Prawo to będzie przysługiwało także posiadającym orzeczenia o stopniu niepełnosprawności, o potrzebie kształcenia specjalnego lub osobom, które ze względu na stan zdrowia nie mogą poruszać się samodzielnie.

W czasie pandemii szczególne zasady bezpieczeństwa w lokalach wyborczych określone zostały rozporządzeniem ministra zdrowia z 15 czerwca 2020 r. w sprawie wykazu środków ochrony osobistej związanej ze zwalczaniem epidemii COVID-19 dla członków obwodowych komisji wyborczych oraz szczegółowych zasad bezpieczeństwa sanitarnego w lokalu wyborczym. Wśród rygorów związanych z bezpieczeństwem są m.in. ograniczenia osób przebywających na danej powierzchni i wietrzenie pomieszczeń.

7 lipca w Dzienniku Ustaw opublikowano nowelizację rozporządzenia, która wprowadza opisywane zmiany. Nowe przepisy weszły w życie 8 lipca.

Powody zmiany w rozporządzeniu

Eksperci oraz wyborcy, z którymi rozmawialiśmy, zgłaszali wątpliwości, co do przyczyn wprowadzenia takiej zmiany. Tym bardziej że nie było takiego pomysłu przed pierwszą turą wyborów.

Z uzasadnienia projektu wynikało, że minister zdrowia określi w  drodze rozporządzenia m.in. szczegółowe zasady bezpieczeństwa sanitarnego w lokalu wyborczym, a mając na uwadze obecną sytuację epidemiczną dokładane są starania, aby zabezpieczyć zdrowie i życie obywateli. Zwłaszcza osób szczególnie narażonych na niebezpieczeństwo.

Zasada równości

Według ekspertów pod względem prawnym należałoby na to spojrzeć przede wszystkim z punktu widzenia zasady równości oraz podstawy prawnej. Jak nam mówi dr Mateusz Radajewski z Wydziału Prawa i Komunikacji Społecznej Uniwersytetu SWPS, przyjmuje się, że naruszenie zasady równości ma miejsce tylko wtedy, gdy wprowadzone zróżnicowanie nie ma racjonalnego uzasadnienia. - Należałoby więc ustalić, dlaczego osoby starsze mają mieć taki przywilej w lokalach wyborczych, jeżeli nie mają go w niektórych innych miejscach - mówi.

Podstawa prawna

Dyskusyjne jest, na jakiej podstawie prawnej można wprowadzić takie zróżnicowanie wyborców.  Minister zdrowia jako podstawę prawną wskazał art. 16 ustawy o szczególnych zasadach organizacji  wyborów powszechnych na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej zarządzonych w 2020 r. z możliwością głosowania korespondencyjnego. Przepis ten mówi o określeniu zasad bezpieczeństwa sanitarnego w lokalach wyborczych.

- Wątpliwe jest jednak, czy w pojęciu tym mieszczą się reguły opisujące kolejność obsługiwania wyborców – uważa dr Radajewski.

Wśród komentarzy do zmiany pojawia się też takie podejrzenie, że specjalne przywileje dla osób 60 plus może mieć związek z tym, że ta właśnie grupa w większości głosuje na kandydata popieranego przez opcję rządzącą.  Takie dane przyniosły analizy wyników głosowania w pierwszej turze wyborów prezydenckich. Wynika z nich także, że w tej grupie wyborców frekwencja była znacznie niższa niż w poprzednich wyborach. Jeden z członków sztabu Andrzeja Dudy ocenił, że jest to rezerwa licząca nawet milion osób.  I dlatego, według wielu obserwatorów, te propozycje zmian pojawiły się przed drugą turą, która zdecyduje o wyborze prezydenta. 

 

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.