Sejm 27 października po raz kolejny zmienił warunki przyznawania dodatku węglowego. Po ostatniej nowelizacji ustawy o dodatku węglowym z 15 września zaostrzającej przepisy, dodatku węglowego pozbawione zostały gospodarstwa domowe żyjące pod jednym adresem, ale mają dwa różne źródła ogrzewania, osobne wejścia do domu, gospodarujące osobno. Takie budynki często występują m.in. na Śląsku. Wiceminister klimatu i środowiska Anna Łukaszewska-Trzeciakowska radziła, aby zainteresowani w takiej sytuacji dokonali wyodrębnienia lokalu. Przeczytaj o tym w tekście: Jeden adres, wiele gospodarstw. Wiceminister radzi, jak dostać dodatek>> . Teraz parlament postanowił problem rozwiązać systemowo.

Zapisz się: EKSPERCKIE SZKOLENIE ONLINE! „Dodatek węglowy po zmianach” >>>

 

 

Gmina zweryfikuje, czy rodziny pod jednym dachem otrzymają kilka dodatków

Do tej pory w przypadku gdy wniosek o wypłatę dodatku węglowego złożyło więcej niż jednego gospodarstwo domowe zamieszkujące pod tym samym adresem, to dodatek węglowy jest wypłacany wnioskodawcy, który złożył wniosek jako pierwszy. Zgodnie ze znowelizowanymi przepisami dodatek węglowy przysługuje w przypadku, gdy:

  • pod jednym adresem miejsca zamieszkania zamieszkuje więcej niż jedno gospodarstwo domowe
  • w terminie do dnia 30 listopada 2022 r. nie jest możliwe ustalenie odrębnego adresu miejsca zamieszkania dla poszczególnych gospodarstw domowych zamieszkujących pod tym adresem w odrębnych lokalach
  • którego źródłem ogrzewania jest oddzielne lub współdzielone źródło ciepła.

Przesłanki do wypłaty dodatku węglowego w przypadku takich gospodarstw domowych ustali wójt, burmistrz albo prezydent miasta decyzją administracyjną, po przeprowadzeniu wywiadu środowiskowego z którego będzie wynikać zamieszkiwanie pod jednym adresem w odrębnych lokalach kilku gospodarstw domowych oraz wykorzystywanie przez te gospodarstwa oddzielnego lub współdzielonego źródła ogrzewania. Nie ma znaczenia czy gospodarstwo domowe złożyło deklarację o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnym, a taki warunek pojawił się w pierwszej wersji nowelizacji. Z przeprowadzonego wywiadu środowiskowego sporządza się notatkę służbową. Nowelizacja określa (art. 2 ust 2d), też, że takim wypadku wójt, burmistrz albo prezydent miasta dokonuje wpisu źródła ciepła do centralnej ewidencji emisyjności budynków, jeżeli źródło nie było wcześniej zgłoszone do tej ewidencji, bez konieczności składania odpowiedniej deklaracji.

UWAGA: aby skorzystać z dodatku na piec współdzielony trzeba jednak udowodnić, że rozpoczęło się procedurę wydzielenia odrębnego adresu. Więcej piszemy o tym w tekście: Najpierw wniosek o nadanie nowego adresu, potem można wnioskować o dodatek węglowy

Przepisy zastrzegają  jednocześnie, że w przypadku w lokalu, o którym mowa powyżej  zamieszkuje więcej niż jedno gospodarstwo domowe, jeden dodatek węglowy przysługuje dla wszystkich gospodarstw domowych zamieszkujących w tym lokalu.

WZORY DOKUMENTÓW w LEX:

     

    Dodatek także dla tych, którzy nie wnioskowali

    Nowelizacja z 27 października, normuje że dodatek węglowy przysługuje osobie w gospodarstwie domowym także, gdy główne źródło ogrzewania gospodarstwa domowego, nie zostało zgłoszone lub wpisane do CEEB do dnia 11 sierpnia 2022 r., a w wyniku przeprowadzenia wywiadu środowiskowego ustalono, że źródłem ogrzewania tego gospodarstwa jest kocioł na paliwo stałe, kominek, koza, ogrzewacz powietrza, trzon kuchenny, piecokuchnia, kuchnia węglowa lub piec kaflowy na paliwo stałe. Z przeprowadzonego wywiadu środowiskowego sporządza się notatkę służbową. Wpis do CEEB dokonuje wtedy wójta, burmistrza albo prezydenta miasta z urzędu bez konieczności składania odpowiedniej deklaracji.

    Zmiany wprowadzone do ustawy wskazują, że do postępowań w sprawie wypłaty dodatku węglowego wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie nowelizacji ustawy, stosowane będą przepisy znowelizowane. Ci zaś, którzy otrzymali decyzje odmowne mogą może złożyć ponownie wniosek o wypłatę tego dodatku.

