W 1999 r. - przy wejściu w życie reformy samorządowej - Piła była jednym z niewielu byłych miast wojewódzkich, które zdecydowały się nie przyjmować statusu miasta na prawach powiatu i została gminą. Miasto o powierzchni ponad 10 tys. ha, liczące ok. 75 tys. mieszkańców jest obecnie jedną z gmin powiatu pilskiego. W czwartek prezydent Piły Piotr Głowski zapowiedział zmianę statusu miasta.

„Status miasta na prawach powiatu był rekompensatą dla byłych miast wojewódzkich, która pozwalała jednemu gospodarzowi efektywnie i zrozumiale zarządzać. Piła z Sieradzem i Ciechanowem były wtedy jedynymi wyjątkami. Nie możemy być ukarani za to, że ktoś kiedyś podjął inną decyzję niż 46 miast” - powiedział PAP prezydent Piły Piotr Głowski.

Prezydent dodał, że zmiana jest ważna dla rozwoju miasta i „prawdziwego, samorządnego stanowienia”. „Do tej pory mieliśmy różne doświadczenia polityczne - starostowie i prezydenci byli z różnych konfiguracji. Mamy przed sobą potężne wyzwanie w postaci dużych projektów unijnych, które przygotowujemy. Zmiana jest potrzebna chociażby po to, aby nie blokować wydawania decyzji, które mogą nie być przygotowywane tak sprawnie, jakbyśmy robili to sami” – mówił.

Głowski wymieniając korzyści dla miasta wymienił sprawy związane z zagospodarowaniem przestrzennym. „Plan zagospodarowania jest przygotowywany u nas, a pozwolenia budowlane wydawane są w starostwie. W tym zakresie mamy złe doświadczenia związane np. z dużymi sklepami, które szpecą przestrzeń i pewnie powstałyby w innej formie, gdybyśmy wydawali pozwolenia” – argumentował.

Utworzenie z Piły miasta na prawach powiatu miałoby też unormować sytuację związaną z drogami przebiegającymi przez miasto. „Nasze są tylko drogi gminne, a kluczowe arterie to trasy powiatowe, wojewódzkie i krajowe. Mamy niewielki wpływ na to, co się na nich dzieje. W dużym stopniu dofinansowujemy ich remonty, bo inaczej byłyby w dramatycznym stanie” – powiedział Głowski.

Korzyści, jakie mają wynikać ze zmiany statusu dla mieszkańców, to np. wykonywanie dowodu osobistego, prawa jazdy i dowodu rejestracyjnego w jednym urzędzie.

Zmiana będzie możliwa dopiero po nowelizacji ustawy o samorządzie powiatowym. Jak informuje prezydent Piły, takie prace rozpoczęły się w senackiej komisji samorządu terytorialnego i administracji państwowej. „Finałem prac w parlamencie będzie możliwość dalszego procedowania i podjęcia uchwały przez radę miasta” – sprecyzował Głowski.

Na razie nie wiadomo, kiedy Piła mogłaby uzyskać status miasta na prawach powiatu.

W Polsce jest 66 miast na prawach powiatu.

Miasto na prawach powiatu nazywane jest też powiatem grodzkim. To jednostka samorządu na pograniczu powiatu i gminy - to gmina miejska, która ma kompetencje gminy i powiatu. W mieście na prawach powiatu nie ma odrębnych organów dla miasta i dla powiatu; wszelkie kompetencje, które ustawa o samorządzie powiatowym przypisuje staroście, wykonuje prezydent miasta; wszelkie kompetencje rady powiatu wykonuje rada gminy.

Liczbę miast na prawach powiatu reguluje ustawa. Są wśród nich miasta wojewódzkie, miasta powyżej 100 tys. mieszkańców oraz te, które po reformie samorządowej straciły status miasta wojewódzkiego. Idea miast na prawach powiatu opierała się na tym, żeby znaleźć sposób na zarządzanie miastami, które liczą tyle mieszkańców, ile powinien liczyć średniej wielkości powiat, czyli 80-100 tys. mieszkańców. (PAP)