- Znakomita część działań podejmowanych bądź inicjowanych przez Ministerstwo Sprawiedliwości zdecydowanie wykracza poza zadania nałożone programem i nakierowana jest na stworzenie warunków sprzyjających skutecznemu wykorzystywaniu istniejących instrumentów prawnych do walki z przemocą w rodzinie - dodał minister sprawiedliwości.
W trakcie spotkania dyskutowano m.in. o ustawie z dnia 10 czerwca 2010 roku o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 125 poz. 842), która wyposażyła służby państwowe, zarówno policję, prokuraturę, sądy, jak i kuratorską służbę sądową w nowe narzędzia do szybkiej i sprawnej reakcji na tego typu zjawiska. Ustawa ta wprowadziła, m.in.:
- środek zapobiegawczy w postaci nakazania oskarżonemu o przestępstwo popełnione z użyciem przemocy na szkodę osoby wspólnie zamieszkującej opuszczenie lokalu mieszkalnego zajmowanego wspólnie z pokrzywdzonym, jeżeli zachodzi uzasadniona obawa, że oskarżony ponownie popełni przestępstwo z użyciem przemocy wobec tej osoby, zwłaszcza gdy popełnieniem takiego przestępstwa groził (art. 275a kpk);
- nowe rodzaje środków karnych w postaci nakazu opuszczenia lokalu zajmowanego wspólnie z pokrzywdzonym (art. 39 pkt 2e kk w zw. z art. 41a kk) oraz zakazu zbliżania się do pokrzywdzonego (art. 39 pkt 2b kk w zw. z art. 41a kk);
- nowe rodzaje środków probacyjnych w postaci zakazu zbliżania się do pokrzywdzonego (art. 72 par. 1 pkt 7a kk), a także osobne ujęcie w art. 72 par. 1 pkt 6a uczestnictwa sprawcy w programach korekcyjno-edukacyjnych.
A także nowe instytucje:
- obligatoryjne zarządzenie wykonania kary wobec skazanego za przestępstwo popełnione z użyciem przemocy lub groźby bezprawnej wobec osoby najbliższej lub innej osoby małoletniej zamieszkujących wspólnie ze sprawcą dopuszczającego się ponownych zachowań przemocowych w okresie próby (art. 75 par. 1 a kk);
- obligatoryjne odwołanie warunkowego zwolnienia wobec zwolnionego skazanego za przestępstwo popełnione z użyciem przemocy lub groźby bezprawnej wobec osoby najbliższej lub innej osoby małoletniej zamieszkujących wspólnie ze sprawcą dopuszczającego się ponownych zachowań przemocowych w okresie próby (art. 160 par. 1a kkw);
- nową procedurę z udziałem kuratora sądowego, dotyczącą wnioskowania do sądu o zarządzenie warunkowo zawieszonej kary pozbawienia wolności (art. 12d ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie);
- nowy tryb orzekania w przedmiocie zobowiązania sprawcy przemocy w rodzinie do opuszczenia mieszkania (art. 11 a ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie).
- Nowe instytucje wprowadzone nowelą do ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, mimo krótkiego okresu obowiązywania przepisów je wprowadzających, znalazły już liczne zastosowanie w praktyce - zdradził w trakcie konferencji minister sprawiedliwości.
- Do końca 2010 r. do sądów powszechnych wpłynęły 353 wnioski na podstawie art. 11 a ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (przewidującego nowy tryb orzekania w przedmiocie zobowiązania sprawcy przemocy w rodzinie do opuszczenia mieszkania), z czego 138 zostało uwzględnionych, 41 nieuwzględnionych, a 73 rozpoznano w inny sposób. W tym samym okresie, tj. od dnia 1 sierpnia 2010 r. do 31 grudnia 2010 r., kuratorzy sądowi złożyli do sądów 372 wnioski na podstawie art. 12d ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, z czego 200 zostało uwzględnionych - dodał Krzysztof Kwiatkowski.
Minister przypomniał także, że w celu zapewnienia skutecznej realizacji postanowień wyżej wymienionej ustawy 29 listopada 2010 r. podpisał z komendantem głównym policji oraz dyrektorem Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych porozumienie dotyczące utworzenia i funkcjonowania telefonu interwencyjno-informacyjnego. Porozumienie to stworzyło podwaliny uruchomienia przedmiotowego telefonu, którego założeniem jest wszechstronna i skuteczna pomoc osobom pokrzywdzonym przestępstwem ze strony osób uprzednio skazanych za czyny z użyciem przemocy lub groźby jej użycia, w szczególności sprawców przemocy domowej.
W oparciu o powyższe porozumienie konsultanci Pogotowia Niebieska Linia w przypadkach przemocy w rodzinie uruchamiają nowy rodzaj interwencji. Nowa procedura zakłada, że w wyniku otrzymania od osób pokrzywdzonych informacji o stosowaniu przemocy w rodzinie lub niedotrzymaniu warunków probacji przez sprawcę prawomocnie skazanego za przestępstwo z użyciem przemocy lub groźby bezprawnej wobec osoby najbliższej, konsultanci Pogotowia Niebieska Linia podejmują działania o charakterze interwencyjnym przez powiadamianie policji i kuratorów, którzy w swoich środowiskach lokalnych uruchamiają działania zmierzające do zarządzenia wykonania kary pozbawienia wolności lub odwołania warunkowego przedterminowego zwolnienia.
Takie możliwości stwarza obecnie ustawa z dnia 10 czerwca 2010 roku o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 125, poz. 842), która m.in. wprowadziła w art. 75 par. 1a kk i art. 160 par. 1a kkw instytucje obligatoryjnego zarządzania wykonania kary oraz odwołania warunkowego zwolnienia w razie ponownych
zachowań przemocowych w okresie próby.
Telefon interwencyjno-informacyjny prowadzony jest przez Państwową Agencję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w ramach ogólnopolskiego i znanego już numeru Niebieskiej Linii 801-12-00-02 i rozpoczął swoje funkcjonowanie w tym charakterze z dniem 4 stycznia 2011 roku.
- Mimo krótkiego okresu działania telefonu z przyjemnością mogę przedstawić państwu dane statystyczne za pierwszy okres jego funkcjonowania. Dane te nie są wprawdzie imponujące, ale musimy pamiętać, że dotyczą okresu, kiedy wiadomość o jego uruchomieniu nie dotarła jeszcze do wszystkich potrzebujących - powiedział dzisiaj minister Krzysztof Kwiatkowski.
- Z raportu koordynatora ds. interwencji, dotyczącego działalności telefonu za okres od 1 stycznia 2011 r. do 31 marca 2011 roku wynika, że rozpoczęto w tym okresie 14 interwencji z czego 2 zakończono. Wszystkie interwencje dotyczyły sprawców przemocy wobec których zastosowano warunkowe zawieszenie kary, wyrok jest prawomocny, a sprawca ponownie dopuścił się aktów przemocy wobec najbliższych - dodał.
W ok. 93 proc. zgłoszonych przypadków pokrzywdzony ze strony sprawcy doświadczył przemocy psychicznej, fizycznej - w ok. 57 proc. przypadków.
Pełny raport dostępny jest na stronie www.ms.gov.pl w podzakładce poświęconej problematyce przeciwdziałania przemocy w rodzinie.
kom/ aja/