Ustawa przewiduje wprowadzenie zmian optymalizujących mechanizm finansowania programu budownictwa socjalnego i komunalnego (program BSK). Określony został także tryb postępowania z niewykorzystanymi przez Społeczne Inicjatywy Mieszkaniowe (SIM) środkami pochodzącymi z Rządowego Funduszu Rozwoju Mieszkalnictwa (RFRM). Nowelizacja ustaw ma spowodować aby można je było wykorzystać na realizację mieszkań komunalnych, na wynajem bądź mieszkalnictwo wspomagane lub interwencyjne. Zmienione zostały ponadto przepisy dotyczące gospodarowania nieruchomościami Krajowego Zasobu Nieruchomości (KZN).
Nowe źródło finansowania programu BSK
W przypadku programu budownictwa socjalnego i komunalnego, Bank Gospodarstwa Krajowego będzie mógł zawierać umowy finansowego wsparcia z beneficjentami w ramach limitu wydatków ustalonego na dany rok budżetowy. Wobec rekordowego zainteresowania beneficjentów tym programem, wprowadzane zmiany pozwolą na zwiększenie liczby kwalifikacji w 2022 r.
Program BSK obejmuje bezzwrotne finansowe wsparcie z budżetu państwa udzielane głównie jednostkom samorządu terytorialnego i organizacjom pożytku publicznego. Ma to pobudzić do rozwoju budownictwo zaspokajającego potrzeby mieszkaniowe osób o niższych dochodach, w tym w szczególności budownictwa gminnego.
Znowelizowane przepisy przewidują nowe źródło finansowania programu BSK – sprzedaż skarbowych papierów wartościowych.
Określony został też tryb postępowania z niewykorzystanymi przez SIM środkami pochodzącymi z RFRM, tak aby można je było wykorzystać na realizację mieszkań komunalnych, na wynajem bądź mieszkalnictwo wspomagane lub interwencyjne.
Doprecyzowane zasady programów mieszkaniowych
Doprecyzowano zostaną programów mieszkaniowych, w tym:
- umożliwienie wnioskowania o aktualizację kwoty udzielonego wsparcia w ramach programu BSK, w przypadku wzrostu kosztów realizacji inwestycji;
- ustalenie maksymalnych stawek czynszów w zasobie mieszkaniowym finansowanym ze środków budżetu państwa.
- określenie sposobu całkowitego rozliczania partycypacji osób fizycznych w czynszu za najem lokalu w zasobach SIM;
- z finansowego wsparcia dla gmin dotyczącego udziału w przedsięwzięciu społecznej inicjatywy mieszkaniowej, w ramach którego dokonywany jest remont lub przebudowa budynku mieszkalnego niezamieszkanego (tzw. pustostanu), będą mogły skorzystać także te SIM, których właścicielem większościowym jest gmina.
Czytaj także: Gminy chcą bezpłatnego dostępu do ksiąg wieczystych>>
Lokal za grunt i przepisy zabezpieczające interes Skarbu Państwa
Ustawa doprecyzowuje regulacje dotyczące m.in. przekazywania nieruchomości gminom pod inwestycje w oparciu o rozwiązania „lokal za grunt” oraz przepisy zabezpieczające interesy Skarbu Państwa w sytuacji zbycia przez gminę nieruchomości przekazanej wcześniej na realizację inwestycji. Przepisy umożliwiają też ustanawianie zabezpieczeń hipotecznych na nieruchomościach Skarbu Państwa zarządzanych przez KZN na rzecz inwestycji mieszkaniowych prowadzonych z udziałem KZN.
Posłowie poprawili rządowy projekt
Posłowie poparli w głosowaniu poprawki klubu PiS, m.in. wyznaczające maksymalne ramy czasowe na rozpoczęcie realizacji usługi publicznej lub przedsięwzięcia inwestycyjno-budowlanego, licząc od momentu objęcia udziałów lub akcji SIM. Jak argumentowano podczas drugiego czytania projektu, celem jest przyspieszenie realizacji inwestycji z wykorzystaniem rządowego wsparcia.
Kolejna poprawka przewiduje, że w szczególnych sytuacjach będzie możliwy tryb wystąpienia do ministra właściwego ds. budownictwa o wyrażenie zgody na przesunięcie tego terminu. Inna zmiana przyjęta przez posłów zakłada, że w przypadku niedopełnienia obowiązku zawarcia umowy lub nierozpoczęcia przez SIM realizacji inwestycji w terminie określonym w umowie gmina występuje o umorzenie udziałów lub akcji SIM objętych z wykorzystaniem rządowego wsparcia.
W ramach zaakceptowanych poprawek przyspieszono też (do 1 sierpnia br.) przeniesienie niektórych zadań do zakresu kompetencji ministra właściwego ds. rozwoju regionalnego. Chodzi m.in. o powoływanie prezesa Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości i dyrektora Narodowego Centrum Badań i Rozwoju oraz nadzór nad działalnością Krajowego Zasobu Nieruchomości.
Zainteresowanie społecznym pakietem mieszkaniowym
Z danych ministerstwa rozwoju i technologii wynika, że w 2021 roku, po wprowadzeniu tzw. społecznego pakietu mieszkaniowego okazał się rekordowy. Dzięki rządowym programom finansującym społeczne budownictwo czynszowe, w tym komunalne, powstanie bądź też zostanie zmodernizowanych łącznie blisko 15 tysięcy lokali mieszkalnych.
Samorządy gminne złożyły w ubiegłym roku wnioski o dofinansowanie 392 przedsięwzięć opartych o finansowe wsparcie z Funduszu Dopłat. Pozwoli to na utworzenie lub zmodernizowanie 9.461 lokali mieszkalnych.
W ramach programu preferencyjnych kredytów dla inwestorów społecznego budownictwa czynszowego w 2021 r. zakwalifikowano wnioski dotyczące 87 przedsięwzięć realizowanych przez towarzystwa budownictwa społecznego, społeczne inicjatywy mieszkaniowe, spółki gminne oraz spółdzielnie mieszkaniowe, obejmujących utworzenie 8.481 lokali mieszkalnych.