Pytanie:
Czy urząd gminy, w którym toczy się postępowanie administracyjne w sprawie wymierzenia kary pieniężnej za usunięcie drzewa bez wymaganego zezwolenia może ponieść koszty sporządzenia ekspertyzy dendrologicznej wykonanej na potrzeby przedmiotowego postępowania?
Odpowiedź:
Koszty sporządzenia ekspertyzy dendrologicznej na potrzeby postępowania w sprawie nałożenia kary administracyjnej za usunięcie drzewa bez zezwolenia ponosi gmina. Ekspertyza dendrologiczna stanowi dowód z opinii biegłego, zgodnie z art. 84 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego - dalej k.p.a. Taka ekspertyza (sporządzona przez powołanego przez organ rzeczoznawcy - dendrologa) powinna zostać sporządzona w szczególności, gdy strona kwestionuje ustalenia organu albo gdy w sprawie niezbędne jest dokonanie ustaleń wymagających wiedzy specjalnej.
Uzasadnienie:
Zgodnie z art. 263 § 1 k.p.a., do kosztów postępowania zalicza się m.in. koszty podróży i inne należności biegłych, z tym że, zgodnie z art. 262 k.p.a., stronę obciążają te koszty postępowania, które wynikły z winy strony bądź zostały poniesione w interesie lub na żądanie strony, a nie wynikają z ustawowego obowiązku organów prowadzących postępowanie.
Zasadą jest, że koszty postępowania administracyjnego ponosi organ w takich granicach, w jakich wypełnia swoje ustawowe obowiązki. Wynika to z regulacji art. 7 k.p.a. Co więcej, stosownie do art. 77 k.p.a., ciężar przeprowadzenia postępowania administracyjnego w zakresie wyjaśnienia sprawy administracyjnej, a więc dokonania czynności dowodowych, spoczywa na organie administracji prowadzącym postępowanie, co powoduje, że również koszty takiego postępowania obciążają organ administracji publicznej.
Dopiero uznanie, iż dane koszty nie zostały poniesione wskutek wypełniania przez organ jego ustawowych obowiązków, pozwala na rozważenie, czy koszty te zostały poniesione w interesie lub na żądanie strony postępowania. Tylko w przypadku ustalenia, że także któraś z tych przesłanek zachodzi możliwe jest obciążenie kosztami postępowania strony.
Obciążenie strony kosztami ekspertyzy sporządzonej przez biegłego w postępowaniu dotyczącym stosunków wodnych jest możliwe, ale powinno być uzależnione od oceny, czy sporządzenie specjalistycznej opinii było niezbędne dla realizacji zasad wyrażonych w art. 7 i 77 k.p.a., czy też dokonano tego w interesie jednej ze stron lub na jej żądanie. Przy czym rozstrzygnięcie w tym przedmiocie, zgodnie z wyrażoną w art. 11 k.p.a. zasadą informowania, powinno zawierać szczegółowe uzasadnienie dlaczego koszt sporządzenia ekspertyzy uznany został za niezbędny koszt postępowania obciążający stronę.
Koszty sporządzenia ekspertyzy dendrologicznej ponosi gmina
Koszty sporządzenia ekspertyzy dendrologicznej na potrzeby postępowania w sprawie nałożenia kary administracyjnej za usunięcie drzewa bez zezwolenia ponosi gmina. Ekspertyza dendrologiczna stanowi dowód z opinii biegłego.