     

     

    Wpis lub zgłoszenie do CEEB przed 11 sierpnia

    Dodatek węglowy to jednorazowe świadczenie w wysokości 3 tys. zł, które przysługuje gospodarstwu domowemu, w którym główne źródło ogrzewania zasilane jest węglem kamiennym, brykietem lub peletem zawierającym co najmniej 85 proc. węgla kamiennego. Tym źródłem ogrzewania musi być musi być kocioł na paliwo stałe, kominek, koza, ogrzewacz powietrza, trzon kuchenny, piecokuchnia, kuchnia węglowa lub piec kaflowy na paliwo stałe.

    Trzecim warunkiem jest aby wskazane przez wnioskodawcę źródło ogrzewania było wpisane lub zgłoszone do Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków (CEEB). Aby uzyskać  większe niż przy innych źródła ciepła dopłatę, sporo obywateli zaczęło nagminnie zmieniać złożone wcześniej deklaracje wskazując jako główne źródło ciepła te węglowe, niektórzy gdy rząd zaproponował taką pomoc zaczęli korygować wnioski dopisują te źródła.

    Nowelizacja przepisów ustawy o dodatku węglowym z 15 września, kiedy Sejm uchwalił ustawa o szczególnych rozwiązaniach w zakresie niektórych źródeł ciepła w związku z sytuacją na rynku paliw ma ukrócić ten proceder.  Zmieniła przepisy wskazując, że organy przyjmujące wnioski mają brać pod uwagę źródła wpisane lub zgłoszone do CEEB do 11 sierpnia 2022 r, albo po tym dniu - w przypadku głównych źródeł ogrzewania wpisanych lub zgłoszonych po raz pierwszy do ewidencji (dotyczy to źródeł ciepła uruchomionych np. nowo oddanych do użytku domów).

    Gospodarstwo jedno, a wieloosobowe

    Sporo zamieszania wywołuje pojęcie gospodarstwo domowe, któremu przysługuje świadczenie. Sama ustawa z 5 sierpnia 2022 r. o dodatku węglowym przez gospodarstwo domowe rozumie:

    • osobę fizyczną samotnie zamieszkującą i gospodarującą (gospodarstwo domowe jednoosobowe) lub
    • osobę fizyczną oraz osoby z nią spokrewnione lub niespokrewnione pozostające w faktycznym związku, wspólnie z nią zamieszkujące i gospodarujące (gospodarstwo domowe wieloosobowe).

    Ta opracowana na potrzeby dodatku osłonowego przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska definicja spowodowała ogromny bałagan interpretacyjny, szczególnie pojęcie wspólnego gospodarowania. Rodziny mieszkające w jednym domu, ogrzewające lokale jednym piecem zaczęły się sztucznie dzielić aby otrzymać nie 3 tys. zł wsparcia ale 6, 9, a nawet 12 tys. zł dodatku. Ministerstwo próbowało problem łatać wytycznymi i przewodnikiem dla samorządów wskazując, że prowadzenie wieloosobowego gospodarstwa domowego wiąże się ze wspólnym zamieszkiwaniem, gospodarowaniem (w tym wspólnym ponoszeniem kosztów opłat, wykonywaniem obowiązków domowych, wspólnym dochodem, opieką udzielaną w chorobie) oraz pozostawaniem w faktycznym związku w celu zaspokojenia wspólnych potrzeb życiowych. 

    W przypadku gospodarstw domowych jednoosobowych należy zwrócić uwagę na warunek samotnego zamieszkiwania i gospodarowania. Wobec tego nie można uznać, że w jednym lokalu mieszkalnym (bądź budynku jednorodzinnym) prowadzonych jest kilka jednoosobowych gospodarstw domowych, ponieważ nie jest spełniona przesłanka samotnego zamieszkiwania.
     

      Gospodarstwo jednoosobowe weryfikowane wywiadem

      Nowela ustawy wskazuje też, że jeśli podczas weryfikacji wniosku o wypłatę dodatku węglowego wystąpią wątpliwości dotyczące gospodarstwa domowego wnioskodawcy organ przyznający dodatek może przeprowadzić wywiad środowiskowy, który ma na celu ustalenie faktycznego stanu gospodarstwa domowego, czyli czy faktycznie wnioskodawca zamieszkuje samotnie w gospodarstwie domowym jednoosobowym lub wspólnie, stale zamieszkuje i gospodaruje z wnioskodawcą w przypadku gospodarstw domowych wieloosobowych. Celem wywiadu jest ustalenie czy faktyczny danego gospodarstwa domowego jest zgodny z informacjami podanymi we wniosku o wypłatę dodatku węglowego.

      Niewyrażenie zgody na przeprowadzenie wywiadu będzie stanowić podstawę do odmowy przyznania dodatku węglowego.

