Straż miejska to formacja mundurowa, która pełni funkcję ochrony porządku publicznego na poziomie lokalnym. Tworzona jest na podstawie uchwały rada gminy po zasięgnięciu opinii właściwego terytorialnie komendanta wojewódzkiego (stołecznego) policji i powiadomieniu wojewody. W Polsce funkcjonują obecnie 444 straże: 381 straży miejskich i 63 straże gminne (10 lat temu 593, w tym 476 to straże miejskie). Finansowanie SM spoczywa na barkach samorządu.
Młodzi nie garną się do służby
W całym kraj do obsadzenia jest kilkaset wakatów. Funkcjonariuszy to nie dziwi: - Marne pensje, brak przywilejów, a robota taka sama jak innych służb mundurowych. Na dodatek przybywają nam wciąż nowe obowiązki, jak te związane z uchwałami antysmogowymi – żalą się strażnicy miejscy.
Największe braki kadrowe są w największej w Polsce jednostce – Straży Miejskiej w Warszawie. Nie obsadzonych jest 296 stanowisk. To 15 procent załogi (łącznie zatrudnia 1618 osób, z czego 1275 to strażnicy miejscy). W Straży Miejskiej w Gdańsku do obsadzenia jest 51 wakatów.
- Póki co nie jesteśmy atrakcyjnym pracodawcą. Może ta liczba się zmniejszy, bo kolejny nabór planowany jest styczniu - mówi Robert Kacprzak z SM w Gdańsku.
W sąsiedniej Straży Miejskiej w Gdyni pracuje niewiele ponad sto osób, z czego około 80 to strażnicy miejscy. Liczba wakatów oscyluje wokół dwudziestu. Z przyczyn kadrowych gdyńska straż zrezygnowała kilka lat temu z nocnych patroli. Ludzi brakuje też w SM w Poznaniu.
- U nas liczba wakatów utrzymuje się na poziomie 20 - 30 strażników rocznie. Przyczyny tego stanu rzeczy są różne, zarobki, zaplecze socjalne. Borykamy się też z dużą rotacją kadr - mówi Mariusz Paszczyński, zastępca komendanta Straży Miejskiej w Poznaniu.
Czytaj w LEX: Straże gminne (miejskie) a ochrona porządku publicznego > >
Funkcjonariusz to pracownik samorządowy
Związek Zawodowy Funkcjonariuszy oraz Pracowników Straży Miejskich i Gminnych od lat podnosi, że choć z formalnoprawnego punktu widzenia strażnicy straży gminnych i miejskich są pracownikami samorządowymi, to szczególny charakter pracy i służby w strażach miejskich i gminnych jest zbliżony do pracy w niektórych służbach mundurowych, np. w policji. Potwierdza to porównanie zadań i kompetencji oraz uprawnień i obowiązków pracowniczych. Podobne są także warunki przyjęcia do tych formacji. Zarówno funkcjonariusz policji, jak i straży musi posiadać m.in. odpowiednią sprawność fizyczną i psychiczną.
Ale jak podnoszą związkowcy, w porównaniu z przedstawicielami innych formacji, są oni dyskryminowani w zakresie ochrony emerytalnej. Ustawodawca pozostawił bowiem ich poza systemem emerytur nie tylko mundurowych, lecz także pomostowych. Strażnicy miejscy i gminni są traktowani jak pracownicy samorządowi, bez dostępu do specjalnego systemu emerytalnego, który przysługuje funkcjonariuszom mundurowym. Zamiast tego, ich emerytura opiera się na zasadach powszechnego systemu emerytalnego tj. na podstawie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
Sprawdź w LEX: Wybrane aspekty praktyczne funkcjonowania straży gminnych (miejskich) w Polsce > >
Samorządowcy chcą zmian
Obecnie policjanci mają możliwość wcześniejszego przejścia na emeryturę. Uprawnienia nabywają po 25 latach służby, jednocześnie muszą osiągnąć wiek 55 lat. Zdaniem Unii Metropolii Polskich takie same zasady powinny obejmować strażników gminnych i miejskich. Samorządowcy przekonują, że obecne rozwiązania prawne są też niekorzystne dla bezpieczeństwa publicznego.
- Praca strażników miejskich jest pełna wyzwań, które mogą stawać się coraz trudniejsze wraz z ich wiekiem. Proces starzenia ma bowiem nieodwracalny wpływ na zdolność do wykonywania niektórych zadań. W związku z tym strażnicy powinni mieć możliwość przejścia na wcześniejszą emeryturę, aby uniknąć sytuacji, w których ich kondycja wpływałaby negatywnie na bezpieczeństwo publiczne – przekonują samorządowcy.
Przedstawiciele największych miast w Polsce zgłosili więc wniosek o wprowadzenie zmian w ustawie o emeryturach pomostowych, które umożliwią funkcjonariuszom straży miejskich i gminnych przejście na emeryturę o pięć lat wcześniej, niż przewiduje to powszechny system emerytalny. Uzasadniają, że dzięki możliwości przejścia na emeryturę strażnicy mogliby zyskać przejściowe świadczenia, które zagwarantowałyby im stabilność finansową przed uzyskaniem pełnych praw emerytalnych. W dłuższej perspektywie taka zmiana nie tylko poprawiłaby warunki pracy strażników, ale wpłynęłaby również na zwiększenie poziomu bezpieczeństwa w gminach i pozwoliłaby uzupełnić braki kadrowe.
Czytaj także w LEX: Uprawnienie straży miejskiej do kierowania do sądu wniosków o ukaranie właściciela pojazdu odmawiającego wskazania kierującego > >
Cena promocyjna: 39.21 zł
|Cena regularna: 49 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 34.3 zł