Jestem pracownikiem samorządowym. Po ukończeniu 16 roku życia, tj. od dnia 28 luty 1990 r. do dnia 7 czerwca 1993 r. pracowałem w gospodarstwie rolnym rodziców. Jednocześnie uczęszczałem do szkoły średniej, cały czas mieszkając u rodziców.

Czy ten okres pracy w gospodarstwie rolnym rodziców należy zaliczyć do stażu pracy uprawniającego do nagrody jubileuszowej?

Zaznaczam, że w tym okresie nie miałem opłacanych składek na ubezpieczenie społeczne rolników (okres szkolny), natomiast składki opłacali rodzice.

Odpowiedź

Nagroda jubileuszowa nie jest świadczeniem powszechnym w tym sensie, że nie wynika z przepisów ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94, z późn. zm.) - dalej k.p.. Natomiast prawo do niej mogą przewidywać przepisy wewnętrzne obowiązujące u danego pracodawcy (np. układ zbiorowy pracy, regulamin wynagradzania) lub przepisy branżowe regulujące prawa i obowiązki niektórych grup zawodowych. Tak jest w przypadku pracowników samorządowych, dla których wypłatę nagród jubileuszowych przewidziano w rozporządzeniu Rady Ministrów z 2 sierpnia 2005 r. w sprawie zasad wynagradzania pracowników samorządowych zatrudnionych w urzędach gmin, starostwach powiatowych i urzędach marszałkowych (Dz. U. Nr 146, poz. 1223 z późn. zm.) - dalej r.w.p.s. Zgodnie z § 12 ust. 1 r.w.p.s. do okresu pracy uprawniającego do nagrody jubileuszowej wlicza się poprzednie zakończone okresy zatrudnienia oraz inne okresy, jeżeli z mocy przepisów szczególnych podlegają one wliczeniu do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze. Jeżeli zaś chodzi o zaliczanie do stażu pracowniczego okresu pracy w gospodarstwie rolnym, to zasadą jest że ten okres wlicza się, jeżeli przepisy prawa lub obowiązującego u pracodawcy układu zbiorowego pracy (regulaminu wynagradzania) przewidują wliczanie do stażu okresów pracy u innych pracodawców.

Dlatego też generalnie w przypadku pracowników samorządowych okresy pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym podlegają zaliczeniu do okresu pracy, od którego zależy nabycie nagrody jubileuszowej.

Szczegółowe zasady określa ustawa z 20 lipca 1990 r. o wliczaniu okresów pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym do pracowniczego stażu pracy (Dz. U. Nr 54, poz. 310).
@page_break@
Ustawa określa więc przede wszystkim jakie okresy pracy w gospodarstwie można zaliczyć pracownikowi. Otóż zgodnie z wymienioną ustawą wlicza się: 1) okres prowadzenia indywidualnego gospodarstwa rolnego lub wykonywanie pracy w gospodarstwie prowadzonym przez współmałżonka; 2) przypadający przed 1 stycznia 1983 r. okres pracy po ukończeniu 16 roku życia w gospodarstwie prowadzonym przez rodziców lub teściów, poprzedzający objęcie tego gospodarstwa i rozpoczęcie jego prowadzenia osobiście lub ze współmałżonkiem, 3) przypadający po 31 grudnia 1982 r. okres pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym w charakterze domownika w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników. Trzeba jednak mieć na uwadze, że definicja domownika ulegała na przestrzeni lat zmianom.

I tak do 31 grudnia 1990 r. pod pojęciem domownika należało rozumieć członków rodziny rolnika i inne osoby pracujące w gospodarstwie rolnym, jeżeli pozostawały we wspólnym gospodarstwie domowym z rolnikiem, ukończyły 16 lat, nie podlegały obowiązkowi ubezpieczenia na podstawie innych przepisów i praca w gospodarstwie rolnym stanowiła dla nich główne źródło utrzymania (art. 2 pkt 2 obowiązującej wówczas ustawy z 14 grudnia 1982 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin - tekst jedn.: Dz. U. z 1989 r. Nr 24, poz. 133 z późn. zm.). Z tym, że - i to istotne dla Pana - według § 2 ust. 2 obowiązującego wówczas rozporządzenia Rady Ministrów z 28 marca 1983 r. (Dz. U. z 1988 r. Nr 2, poz. 10 z późn. zm.) praca domownika w gospodarstwie rolnym nie stanowi głównego źródła utrzymania, jeżeli domownik kształcił się w szkole ponadpodstawowej lub wyższej.
Dnia 1 stycznia 1991 r. weszła w życie ustawa z 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 7, poz. 25 z późn. zm.). Od tej daty przez domownika rozumie się osobę bliską rolnikowi, która spełnia łącznie podane warunki:
 - ukończyła 16 lat,
 - pozostaje z rolnikiem we wspólnym gospodarstwie domowym lub zamieszkuje na terenie jego gospodarstwa, albo w bliskim sąsiedztwie,
 - stale pracuje w tym gospodarstwie,
 - nie jest związana z rolnikiem stosunkiem pracy.

W związku z tym powstają dwie sytuacje:

Pan jako osoba ucząca się w szkole nie mógł świadczyć stale pracy w gospodarstwie rolnym rodziców i tym samym nie spełnia Pan ustawowej definicji domownika. Gdyby jednak przyjąć, że mimo nauki w szkole stale pracował Pan w gospodarstwie rolnym rodziców, to jednak tutaj też nie zostały spełnione wymogi ustawy, gdyż nie był Pan jako domownik zgłoszony do ubezpieczenia.

Wobec tego nie ma przesłanek, aby przedstawiony przez Pana okres pracy w gospodarstwie rolnym rodziców mógł być zaliczony do okresu pracy uprawniającego do przyznania nagrody jubileuszowej.