Rozstrzygnięciem nadzorczym wojewoda stwierdził wygaśnięcie mandatu radnego. W uzasadnieniu organ wskazał, że radny naruszył zakaz, o którym mowa w treści art. 24f ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym , gdyż sprawując mandat radnego, objął funkcję prezesa spółdzielni mieszkaniowej, prowadzącej działalność gospodarczą między innymi w zakresie zarządzania nieruchomościami, w tym nieruchomością, w skład której wchodzą lokale stanowiące własność gminy.


W skardze do WSA radny podkreślił, że spółdzielnia mieszkaniowa ze względu na swoją specyfikę nie jest typowym podmiotem gospodarczym mającym na celu osiągnięcie zysku, a nadto zarząd sprawowany przez spółdzielnię służy jedynie ogólnemu administrowaniu w celu zapewnienia prawidłowego funkcjonowania nieruchomości, a nie korzystaniu czy też dysponowaniu wyodrębnionymi lokalami. Zdaniem radnego, prezes nie ma bezpośredniego wpływu na działalność gospodarczą prowadzoną przez spółdzielnię, a zatem funkcja radnego w organie zarządzającym spółdzielni nie ma wpływu na ewentualne działania jako radnego.


WSA rozpatrując skargę przypomniał, iż zgodnie z art. 2 ustawy z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2010 r, Nr 220, poz. 1447 ze zm.) działalnością gospodarczą jest zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa i wydobywanie kopalin, a także działalność zawodowa wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły. Natomiast z art. 1 ust 6 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych wynika, że spółdzielnia może prowadzić również inną niż zaspokajanie potrzeb mieszkaniowych swoich członków działalność gospodarczą. Organem zarządzającym w spółdzielni mieszkaniowej jest zarząd, który kieruje działalnością spółdzielni oraz reprezentuje ją na zewnątrz. Dlatego jak to słusznie wskazał wojewoda, bez wątpienia pełnienie funkcji członka zarządu spółdzielni nawet w przypadku, w którym w skład tego organu wchodzi więcej niż jedna osoba, a statut przewiduje zasadę reprezentacji łącznej, wyczerpuje znamiona określone w art. 24f ust.1  ustawy o samorządzie gminnym , gdy spółdzielnia prowadzi działalność gospodarczą z wykorzystaniem mienia komunalnego.

WSA podkreślił, iż mienie komunalne będące we władaniu wspólnot mieszkaniowych, nie staje się własnością wspólnoty mieszkaniowej. Gmina wprawdzie zarządza własnymi zasobami mieszkaniowymi poprzez wspólnoty mieszkaniowe, ale ta forma gospodarowania lokalami nie oznacza wyłączenia tych zasobów z zakresu pojęciowego "mienia komunalnego". Niewątpliwie zatem część mienia wspólnoty mieszkaniowej, którą zarządzał radny była własnością gminy, gdzie skarżący uzyskał mandat radnego. Ponadto ustawa o samorządzie gminnym nie określa wymiaru mienia komunalnego, z którego korzystanie (lub zarządzanie którym) wyczerpywałoby dyspozycję przepisu art. 24f ust. 1  ustawy o samorządzie gminnym .


WSA podkreślił antykorupcyjny cel rozwiązań zawartych w ustawach samorządowych, w tym w art. 24f ust. 1  ustawy o samorządzie gminnym , tj. wyeliminowanie związków pomiędzy mieniem jednostki samorządowej a jej radnym, w tym niedopuszczenie do sytuacji, gdy radny poprzez wykorzystywanie swojej funkcji, uzyskiwałby nieuzasadnione korzyści, np. na rzecz zarządzanego mienia wspólnot mieszkaniowych. Ustawodawca nie wprowadza kryterium bezpośredniego związku funkcjonalnego wykorzystywania mienia komunalnego z prowadzoną działalnością gospodarczą. Korzystanie to nie musi stanowić istoty działalności gospodarczej, może to być korzystanie z mienia komunalnego w celu prowadzenia określonej części działalności gospodarczej. Z powołanego przepisu nie można wywodzić również innych przesłanek, które miałyby zawęzić zakres jego stosowania. Sam fakt wykorzystywania mienia komunalnego jest wystarczającą przesłanką do wygaśnięcia mandatu radnego – podkreślił WSA w Łodzi.


Na podstawie: Wyrok WSA w Łodzi z 29 sierpnia 2012 r., sygn. akt III SA/Łd 572/12, nieprawom

Przydatne materiały:
Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.)