Odwołanie pracownika z urlopu wypoczynkowego – procedura krok po kroku

Od 15 lipca wszyscy chętni mogą darmowo przetestować LEX Navigator Procedury Prawa Pracy. Prezentujemy jedną z dostępnych w programie procedur, odwołanie pracownika z urlopu wypoczynkowego.

Do odwołania pracownika z urlopu muszą być podstawy

Pierwszym krokiem, jaki musi podjąć pracodawca jest analiza podstaw (biznesowych i prawnych) odwołania pracownika z urlopu, bowiem urlop wypoczynkowy jest czasem wolnym od pracy, którym pracownik może dysponować swobodnie, w tym czasie nie pozostając bezpośrednio w dyspozycji pracodawcy.

Prawo do odwołania z urlopu wypoczynkowego stanowi wyjątek od zasady gwarantującej pracownikowi prawo do nieprzerwanego urlopu. Dlatego odwołanie go może nastąpić jedynie w okolicznościach, których nie można było przewidzieć w chwili rozpoczęcia urlopu. Jeżeli pracodawca w momencie udania się pracownika na urlop wiedział o okolicznościach, które mogą być podstawą do odwołania pracownika z urlopu, to odwołać go już nie może (art. 167 k.p.). Pracodawca nie może też wezwać pracownika z urlopu po to, żeby wręczyć mu wypowiedzenie (por. uchwała SN z dnia 9 lutego 1967 r., III ZPP 22/66).

Ryc. 1
Podpis: Interaktywny diagram uaktywnia odpowiednie fragmenty tekstu z odnośnikami do aktów prawnych regulujących konkretne rozwiązanie.
 

Pracownik musi wykonać zgodne z prawem odwołanie

Odwołanie z urlopu jest poleceniem (art. 100 § 1 k.p.). Jeżeli jest zgodne z prawem, to za jego niewykonanie grożą pracownikowi sankcje przewidziane w kodeksie pracy aż do rozwiązania umowy bez wypowiedzenia (art. 52 k.p.).

Jeśli pracownik nie przerwie urlopu, a pracodawca ukarze go i pracownik wystąpi ze stosownym powództwem do sądu pracy, wówczas pracodawca będzie zobowiązany do wykazania słuszności swojej decyzji (art. 52 § 1 pkt 1 oraz art. 108 k.p.). Jeżeli pracodawca odwołał pracownika z urlopu sprzecznie z przepisami kodeksu pracy, to ponosi odpowiedzialność na podstawie odpowiednio stosowanych przepisów kodeksu cywilnego, a więc w szczególności także za utracone przez pracownika korzyści (art. 361 § 2 i art. 471 k.c. w zw. z art. 300 k.p.).@page_break@

Drugim krokiem pracodawcy jest oświadczenie o odwołaniu pracownika z urlopu wypoczynkowego. Powinien w nim wskazać przyczyny odwołania pracownika z urlopu oraz termin stawienia się do pracy. Termin może określić jako „niezwłocznie" lub wskazać konkretną datę (art. 167 k.p.).

Ryc. 2
Podpis: W aplikacji dostępne są formularze oświadczenia o odwołaniu pracownika z urlopu wypoczynkowego.

Pracownik odbiera informację o odwołaniu z urlopu, po czym następuje powrót do pracy.

Końcowym krokiem procedury odwołania pracownika z urlopu jest archiwizacja decyzji pracodawcy. Dokumentacja dotycząca urlopu jest tzw. dokumentacją kadrową. Informacje o urlopie przechowywane są w aktach osobowych pracownika (§ 8 r.d.s.p.).@page_break@

Komentarze i publikacje

Wartością dodana programu LEX Navigator są komentarze i publikacje dotyczące zawartych w aplikacji dziedzin prawa.

W kwestii odwołania pracownika z urlopu, m.in. komentarz Kazimierza Jaśkowskiego do art.167 Kodeksu pracy. Autor zwraca uwagę, że pracownik nie ma obowiązku podania adresu, pod którym będzie przebywał w czasie urlopu, co może utrudnić lub wręcz uniemożliwić pracodawcy komunikację z pracownikiem.

Jedynie w zupełnie wyjątkowych sytuacjach pracodawca może domagać się podania tych i formacji na podstawie obowiązku pracownika dbałości o dobro zakładu pracy (art. 100 § 2 pkt 4 k.p.).

