Gmina sprzedaje najemcom na własność lokale mieszkalne. Zgodnie z uchwałą rady miejskiej na wykup mieszkania udzielana jest 90% bonifikata - art. 68 ustawy o gospodarce nieruchomościami . Nabywca lokalu mieszkalnego ma udzieloną bonifikatę pod warunkiem, że nie sprzeda tego mieszkania przed upływem 5 lat, licząc od dnia nabycia od gminy mieszkania. W przypadku gdy właściciel lokalu mieszkalnego sprzeda lokal przed upływem 5 lat licząc od dnia nabycia mieszkania, jest zobligowany zgodnie z uchwałą rady miejskiej do zwrotu bonifikaty (po jej zrewaloryzowaniu) na rachunek bankowy gminy.

Czy zwrot bonifikaty podlega ustawie o VAT?

Czy na zwróconą bonifikatę należy wystawić fakturę?



Odpowiedź


Gmina powinna podwyższyć podstawę opodatkowania z tytułu sprzedaży lokalu w rozliczeniu za okres, w którym nabywca utracił prawo do bonifikaty. Podwyższenie to powinno nastąpić każdorazowo w oparciu o wystawioną (przez Gminę) fakturę korygującą.

Uzasadnienie

Udzielając odpowiedzi na zadane pytanie w pierwszej kolejności należy zauważyć, iż w myśl art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) - dalej u.p.t.u., podstawę opodatkowania stanowi obrót, którym jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy. Z kolei, stosownie do art. 29 ust. 4 u.p.t.u. podstawę opodatkowania zmniejsza się o kwoty udokumentowanych, prawnie dopuszczalnych i obowiązkowych rabatów (bonifikat, opustów, uznanych reklamacji i skont.

Odnosząc powyższe przepisy do przypadku wskazanego w stanie faktycznym stwierdzić trzeba, że przy sprzedaży lokalu mieszkalnego, względem którego udzielono 90% bonifikaty, podstawę opodatkowania stanowi wówczas 10% wartości lokalu, tj. kwota należna od nabywcy.

W sytuacji niezachowania przez nabywcę warunków na jakich udzielono bonifikaty, jest on obowiązany dokonać jej zwrotu na rzecz gminy. Zdarzenie to oznacza zarazem swoiste "wycofanie" owej bonifikaty, czego skutkiem jest automatyczne podwyższenie ceny sprzedanego lokalu. Innymi słowy, skutkiem utraty przez nabywcę prawa do udzielonej mu bonifikaty, dochodzi do podwyższenia ceny zakupionego przez niego lokalu.

Podwyższenie podstawy opodatkowania powinno nastąpić każdorazowo w oparciu o fakturę korygującą.

Jak wskazuje się w orzecznictwie, w przypadku faktury korygującej zwiększającej podstawę opodatkowania sposób jej rozliczenia uzależniony jest od okoliczności powodujących konieczność dokonania korekty faktury pierwotnej. I tak, jeżeli:
1) przyczyna korekty zaistniała już po wystawieniu faktury pierwotnej – korekta in plus powinna zostać ujęta na bieżąco tj. w rozliczeniu za okres, w którym powstała przyczyna korekty, gdyż zasadnym jest wówczas twierdzenie, że faktura pierwotna została wystawiona poprawnie i w przyszłości nie doszło do zaniżenia podatku należnego;
2) przyczyną korekty jest naprawienie błędu, który spowodował zaniżenie kwoty podatku wykazanego w pierwotnej fakturze (np. niewłaściwa stawka podatku, błąd rachunkowy) – korekta in plus powinna zostać uwzględniona w rozliczeniu za okres, w którym ujęto fakturę pierwotną, co wymaga zazwyczaj skorygowania odpowiedniej deklaracji VAT (m.in.: wyrok WSA w Warszawie z dnia 23 marca 2010 r., III SA/Wa 1638/2009, interpretacja indywidualna Ministra Finansów z dnia 12 października 2009 r., IPPP3/4521-45/09-2/KT).

Powracając na grunt przedmiotowego stanu faktycznego stwierdzić trzeba, iż przyczyna podwyższenia ceny sprzedanego lokalu (tj. utrata przez nabywcę prawa do bonifikaty) zaistniała już po wystawieniu faktury pierwotnej. W konsekwencji, Gmina powinna podwyższyć podstawę opodatkowania "na bieżąco", tj. w rozliczeniu za okres, w którym nabywca utracił prawo do bonifikaty.

Podobne stanowisko, do stanowiska przedstawionego w niniejszej odpowiedzi, zajął Minister Finansów w interpretacji indywidualnej z dnia 22 stycznia 2010 r., IPPP1-443-3/10-2/AS.


Przydatne materiały:
Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. 2004 r., Nr 261, poz. 2603 ze zm.)