Do wydziału ochrony środowiska starostwa powiatowego wpłynął donos pewnej osoby, że jej sąsiad sam zdjął ze swojego dachu płyty azbestowe (bez udziału firmy posiadającej odpowiednie kwalifikacje) i prawdopodobnie płyty te zostały przetransportowane przez tego sąsiada własnym środkiem transportu do pobliskiego lasu. Jakie działania wobec zaistniałej sytuacji może podjąć starosta?

Czy w przedstawionym zdarzeniu właściwe do rozpatrzenia donosu są inne organy? Jeśli tak, to jakie?

 

Odpowiedź:
W mojej ocenie, starosta powinien sprawę przekazać wójtowi (burmistrzowi, prezydentowi miasta), który powinien wszcząć kontrolę interwencyjną, wezwać właściciela nieruchomości, przesłuchać sąsiada, który zawiadomił o nielegalnym usunięciu dachu z eternitu oraz przeprowadzić wizję lokalną.


Sprawa będzie prosta, jeśli w gminie znajdują się informacje o budynkach pokrytych wyrobami zawierającymi azbest. Wtedy organ prowadzący kontrolę może zażądać przedstawienia mu umowy z firmą zajmującą się usuwaniem azbestu. Jeśli właściciel samodzielnie zdjął pokrycie dachowe, można zażądać dokumentu potwierdzającego transport na składowisko odpadów. Organ ochrony środowiska po stwierdzeniu nielegalnego usunięcia azbestu powinien zawiadomić Policję o wykroczeniu.

Uzasadnienie:
Organ prowadzący postępowanie po stwierdzeniu, że pokrycie dachowe zostało zdjęte, a azbest ulokowany w miejscu innym niż składowisko, powinien skierować zawiadomienie o popełnieniu wykroczenia. Za wyrzucanie odpadów w nielegalnych miejscach grozi kara grzywny w wysokości orzeczonej przez sąd. Grzywnę wymierza się w wysokości od 20 zł do 5 tys. zł. Jeżeli osoba ukarana nie zapłaci grzywny, można tę karę zamienić na pracę społecznie użyteczną, a gdyby ukarany nie zgodził się na to - na karę aresztu (do 30 dni).

Burmistrz może zastosować środek nadzorczy w postaci decyzji nakazującej usunięcie odpadu, jeśli ustali miejsce jego składowania. Egzekucja tej decyzji może być przeprowadzona w trybie przepisów ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 1015). Gdyby gmina usunęła odpad, nie czekając na zakończenie postępowania sądowego, burmistrz ma prawo domagać się, aby sąd nakazał zwrot poniesionych wydatków przez gminę.

Ponadto, osoba magazynująca odpady azbestowe może zapłacić opłatę podwyższoną za ich magazynowanie, zgodnie z art. 279 ust. 2 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150, z późn. zm.) - dalej p.o.ś., oczywiście w przypadku gdy zostanie ujawnione miejsce nielegalnego składowania odpadów.

Z przepisu tego wynika, że w razie składowania lub magazynowania odpadów podmiotem korzystającym ze środowiska, obowiązanym do ponoszenia opłat za korzystanie ze środowiska oraz administracyjnych kar pieniężnych, jest posiadacz odpadów w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz. U. z 2013 r. poz. 21). Zgodnie z art. 293 ust. 3 p.o.ś., za składowanie odpadów w miejscu na ten cel nieprzeznaczonym podmiot korzystający ze środowiska ponosi opłaty podwyższone w wysokości 0,7 jednostkowej stawki opłaty za umieszczenie odpadów na składowisku za każdą tonę odpadów i za każdą dobę składowania.

Pytanie pochodzi z programu Prawo Ochrony Środowiska.