      Pytanie z LEX: Jak postąpić w sytuacji, gdy osoba wnioskująca (gospodarstwo jednoosobowe) zmarła przed wypłatą dodatku osłonowego? >>>

       

       

      Dodatek węglowy a kocioł wielopaliwowy

      Część gospodarstw domowych wykorzystuje kocioł wielopaliwowy, który zgodnie z deklaracją CEEB zasilany jest np. węglem i drewnem kawałkowym. Czy takie gospodarstwo może otrzymać dodatek węglowy?

      Z wyjaśnień ministerstwa wynika, że dodatek węglowy może zostać przyznany również, gdy źródłem ogrzewania jest kocioł wielopaliwowy, który zgodnie z deklaracją CEEB może być zasilany węglem. Jednocześnie dodatek może być przyznany tylko jeżeli źródło to jest faktycznie zasilane węglem. Należy tutaj wskazać, że wnioskodawca składając wniosek o wypłatę dodatku węglowego oświadcza pod rygorem odpowiedzialności karnej, że wykorzystywane przez niego źródło ogrzewania jest głównym źródłem ogrzewania oraz, że źródło jako paliwo wykorzystuje węgiel kamienny, brykiet lub pelet zawierające co najmniej 85 proc. węgla kamiennego.

       

       

      Gminy otrzymały podstawę prawną do weryfikacji

      Nowelizacja wprowadza też podstawę prawną do bardziej szczegółowej weryfikacji wniosków. Dotychczasowe przepisy (art. 2 ust 15) wskazywały, że wójt, burmistrz albo prezydent miasta dokonuje weryfikacji wniosku o wypłatę dodatku węglowego, w szczególności w zakresie zgłoszenia lub wpisania głównego źródła ogrzewania w centralnej ewidencji emisyjności budynków. Zgodnie z nowelizacją organ dokonując wniosku ma brać pod uwagę w szczególności:

      Sprawdź w LEX: Dodatek węglowy - pytania i odpowiedzi >>>

       

      Termin złożenia i rozpoznania wniosku

      Nowelizacja ustawy wydłuża też termin, który gmina ma na wypłacanie wniosku do dwóch miesięcy od dnia złożenia wniosku, przy czym wnioski złożone po 30 października 2022 r,. wypłaca się do dnia 30 grudnia 2022 r.). Nowela przewiduje też że do postępowań w sprawie wypłaty dodatku węglowego wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie noweli stosuje się już nowe przepisy. 

      Nowela nie zmienia pozostałych terminów. Wiosek składa się w gminie właściwej ze względu na miejsce zamieszkania składa się wniosek do 30 listopada 2022 r. Można to zrobić w postaci papierowej (w urzędzie) lub elektronicznie opatrując go podpisem zaufanym lub podpisem osobistym. Wzór wniosku jest jednolity dla wszystkich gmin. Jest on dostępny w urzędach gmin, można go również pobrać ze strony internetowej Ministerstwa Klimatu i Środowiska.

      Dodatek węglowy można otrzymać przelewem na konto. Wskazany do przelewu numer rachunku nie musi należeć do osoby składającej wniosek o wypłatę dodatku węglowego. O innych możliwych formach wypłaty dodatku węglowego decydują lokalne uwarunkowania w gminie, w której rozpatrywany jest wniosek o wypłatę dodatku.

      Odmowa przyznania dodatku węglowego, uchylenie oraz rozstrzygnięcie w sprawie nienależnie pobranego dodatku węglowego, wymagają wydania decyzji. Należy wskazać, że od decyzji administracyjnej odmownej lub stwierdzającej nienależnie pobrane świadczenie przysługuje prawo wniesienia odwołania do Samorządowego Kolegium Odwoławczego (SKO), za pośrednictwem organu, który wydał decyzję, w terminie 14 dni od doręczenia decyzji.

       

       

      Czytaj w LEX: Dodatek węglowy – nowe zadanie dla OPS >>>

      Dodatek węglowy dla mieszkańców bloków

      Dodatek węglowy przysługuje mieszkańcom budynków wielorodzinnych, w przypadku gdy dom ten ogrzewany jest paliwami stałymi – zarówno poprzez indywidualne źródła ogrzewania zainstalowane w lokalach jak i poprzez ogrzewanie centralne (z kotłowni węglowej)  bądź z lokalnej sieci ciepłowniczej obsługiwanej przez kocioł węglowy. Każde gospodarstwo domowe w budynku wielorodzinnym powinno indywidualnie wystąpić o dodatek węglowy.

      W przypadku gdy ogrzewanie budynku realizowane jest przez lokalną sieć ciepłowniczą, obsługiwaną z kotła na paliwo stałe węglowe, do wniosku należy załączyć oświadczenie właściciela lub zarządcy budynku o takim sposobie ogrzewania budynku zgodnie ze zgłoszeniem lub wpisem do centralnej ewidencji emisyjności budynków.

