Postanowienie informujące podmiot o brak posiadania interesu prawnego jest niezaskarżalne

Postanowienie wydane w przedmiocie poinformowania podmiotu o brak posiadania interesu prawnego, a co za tym idzie braku możliwości udziału w postępowaniu jest niezaskarżalne. Pouczenie o braku możliwości zaskarżenia zawarte w postanowieniu jest prawidłowe.

Pytanie pochodzi z  programu Serwis Budowlany .


Podczas prowadzonego postępowania w sprawie udzielenia pozwolenia na budowę organ uznał za stronę postępowania Pana X. W trybie odwoławczym organ wskazał, iż nie zebrano całego materiału dowodowego do ustalenia stron postępowania i uchylił decyzję. W toku postępowania organ po zebraniu całego materiału dowodowego postanowieniem na podstawie art. 123 k.p.a. w związku z art. 28 ust. 2pr. bud. odmówił uczestnictwa Panu X na prawach strony. Organ wskazał, iż postanowienie to jest niezaskarżalne.

Czy postanowienie to jest zasadne oraz czy pouczenie o braku zaskarżenia jest zasadne?

Odpowiedź

Postanowienie wydane w przedmiocie poinformowania podmiotu o brak posiadania interesu prawnego, a co za tym idzie braku możliwości udziału w postępowaniu jest niezaskarżalne. Pouczenie o braku możliwości zaskarżenia zawarte w postanowieniu jest prawidłowe.

Uzasadnienie

Ustalenie przez organ, że status strony postępowania został przyznany podmiotowi nieprawidłowo, stanowi podstawę od "wyłączenia" tego podmiotu z prowadzonego postępowania, i pozbawienia statusu strony postępowania. O braku podstaw do uznania podmiotu za stronę postępowania organ powinien poinformować ten podmiot w formie pisemnej nie wydając w tej kwestii decyzji.

Jeżeli poinformowanie o utracie statusu strony nastąpi w formie postanowienia, to nie będzie przysługiwać na nie zażalenie. Stanowisko twierdzące, że w sytuacji utraty statusu strony postępowania organ może wydać niezaskarżalne postanowienie procesowe na podstawie przepisu art. 123 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego - dalej k.p.a. zostało zawarte w wyroku NSA z dnia 2 kwietnia 1998 r., IV SA 1643/97.

Okoliczność ustalenia, że określonemu podmiotowi nie będzie przysługiwał status strony postępowania zobowiązuje organ do poinformowania o tej okoliczności podmiotu i pozbawienia go możliwości uczestniczenia w postępowaniu. Przepisy k.p.a. nie określają formy w jakiej powinno nastąpić pozbawienie statusu strony postępowania, odmówienie jego przyznania bądź też włączenie określonego podmiotu do wszczętego już postępowania.

Przysługiwanie statusu strony postępowania wynika z przepisów materialnych i istnienia interesu prawnego podmiotu. Pozbawienie statusu strony i wyłączenie podmiotu z postępowania powinno nastąpić w przypadku ustalenia przez organ, że interes prawny podmiotowi nie przysługuje. Poinformowanie o utracie statusu strony postępowania może nastąpić w "zwykłej" formie pisemnej.

Wyjaśnienie i uzasadnienie przyznania bądź pozbawienia danej osoby (fizycznej lub prawnej) w toku postępowania przymiotu strony powinno nastąpić w decyzji rozstrzygającej sprawę co do istoty.

Z uwagi na okoliczność, że podmiot pozbawiony statusu strony, po poinformowaniu o wyłączeniu z kręgu stron nie będzie już informowany o jego przebiegu w przypadku zamiaru zaskarżenia tego postanowienia będzie mógł to zrobić wyłącznie w odwołaniu od decyzji kończącej postępowanie, bądź składając w trybie nadzwyczajnym wniosek o wznowienie postępowania z powodu braku w nim udziału bez własnej winy (art. 145 § 1 pkt 4 k.p.a.).
Orzeczenia administracyjne:

Kodeks postępowania administracyjnego nie przewiduje wydawania odrębnego aktu administracyjnego orzekającego o tym, czy konkretna osoba posiada status trony postępowania - wyrok NSA z dnia 4 września 2009 r., II OSK 1355/08.

Postanowienie NSA z dnia 27 kwietnia 2012 r., I OSK 147/12: "Zasadnie Sąd pierwszej instancji stwierdził, że przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego nie dają podstaw do wydawania odrębnego aktu stwierdzającego, czy określony podmiot jest stroną. Ponieważ status strony wynika z przepisów prawa materialnego to w wydanej na podstawie art. 104 k.p.a. decyzji organ rozstrzyga o prawach lub obowiązkach strony, czyli podmiotu legitymującego się interesem prawnym. Inny podmiot, który domaga się uznania go za stronę może wnieść odwołanie od decyzji i wówczas organ odwoławczy wydaje akt oceniający jego legitymację w sprawie przez wydanie postanowienia w trybie art. 134 k.p.a. lub decyzji na podstawie art. 138 § 1 pkt 3 k.p.a.

Skarżący z powyższej możliwości nie skorzystał. W niniejszej sprawie, w której R. S. domagał się uznania go za stronę postępowania komunalizacyjnego, o braku podstaw do uznania go za stronę Wojewoda poinformował go pismem. Takie załatwienie sprawy nie narusza prawa, gdyż wobec braku podstaw do wydania w tej kwestii decyzji lub postanowienia organ udziela osobom zainteresowanym stosownej informacji".

Pytanie pochodzi z  programu Serwis Budowlany .