Czy pracownik socjalny może być ukarany karą porządkową za naruszenie kodeksu etyki pracownika socjalnego?


Sprawca przemocy w rodzinie, który był uczestnikiem zespołu interdyscyplinarnego w sprawie przeciwdziałania przemocy złożył skargę na 2 pracowników socjalnych, zarzucając im rzekome naruszenie zasad kodeksu etyki pracowników ośrodka pomocy społecznej 11 miesięcy po zdarzeniu tj. 11 miesięcy po wizycie w jego domu.

Czy pracownik socjalny może być ukarany karą porządkową za naruszenie kodeksu etyki pracownika socjalnego tj. według klienta brak uprzejmości w stosunku do niego i brak wysokiej kultury osobistej?

Z wyjaśnień pracowników socjalnych wynika, że nie doszło do naruszenia zasad etyki.

Czy pracownik socjalny w trakcie wizyty w środowisku w związku z pismem policji o założeniu dla rodziny niebieskiej karty może poprosić o dowód osobisty w celu weryfikacji danych osobowych wobec sprawcy przemocy?

Zgodnie z pismem policji pracownik socjalny miał objąć wsparciem i pomocą osobę dotkniętą przemocą.


Odpowiedź

Zasadniczo z punktu widzenia prawa nie istnieje kodeks etyki zawodowej. Zachowanie pracownika oraz argumenty podnoszone przez klienta należy oceniać w kontekście postępowania skargowego z ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 z późn. zm.) - dalej k.p.a.

Uzasadnienie

W dniu 1 sierpnia 2010 r. weszła w życie ustawa z dnia 10 czerwca 2010 r. o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 125, poz. 842). Mocą tej ustawy do ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz. U. Nr 180, poz. 1493 z późn. zm.) - dalej u.p.r. wprowadzono nowe regulacje dotyczące procedury niebieskiej karty.@page_break@

Jednocześnie dopiero z dniem 18 października 2011 r. weszło w życie rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13 września 2011 r. w sprawie procedury "Niebieskie Karty" oraz wzorów formularzy "Niebieska Karta" (Dz. U. Nr 209, poz. 1245).

I tak zgodnie z nowymi regulacjami do zadań pracownika socjalnego w ramach procedury należy między innymi:
1) diagnozuje sytuację i potrzeby osoby, co do której istnieje podejrzenie, że jest dotknięta przemocą w rodzinie;
2) udziela kompleksowych informacji o:
a) możliwościach uzyskania pomocy, w szczególności psychologicznej, prawnej, socjalnej i pedagogicznej, oraz wsparcia, w tym o instytucjach i podmiotach świadczących specjalistyczną pomoc na rzecz osób dotkniętych przemocą w rodzinie,
b) formach pomocy dzieciom doznającym przemocy w rodzinie oraz o instytucjach i podmiotach świadczących tę pomoc,
c) możliwościach podjęcia dalszych działań mających na celu poprawę sytuacji osoby, co do której istnieje podejrzenie, że jest dotknięta przemocą w rodzinie;
3) organizuje niezwłocznie dostęp do pomocy medycznej, jeżeli wymaga tego stan zdrowia osoby, co do której istnieje podejrzenie, że jest dotknięta przemocą w rodzinie;
4) zapewnia osobie, co do której istnieje podejrzenie, że jest dotknięta przemocą w rodzinie, w zależności od potrzeb, schronienie w całodobowej placówce świadczącej pomoc, w tym w szczególności w specjalistycznym ośrodku wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie;
5) może prowadzić rozmowy z osobami, wobec których istnieje podejrzenie, że stosują przemoc w rodzinie, na temat konsekwencji stosowania przemocy w rodzinie oraz informuje te osoby o możliwościach podjęcia leczenia lub terapii i udziale w programach oddziaływań korekcyjno-edukacyjnych dla osób stosujących przemoc w rodzinie.


W trakcie wykonywania powyższych obowiązków pracownik socjalny nie "legitymuje" uczestników zdarzeń objętych procedurą jednak może na zasadach ogólnych ustalać ich tożsamość celem weryfikacji kierunków podejmowanych działań.


Jednocześnie zgodnie z art. 227 k.p.a. przedmiotem skargi może być w szczególności zaniedbanie lub nienależyte wykonywanie zadań przez właściwe organy albo przez ich pracowników, naruszenie praworządności lub interesów skarżących, a także przewlekłe lub biurokratyczne załatwianie spraw.

W przypadku złożenia skargi na pracownika kierownik jednostki zobowiązany jest odpowiedzieć stronie w formie stosownego zawiadomienia. Zawiadomienie o sposobie załatwienia skargi powinno zawierać: oznaczenie organu, od którego pochodzi, wskazanie, w jaki sposób skarga została załatwiona, oraz podpis z podaniem imienia, nazwiska i stanowiska służbowego osoby upoważnionej do załatwienia skargi lub, jeżeli zawiadomienie sporządzone zostało w formie dokumentu elektronicznego, powinno być opatrzone bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym za pomocą ważnego kwalifikowanego certyfikatu. Zawiadomienie o odmownym załatwieniu skargi powinno zawierać ponadto uzasadnienie faktyczne i prawne oraz pouczenie o treści art. 239 k.p.a.