Rada miejska, powołując się na art. 18 ust. 2 pkt 14 ustawy o samorządzie gminnym przyjęła regulamin nadawania honorowego obywatelstwa miasta. W § 3 przedmiotowej uchwały rada postanowiła, iż wchodzi ona w życie z dniem podjęcia. Regulowanie w uchwale rady gminy kwestii dotyczących jakiejkolwiek relacji między jednostką samorządu terytorialnego, a jej członkami, jest regulowaniem wewnętrznego ustroju jednostki, a wobec tego stanowione przepisy mają charakter postanowień statutowych.
W ocenie organu nadzoru, "materią statutową" jest także materia regulowana kwestionowaną uchwałą - tj. określanie procedur nadawania wyróżnień osobom, zasłużonym gminy. Zdaniem wojewody, badany akt normatywny, wobec materii przedmiotowej uchwały; zapisów jej załącznika, musi być traktowany, jako pochodzący od organu samorządu terytorialnego akt prawny powszechnie obowiązujący na danym terenie o charakterze generalno-abstrakcyjnym. Statut jednostki samorządowej ma charakter aktu prawa miejscowego, co potwierdza w szczególności przepis art. 40 ust. 2 pkt 1 ustawy o samorządzie gminnym , zgodnie z którym organy gminy mogą wydawać akty prawa miejscowego m.in. w zakresie wewnętrznego ustroju gminy.
W doktrynie i judykaturze ugruntowany jest pogląd, że zawarcie w uchwale organu stanowiącego jednostki samorządowej chociaż jednego postanowienia, które z uwagi na swój charakter postrzegane być musi jako spełniające kryteria aktu prawa miejscowego przesądza o tym, iż cały akt normatywny będzie podlegał rygorom ustanowionym wobec aktów prawa miejscowego. Zdaniem wojewody uchwała rozstrzyga o prawach i obowiązkach podmiotów tworzących wspólnotę samorządową i ma w tym zakresie charakter generalny oraz abstrakcyjny. W wyroku z dnia 18 czerwca 2008 r. (sygn.: II OSK 389/08), NSA potwierdził powyższy pogląd orzekając, iż uchwała w sprawie regulaminów nadawania tytułów honorowego obywatela gminy, zasłużonego dla gminy, itp., ze względu na swój statutowy charakter oraz podstawę zawartą w przepisach ustrojowych, ma charakter aktu prawa miejscowego. Sąd wskazał także, że uchwała taka nie ma charakteru wewnętrznego w wąskim rozumieniu, sprowadzającym się do relacji pomiędzy organami gminy, gdyż jej postanowienia regulują także status podmiotów zewnętrznych w stosunku do organu wykonawczego gminy, przyznając mieszkańcom i organizacjom społecznym prawo zgłaszania kandydatur osób zasłużonych.
Wojewoda podkreślił, iż zgodnie z art. 88 ust. 1 i 2 Konstytucji RP oraz art. 2 ust. 1 w zw. z art. 13 pkt 2 ustawy z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów (Dz. U. 2007 r. Nr 68, poz. 449), akt prawa miejscowego podlega obowiązkowi ogłoszenia w wojewódzkim dzienniku urzędowym, co warunkuje jego wejście w życie. Zapis § 3 uchwały rady miejskiej w sposób rażący narusza powołane wyżej przepisy prawa. Niezgodne z obowiązującym prawem określenie terminu wejścia w życie uchwały stanowiącej akt prawa miejscowego, przekłada się bezpośrednio na ważność całego aktu normatywnego.
Przydatne materiały:
Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.)
Zobacz orzeczenie:
Rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Warmińsko-Mazurskiego z dnia 7 maja 2010 r., PN.0911-97/10