Pytanie:
Czy powiat może finansować zabiegi związane z ochroną drzewa, będącego pomnikiem przyrody?
Czy można to robić zgodnie z art. 400a ust. 1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska - dalej p.o.ś. - i art. 403 p.o.ś. lub z innych środków finansowych budżetu powiatu, innych niż środki pochodzące z opłat i kar za korzystanie ze środowiska, np. w formie zapłaty za wykonane zabiegi lub w formie dotacji dla właściciela gruntu, na którym to drzewo rośnie?
Drzewo rośnie poza granicami powiatu, do którego wystąpiono o pomoc finansową.
Odpowiedź:
Koszty związane z oznakowaniem drzew tabliczkami informacyjnymi, wskazującymi na status prawny drzew, wydatki wynikające z przeprowadzanych prac pielęgnacyjnych i konserwatorskich oraz ekspertyz dendrologicznych, powinny być finansowane z budżetu gminy z opłat za usuwanie drzew i krzewów oraz opłat i kar za korzystanie ze środowiska. Zatem, rada powiatu nie ma podstaw prawnych, aby z opłat i kar środowiskowych udzielić dofinansowania na przeprowadzenie zabiegów pielęgnacyjnych. Może jednak udzielić dotacji samej gminie. Natomiast, rada powiatu może podjąć uchwałę w sprawie przekazania dotacji gminie oraz udzielić upoważnienia zarządowi powiatu do zawarcia umowy z gminą, określającą szczegółowe warunki udzielenia pomocy finansowej oraz przeznaczenie i zasady rozliczenia środków. Artykuł 220 ustawą z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych - dalej u.f.p. - przewiduje, że z budżetu jednostki samorządu terytorialnego może być udzielona innym jednostkom samorządu terytorialnego pomoc finansowa w formie dotacji celowej lub pomoc rzeczowa.
Uzasadnienie:
Podstawę prawną wydawania środków finansowych z budżetu gminy na utrzymywanie pomników przyrody stanowi art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym - dalej u.s.g. Zgodnie z jego treścią zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. W szczególności obejmują one sprawy ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej.
Akt u.f.p. zezwala na przekazywanie dotacji gminom na cele związane z realizacją zadań, związanych z ochroną środowiska, pod warunkiem, że będzie ona finansować zadania, które wynikają z zaspokajania potrzeb wspólnoty i mieszczą się w katalogu zadań określonym w art. 403 ust. 2 p.o.ś. Takim zadaniem własnym gminy jest utrzymywanie pomników przyrody, które można sklasyfikować jako zadanie z art. 400a ust. 1 pkt 29 p.o.ś - przedsięwzięcia związane z ochroną przyrody, w tym urządzanie i utrzymanie terenów zieleni, zadrzewień, zakrzewień oraz parków.
