W nauce prawa ustrojowego pojawia się pojęcie „współdziałania”. Jest to nic innego jak jedna z wielu więzi organizacyjnych występujących pomiędzy różnymi organami administracji publicznej, w tym również organami jednostek samorządu terytorialnego. Funkcja współdziałania sprowadza się przede wszystkim do usprawniania procesu realizacji poszczególnych zadań publicznych. Organy administracji publicznej, które współdziałają realizują zadania publiczne – zależnie od sytuacji – skuteczniej, szybciej lub oszczędniej.
W ustrojowych ustawach samorządowych prawodawca przewidział kilka form współdziałania organów jednostek samorządu terytorialnego. Co jednak warto zauważyć, katalog tych form może ulec znacznemu powiększeniu. Taki może być bowiem skutek wejścia w życie ustawy o współdziałaniu w samorządzie terytorialnym na rzecz rozwoju lokalnego i regionalnego. Póki co projekt tej ustawy trafił do lasku marszałkowskiej.
Jak dotychczas najczęściej wykorzystywanymi przez organy jednostek samorządu terytorialnego formami współdziałania są: (1) związki jednostek samorządu terytorialnego (związki międzygminne lub powiatowe), (2) stowarzyszenia jednostek samorządu terytorialnego oraz (3) porozumienia. Konstrukcja prawna każdej z tych form współdziałania jest odmienna. W przedstawionej poniżej tabelce określono cechy wymienionych form współdziałania organów jednostek samorządu terytorialnego.
Prezydencki projekt ustawy przewiduje kilka nowych form współdziałania. Przede wszystkim chodzi o tzw. konwent delegatów samorządów lokalnych województwa (zwany dalej: konwentem wojewódzkim). Jak stanowi projekt ustawy konwent wojewódzki jest formą współdziałania, z jednej strony, samorządu województwa, zaś z drugiej, wszystkich jednostek samorządu lokalnego (gmin oraz powiatów) znajdujących się na jego terytorium.
W skład konwentu wojewódzkiego – zgodnie z założeniami – mają wchodzić: (1) prezydenci miast na prawach powiatu położonych na terenie województwa, (2) starostowie powiatów znajdujących się na terenie tego województwa i (3) delegaci gmin z poszczególnych powiatów z terenu województwa. Tym samym swoją reprezentację w składzie konwentu wojewódzkiego będą miały wszystkie powiaty i miasta na prawach powiatu, a ponadto gminy, przy czym te ostatnie będą miały reprezentację wspólną. Co warto dostrzec, projektodawca pominął w składzie konwentu reprezentantów samego województwa samorządowego. Marszałek województwa nie jest jego członkiem. Ma on zaś obowiązek podejmowania współdziałania z tym podmiotem.
Konwent wojewódzki ma pełnić funkcje doradcze, opiniodawcze. W szczególności dotyczy to: (1) strategii rozwoju województwa, (2) różnych innych dokumentów planowania wojewódzkiego oraz (3) projektu budżetu województwa. Ponadto konwent może przedstawiać organom województwa swoje stanowisko we wszystkich innych sprawach, o ile: należą one do zakresu działania województwa oraz (2) sprawy te wpływają lub mają znaczenie dla wspólnot samorządowych na poziomie lokalnym.
