Pytanie pochodzi z programu Serwis Prawa Pacy i Ubezpieczeń Społecznych.

Jakie kroki powinien podjąć dyrektor, w sytuacji gdy nauczycielka bez zgody dyrektora posłużyła się pieczęcią szkoły do zorganizowania akcji charytatywnej z udziałem uczniów?

Odpowiedź

W pytaniu poruszone są dwie sprawy: zorganizowanie "akcji charytatywnej z udziałem uczniów" i nieuprawnione użycie "pieczęci szkoły".

W pierwszej kolejności obydwie sprawy wymagają podjęcia postępowania wyjaśniającego.

Odnośnie pierwszej z nich – pełnego wyjaśnienia wymaga – przede wszystkim – ustalenie celu, miejsca i terminu przeprowadzenia "akcji charytatywnej" oraz udziału uczniów. W pytaniu stwierdzono, że nauczyciel nie miał "upoważnienia" do zorganizowania takiej akcji, a była ona "firmowana" przez szkołę (bo wykorzystano "pieczęć szkoły"). Wyjaśnienie sprawy powinno iść w kierunku zgodności z programem wychowawczym szkoły i regulaminem pracy szkoły, który wskazuje procedury postępowania w sytuacji przygotowania i przeprowadzenia imprez szkolnych z udziałem uczniów.

Stosownie do wyników postępowania wyjaśniającego dyrektor szkoły – po stwierdzeniu wykroczenia przeciwko porządkowi pracy i ewentualnego naruszenia obowiązków przez nauczyciela może ukarać go karą porządkową z art. 108 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. u. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) - dalej k.p. w związku z art. 75 ust. 2 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (tekst jedn.: Dz. U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674 z późn. zm.) - dalej KN lub sporządzić zawiadomienie organu, przy którym działa komisja dyscyplinarna o uchybieniu godności zawodu lub obowiązkom nauczyciela a także toczącym się przeciw niemu postępowaniu karnym lub jego zakończeniu – zgodnie z § 18 ust. 1 rozporządzenia Ministra Edukacji narodowej z dnia 22 stycznia 1998 r. w sprawie komisji dyscyplinarnych dla nauczycieli i trybu postępowania dyscyplinarnego (Dz. U. Nr 15, poz. 64) w związku z art. 75 ust. 1 KN.

Druga sprawa dotyczy innego rodzaju wykroczenia. Podobnie jak pierwsza – wymaga wyjaśnienia –w kontekście użycia ("pieczęci szkoły" lub pieczątki szkoły) i jej zastosowania oraz ustalenia, jakiego rodzaju dokument zawierał odcisk "pieczęci szkoły" lub pieczątki.

Dokumentem - w myśl art. 115 § 14 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny (Dz. U. Nr 88, poz. 553 z późn. zm.) - dalej k.k. - "jest każdy przedmiot lub zapis na komputerowym nośniku informacji, z którym jest związane określone prawo, albo który ze względu na zawartą w nim treść stanowi dowód prawa, stosunku prawnego lub okoliczności mogącej mieć znaczenie prawne". Dokumentami są więc np. dowody wpłaty określonych sum do banku, wyciągi z konta bankowego, dokumenty stwierdzające tożsamość osoby, jak dowód osobisty lub paszport, zaświadczenie lekarskie, świadectwo z zakładu pracy itd.

Jeśli sporządzony dokument został w ten sposób sklasyfikowany i uznany, to istnieje prawdopodobieństwo popełnienia przestępstwa z art. 270 k.k., bowiem "kto, w celu użycia za autentyczny, podrabia lub przerabia dokument lub takiego dokumentu jako autentycznego używa, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5."
Ponadto, gdyby ktoś pozostawił odcisk pieczęci lub podbił pieczątką dokument, późniejsze wypełnienie go niezgodnie z prawdą i stanem rzeczywistym - spełnia znamiona przestępstwa.

Warunkiem odpowiedzialności karnej na podstawie art. 270 § 2a k.k. jest nie tylko wyrządzenie takiej szkody, ale już możliwość jej wyrządzenia.
W przedstawionej – dość ogólnie w pytaniu – sytuacji taka klasyfikacja czynu może nie wystąpić. Można domniemać, że nauczyciel przekroczył swoje kompetencje pozyskując pieczątkę szkoły (a nie "pieczęć szkoły") w celu potwierdzenia lub uwiarygodnienia swojego działania. Nie wymagałoby to zastosowania odpowiedzialności karnej - ze względu na brak znamion przestępstwa. W związku z tym, posiadanie i zastosowanie "pieczęci szkoły" (pieczątki szkoły) przez osobę nieupoważniona jest naruszeniem porządku pracy i przekroczeniem uprawnień, co może stanowić postawę ukarania karą porządkową, o czym mowa wcześniej. Należy również powyższą kwestię odnieść do postępowania osób, które udostępniły "pieczęć szkoły" lub pieczątkę szkoły nauczycielowi nieupoważnionemu do jej zastosowania. One również powinny wyjaśnić szczegóły postępowania i ponieść ewentualne
konsekwencje.

Pytanie pochodzi z programu Serwis Prawa Pacy i Ubezpieczeń Społecznych.