W przypadku zgodnego z prawem odwołania pracownika z urlopu pracodawca jest obowiązany pokryć, pozostające z tym odwołaniem w bezpośrednim związku koszty poniesione przez pracownika. Są to wydatki, których pracownik nie poniósłby, gdyby nie został odwołany z urlopu. Nie są kosztami korzyści, które pracownik mógłby uzyskać (np. wykonując odpłatnie pracę na rzecz osoby trzeciej). Koszty obejmują także dodatkowe wydatki poniesione przez pracownika dotyczące wcześniejszego powrotu z urlopu jego rodziny. Wysokość poniesionych kosztów pracownik powinien udowodnić.

W komentarzu Anny Kosut do art.167 k.p. autorka podkreśla, że odwołanie pracownika z urlopu może nastąpić wyłącznie gdy: wystąpiły okoliczności nieprzewidziane w chwili rozpoczynania urlopu, nieobecność pracownika w zakładzie pracy, ze względu na te okoliczności, jest konieczna. Znaczenie podstawowe dla ma zwłaszcza pierwsza ze wskazanych przesłanek. Jedynie bowiem wtedy odwołanie pracownika z urlopu będzie zgodne z prawem, gdy okoliczności, które są podstawą odwołania, nie tylko zaistniały w trakcie urlopu, ale w momencie jego rozpoczynania ich wystąpienia nie można było przewidzieć. Gdyby było inaczej, pracodawca powinien był przesunąć urlop pracownika na podstawie art. 164 § 2 k.p.

W piśmiennictwie jako przykłady okoliczności wymagających obecności pracownika w zakładzie podaje się konieczność usunięcia awarii urządzeń, niespodziewaną kontrolę dotyczącą stanowiska pracy odwoływanego pracownika czy przesunięcie terminu rozprawy sądowej, w której pracownik reprezentuje pracodawcę.

Łukasz Pisarczyk w swoim komentarzu podkreśla, że jeżeli chodzi o przyczyny uzasadniające odwołanie, normę wynikającą z art. 167 § 1 należy konstruować w zestawieniu z art. 164 § 2, który stanowi, że przesunięcie terminu urlopu jest dopuszczalne z powodu szczególnych potrzeb pracodawcy, jeżeli nieobecność pracownika spowodowałaby poważne zakłócenia toku pracy. Jeżeli tego rodzaju uzasadnienie musi istnieć w przypadku urlopu wypoczynkowego, który jeszcze się nie rozpoczął, tym bardziej powinno zostać przedstawione w sytuacji, kiedy pracownik z urlopu już korzysta i jest z niego odwoływany.

Procedura odwoływania pracownika z urlopu, krok po kroku
Krok: analiza podstaw faktycznych i prawnych odwołania pracownika z urlopu
Krok: oświadczenie pracodawcy o odwołaniu jego z urlopu wypoczynkowego
Krok: wysłanie/odebranie informacji
Krok: powrót do pracy
Krok: archiwizacja decyzji pracodawcy

Interfejs, menu i narzędzia
Z bazy wiedzy wybiera się interesujące użytkownika postępowanie – określoną procedurę. Widok na ekranie komputera podzielony jest na dwie części – jedna przedstawia interaktywny diagram, druga rozwija tekst praktycznych wskazówek do kroku wybranego na diagramie przez użytkownika.

Praktyczne wskazówki z podziałem na kroki – zawierające odniesienia do podstawy prawnej i dokumentów powiązanych (orzeczeń, komentarzy, monografii tez z piśmiennictwa, wzorów i zestawień, pism urzędowych, glos i innych rodzajów pism, np. formularzy)..

W diagramie wyszczególnieni są uczestnicy procedury, postępowanie krok po kroku, zależności, przepływy wiadomości, zdarzenia itd. Można przejść do procedur powiązanych. W przypadku odwołania pracownika z urlopu podmiotem inicjującym jest dział HR (czyli pracodawca), a współuczestnikiem postępowania pracownik. Można włączyć procedury powiązane. Procedurą powiązaną jest Wniosek pracownika o udzielenie urlopu wypoczynkowego.

Do dyspozycji użytkownika jest także zakładka Moja sfera, czyli rodzaj funkcjonalności, gdzie można odłożyć potrzebne dokumenty do dalszej pracy.

Aplikacja online LEX Navigator to nowoczesne narzędzie stworzone z myślą o pracownikach urzędów administracji samorządowej, osobach piastujących stanowiska w jednostkach samorządu terytorialnego oraz pracownikach urzędów administracji państwowej, którzy w swej pracy zajmują się sprawami kadrowymi, prawnymi, a także doradztwem z zakresu prawa pracy, bhp, ubezpieczeń społecznych. To także produkt dla prawników i wszystkich tych, którzy potrzebują wsparcia prawnego. Program zawiera interaktywne diagramy, które w formie graficznej przedstawiają procedury krok po kroku, a jednocześnie uruchamiają praktyczne wskazówki wsparte podstawą prawną.