      Przeczytaj także:

      Gospodarstwa z fotowoltaiką nie otrzymają dodatku elektrycznego

       

      Dodatek węglowy a zakup węgla po cenie 996 zł za tonę

      Zgodnie z art. 2 ust. 5 ustawy o dodatku węglowym, dodatek ten nie przysługuje gospodarstwom domowym, które zakupiły węgiel po cenie nie wyższej niż 996,60 zł brutto za tonę od sprzedawcy na podstawie przepisów ustawy z 23 czerwca 2022 r. o szczególnych rozwiązaniach służących ochronie odbiorców niektórych paliw stałych w związku z sytuacją na rynku tych paliw.

      Starają się o wypłatę dodatku węglowego trzeba wypełnić we wniosku świadczenie, że gospodarstwo domowe wnioskodawcy nie korzystało ani nie korzysta z opału zakupionego na podstawie przepisów ustawy z 23 czerwca 2022 r. Takie oświadczenie, jak i inne w tej procedurze składane są pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń.

      Jednocześnie zakup węgla nawet poniżej ceny wynikającej z przepisów ustawy z dnia 23 czerwca 2022 r. nie wyklucza z możliwości uzyskania dodatku węglowego.

        

       

      Ministerstwo opracowało poradnik, w którym wyjaśnia wątpliwości

      W trakcie dotychczasowej procedury rozpoznawania wniosku pojawiły się równe wątpliwości, które resort wyjaśnił w specjalnym poradniku.

      Czy wniosek o dodatek węglowy może złożyć osobno mąż i żona, jeżeli mają rozdzielność majątkową oraz jeżeli nie mają rozdzielności majątkowej? Ministerstwo wyjaśnia, że kwestia rozdzielności majątkowej nie ma znaczenia, bo decydujące jest czy małżonkowie wspólnie prowadzą faktycznie gospodarstwo domowe.  

      • O dodatek węglowy nie mogą samodzielnie wystąpić osoby: przebywające za granicą, w szpitalu, w domu opieki społecznej, w więzieniu lub zakonie, to jednak te osoby nie mogą same wystąpić o dodatek węglowy, bo prowadzenie gospodarstwa domowego wiąże się nierozłącznie z faktem przebywania w lokalu (budynku jednorodzinnym).
      • Aby otrzymać dodatek węglowy nie jest konieczne zameldowanie w miejscu zamieszania. Dla przyznania dodatku węglowego kluczową informacją jest  faktyczne zamieszkiwanie i prowadzenie gospodarstwa domowego w danym miejscu, na obszarze gminy, do której składa się wniosek. Przy wnioskowaniu o przyznanie dodatku węglowego nie ma bowiem znaczenia, kto jest właścicielem lokalu. Uprawnioną osobą do otrzymania dodatku węglowego jest ta,  która faktycznie dysponuje lokalem i prowadzi w nim swoje gospodarstwo domowe czyli jeśli wniosek złoży najemca nie może go złożyć właściciel nieruchomości.
      • Ministerstwo wskazuje też, niedopuszczalne jest występowanie przez wnioskodawcę o wypłacenie kilku dodatków węglowych w związku z np. okresowym zamieszkiwaniem w kilku lokalizacjach, które mogą znajdować się w tej samej gminie bądź różnych gminach. Nie można więc otrzymać dodatku np. na dom letniskowy używany w lecie, nawet pomimo zadeklarowania w CEEB, aktywnego źródła ciepła węglowego.
      • Istotne jest, że jedna osoba może wchodzić w skład tylko jednego gospodarstwa domowego (art. 2 ust. 6 ustawy). W związku z tym, jedna osoba nie może wchodzić w skład kilku gospodarstw domowych – np. jedno dziecko może zostać wpisane jako członek tylko jednego gospodarstwa domowego.
      • Dodatek węglowy a budynku niezamieszkałe: altany, działki. Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy o dodatku węglowym świadczenia przysługuje osobie w gospodarstwie domowym zdefiniowanym w ust. 2 z użyciem określenia „zamieszkiwanie i gospodarowanie”. Wobec tego należy stwierdzić, że dodatek węglowy nie może być przyznany wnioskodawcy deklarującemu prowadzenie gospodarstwa w budynku niemieszkalnym (np. altanka działkowa, garaż), ponieważ w oczywisty sposób w takiej sytuacji nie jest spełniony warunek zamieszkiwania. W tym kontekście warto wskazać również, że zgodnie z art. 12 ustawy o rodzinnych ogrodach działkowych (Dz.U. 2014 poz. 40) na działce ROD nie wolno zamieszkiwać.

       

       

      -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

      Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.