Rada miasta podjęła uchwałę w sprawie ustalenia zasad odpłatności za pobyt w noclegowni dla osób bezdomnych. W uchwale postanowiono między innymi, że pomoc w formie nieodpłatnego tymczasowego noclegu w noclegowni przysługuje osobom bezdomnym, których ostatnim miejscem zameldowania na pobyt stały jest miasto, w którym mieści się noclegownia. Pomoc może być również udzielona świadczeniobiorcy, którego ostatnim miejscem zameldowania na pobyt stały jest inna gmina, w przypadkach dysponowania wolnymi miejscami w noclegowni oraz jednoczesnego zobowiązania tej gminy do pokrycia pełnych kosztów za pobyt tej osoby.

Organ nadzoru, dokonując kontroli uchwały, zauważył, że jednym z kryteriów, od którego rada uzależniła udzielenie przez gminę pomocy w formie schronienia jest posiadanie przez świadczeniobiorcę ostatniego zameldowania w danej gminie na pobyt stały. Zdaniem wojewody rada miasta., ustalając zasady odpłatności za pobyt w noclegowni dla bezdomnych, nie może ograniczać katalogu świadczeniobiorców wyłącznie do osób legitymujących się zameldowaniem na pobyt stały. Zapis tej treści jest bowiem sprzeczny z brzmieniem art. 1 ustawy o samorządzie gminnym . W myśl art. 1 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym mieszkańcy gminy tworzą z mocy prawa wspólnotę samorządową. Definiując pojęcie gminy ustawodawca posługuje się jedynie dwoma kryteriami: terytorium oraz mieszkańca gminy, czyli osoby stale zamieszkującej na jej terenie, ale nie zameldowanej w niej na stałe. Zdaniem wojewody kryterium zameldowania byłoby pozbawione racji bytu, gdyż wiele osób zamieszkuje przecież obszar gminy i nie ma meldunku na jej terenie. Nie oznacza to jednak, że osoby te nie należą do lokalnej społeczności. Ponadto organ nadzoru podkreślił, iż ustawodawca w art. 1 ustawy o samorządzie gminnym nie ograniczył zamieszkiwania na terenie gminy jakimikolwiek ramami czasowymi. Wprawdzie na prawną konstrukcję miejsca zamieszkania składają się dwa elementy: przebywanie w sensie fizycznym w określonej miejscowości oraz wola, zamiar stałego pobytu, jednakże o stałości pobytu osoby fizycznej na danym terytorium decyduje przede wszystkim takie przebywanie tej osoby, które ma cechy założenia tam ośrodka swoich osobistych i majątkowych interesów. Tym samym nie odwołuje się ono do kryterium "czasowości" pobytu. Wprowadzenie ograniczenia katalogu świadczeniobiorców wyłącznie do osób legitymujących się zameldowaniem na pobyt stały, godzi ponadto w zasadę równości wszystkich podmiotów wobec prawa, proklamowaną w art. 32 Konstytucji stanowiącym, że wszyscy są wobec prawa równi. Wszyscy mają prawo do równego traktowania przez władze publiczne. Nikt nie może być dyskryminowany w życiu politycznym, społecznym lub gospodarczym, z jakiejkolwiek przyczyny.


Zobacz orzeczenie:
Rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Lubuskiego z dnia 28 lipca 2010 r., NK.I.IWit 0911-1-25/10


Przydatne materiały:
 Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.)