Kierujący w ramach obowiązków służbowych prywatnym samochodem nie podlega konsultacji okulistycznej

Czy pracownik korzystający z ryczałtu na używanie w podróżach lokalnych do celów służbowych własnego samochodu osobowego musi w ramach pracowniczych badań kontrolnych być skierowany do konsultacji okulistycznej?

Nie ma takiego obowiązku. Wątpliwości w niektórych urzędach zrodziła nowelizacja rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 7 stycznia 2004 r. w sprawie badań lekarskich kierowców i osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami (Dz. U. Nr 2, poz. 15 oraz z 2011 r. Nr 88, poz. 503 z późn. zm.), obowiązująca od 29 czerwca 2011 r. Dodała ona punkt 5 do § 4 ust. 4, z którego wynika, że skierowanie w celu wykonania konsultacji okulistycznej oraz przeprowadzenia badania oceniającego widzenie zmierzchowe i zjawisko olśnienia jest obligatoryjne w odniesieniu do osoby posiadającej prawo jazdy kategorii A, A1, B, B1, B+E, T, kierującej pojazdem w ramach obowiązków służbowych.

W związku z tym pojawiły się opinie, że pracownik kierujący w ramach obowiązków służbowych prywatnym samochodem osobowym podlega obowiązkowo takiej konsultacji okulistycznej przy wstępnych, okresowych i kontrolnych lekarskich badaniach profilaktycznych. Takie opinie, najczęściej anonimowe, można znaleźć w różnych serwisach internetowych. Są to jednak opinie zupełnie chybione.
 

Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 7 stycznia 2004 r. w sprawie badań lekarskich kierowców i osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami (Dz. U. Nr 2, poz. 15 oraz z 2011 r. Nr 88, poz. 503 z późn. zm.) nie ma żadnego zastosowania do pracowniczych badań profilaktycznych. Nie można tego rozporządzenia czytać w oderwaniu od innych przepisów, w szczególności od ustawy, na podstawie której zostało wydane. Delegacja do wydania tego rozporządzenia zawarta jest w art. 123 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2003 r. Nr 58, poz. 515, z późn. zm.).

Na podstawie tego przepisu Minister właściwy do spraw zdrowia w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw transportu, ministrem właściwym do spraw wewnętrznych oraz Ministrem Obrony Narodowej określa, w drodze rozporządzenia m.in. szczegółowe warunki i tryb kierowania na badania lekarskie i ich przeprowadzania w celu stwierdzenia istnienia lub braku przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami silnikowymi oraz wydawania orzeczeń lekarskich stwierdzających istnienie lub brak przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami. Natomiast ten przepis należy wiązać z art. 122 prawa o ruchu drogowym, który określa zakres obowiązku przeprowadzania badania lekarskiego przeprowadzanemu w celu stwierdzenia istnienia lub braku przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdem. Obowiązek ten dotyczy wyłącznie osób ubiegających się o wydanie prawa jazdy, przywrócenie zatrzymanego prawa jazdy, osób skierowanych przez organ kontroli ruchu drogowego lub decyzją starosty na badanie kontrolne oraz kandydatów na instruktora lub egzaminatora, a także kierowcy pojazdu uprzywilejowanego, instruktora i egzaminatora. Art. 123 prawa o ruchu drogowym i wydane na jego podstawie rozporządzenia mają zastosowanie wyłącznie do badań lekarskich określonych w art. 122, nie mają żadnego zastosowania do profilaktycznych badań lekarskich pracowników.
 

Zakres pracowniczych badań profilaktycznych reguluje rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 30 maja 1996 r. w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy (Dz. U. Nr 69, poz. 332 z późn. zm.), wydane na podstawie art. 179 § 7 i art. 229 § 8 kodeksu pracy.