego wniosku. W przypadku pracowników samorządowych wybór formy rekompensaty (wynagrodzenie czy czas wolny od pracy) należy do pracownika, a nie do pracodawcy.

Rekompensowanie pracy w godzinach nadliczbowych czasem wolnym od pracy nie może obniżać należnego pracownikowi wynagrodzenia za pracę w danym miesiącu. W związku z tym, że ustawodawca przewiduje rekompensatę w postaci wynagrodzenia, nie stanowiąc wprost o dodatku do wynagrodzenia, jak ma to miejsce w przypadku przepisu art. 1511 § 1 k.p., pojawiły się rozbieżne poglądy na temat możliwości przyznawania 50 lub 100% dodatku do wynagrodzenia. Stanowisko, zgodnie z którym za pracę w godzinach nadliczbowych pracownikowi samorządowemu należy się wynagrodzenie bez dodatku, wydaje się być bardziej przekonujące. Wśród argumentów podawanych na uzasadnienie poglądu o braku możliwości wypłaty dodatków podawane są takie, że ustawa o pracownikach samorządowych stanowi lex specialis w stosunku do przepisów k.p. (opinia Departamentu Prawnego Kancelarii Prezesa Rady Ministrów z 29 maja 2009 r.), podporządkowaniem interesu jednostki interesowi publicznemu (Ł. Pisarczyk, Nowa ustawa o pracownikach samorządowych, PiZS Nr 3/2009, s. 24), a także stosowaniem analogii do przepisu art. 30 ust. 2 ustawy o pracownikach urzędów państwowych z dnia 16 września 1982 r. (tekst jedn.: z dnia 2 sierpnia 2001 r., Dz. U. Nr 86, poz. 953) . Na gruncie wskazanego przepisu, zgodnie z którym urzędnikowi państwowemu za pracę wykonywaną na polecenie przełożonego poza normalnymi godzinami pracy przysługuje według jego wyboru wynagrodzenie lub czas wolny od pracy, z tym że wolny czas ten może być udzielony w okresie bezpośrednio poprzedzającym urlop wypoczynkowy lub po jego zakończeniu również wyrażane były poglądy, że urzędnikom państwowym nie należą się dodatki za pracę w godzinach nadliczbowych (A. Tomanek, Czas pracy w urzędach państwowych, PiZS Nr 1/2006, s. 24).

Przydatne materiały:
 Ustawa z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (Dz. U. Nr 223, poz. 1458 ze zm.)
Ustawa z dnia 16 września 1982 r. o pracownikach urzędów państwowych (tekst jedn.: z dnia 2 sierpnia 2001 r., Dz. U. Nr 86, poz. 953)