Ustawa o drogach publicznych nie daje organowi stanowiącemu upoważnienia do stosowania zwolnienia od pobierania opłat, określanego jako stawka "0", w akcie prawa miejscowego jakim jest uchwała.

Prokurator zaskarżył uchwałę rady miasta w sprawie ustalenia wysokości stawek opłat za zajęcie pasa drogowego dróg publicznych na cele niezwiązane z budową, przebudową, remontem. utrzymaniem i ochroną dróg. Prokurator zarzucił rażące naruszenie art. 32 ust. 1 i 94 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r. oraz art. 40 ust. 8 i 9 ustawy o drogach publicznych przez bezpodstawne zwolnienie z opłat za zajęcie pasa drogowego.

W odpowiedzi na skargę rada miasta wniosła o oddalenie skargi. Zdaniem rady zarzut skargi jest chybiony, gdyż w istocie nie doszło do zwolnienia z opłaty lecz do "ustalenia stawki zerowej". Rada podkreśliła, iż ustawodawca ograniczył tylko górne wielkości stawek, a nie wskazał jaka ma być najniższa stawka.


WSA rozpoznając skargę stwierdził, iż w myśl art. 40 ust. 8 ustawy o drogach publicznych organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego ustala, w drodze uchwały, dla dróg, których zarządcą jest jednostka samorządu terytorialnego wysokość stawek opłaty za zajęcie 1 m2 pasa drogowego. Ustawodawca zaznaczył, że opłaty nie mogą przekraczać 10 zł za jeden dzień zajmowania pasa drogowego. W ocenie WSA opisana wyżej delegacja ustawowa nie daje możliwości stosowania zwolnienia z opłat. WSA podzielił w tej materii pogląd prokuratora, że delegacja zawarta w art. 40 ust. 8 i 9 ustawy o drogach publicznych sformułowana została w sposób jasny i klarowny i nie sposób wyciągnąć z niej wniosku o możliwości stosowania ulg i zwolnienia określonych podmiotów. Jak wynika z art. 40 ust. 3 tej ustawy "za zajęcie pasa drogowego pobiera się opłatę". Przepis wskazuje więc na obligatoryjny charakter opłat i nie daje możliwości stosowania zwolnień. WSA nie podzielił też poglądu, że w istocie nie doszło do zwolnienia z opłaty lecz ustalenia stawki na poziome "0" zł. Przepisy art. 40 ust. 3 i 8 ustawy o drogach publicznych przyjmują, że rada gminy ustala wysokość stawek opłaty za zajęcie 1 m2 pasa drogowego, przy tym przepisy te określają górne granice stawki opłat. Nie ustala się natomiast stawek minimalnych co nie oznacza, że pozostawiono w tym przedmiocie radzie gminy swobodę. WSA przypomniał, iż opłaty za zajęcie pasa drogowego mają charakter obligatoryjny i stanowią dochód gminy jako zarządcy drogi. Stanowią więc część budżetu gminy przeznaczonego między innymi na zadania dotyczące utrzymania i konserwacji dróg gminnych. WSA zwrócił też uwagę, że jest praktyką naganną nierealizowanie dochodów przez jednostki samorządu terytorialnego przez zaniechanie pobierania opłat i podatków będących źródłem budżetu gminy i jednocześnie zabieganie o zwiększenie dotacji i subwencji z budżetu Państwa. Ustawa o drogach publicznych nie dała organowi stanowiącemu upoważnienia do stosowania zwolnienia od pobierania opłat, określanego jako stawka "0", w akcie prawa miejscowego jakim jest uchwała.

Zobacz orzecznictwo:
 Wyrok WSA w Szczecinie z dnia 3 listopada 2010 r. (sygn. akt II SA/Sz 746/10, LEX nr 754930)

Przydatne materiały:
 Ustawa z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz. U. z 2007 r. Nr 19, poz. 115 ze zm.)
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. z. Nr 78, poz. 483 ze zm.)