- Zainteresowany wyborca w przypadku poważnej niedostępności lokalu wyborczego, dostrzegając zasadność umiejscowienia takiego lokalu w innym budynku, może skorzystać z typowego prawnego środka działania w takich sytuacjach, jaki stwarza art. 13a par. 4 kodeksu wyborczego, i bezpośrednio zwrócić się do komisarza wyborczego z propozycją dokonania stosownej zmiany. Taki wniosek musi być złożony na piśmie w przepisanym prawem terminie do 55 dni przed dniem głosowania – mówi mecenas Kacper Nowina-Konopka z Biura Rzecznika Praw Obywatelskich.
Przeczytaj również: Ruszyła kampania, a tak wygląda kalendarz wyborczy
Wniosek do komisarza wyborczego
W przypadku najbliższych wyborów prezydenckich, które odbędą się 18 maja, wniosek trzeba złożyć do komisarza wyborczego do 24 marca. Jak podkreśla dr Monika Wiszyńska-Rakowska, pełnomocniczka rzecznika praw obywatelskich ds. praw osób z niepełnosprawnościami, procedura jest prosta, wymaga jedynie zachowania formy pisemnej i terminu złożenia wniosku na 55 dni przed zaplanowanymi wyborami.
- Zmiana siedzib obwodowych komisji wyborczych dokonuje się najpóźniej w 45 dniu przed dniem wyborów. W wypadku wyborów prezydenckich w 2025 r. jest to 3 kwietnia – mówi dr Wiszyńska-Rakowska.
Komisarz wyborczy propozycje zmian lokali wyborczych, które do niego wpłyną, umieszcza w Biuletynie Informacji Publicznej. Lista komisarzy wyborczych z podziałem na województwa i kontaktami dostępna jest na stronie Państwowej Komisji Wyborczej.
Wniosek do gminy
Wyborca może także w dowolnej formie zasygnalizować problem z dostępnością lokalu w urzędzie gminy, tak by wójt lub rada gminy wystąpiła ze stosownym wnioskiem do komisarza wyborczego.
- Zgodnie z art. 13a par 1 kodeksu wyborczego wójt lub rada gminy może przedłożyć komisarzowi wyborczemu wnioski w sprawie zmian siedzib obwodowych komisji wyborczych. Zmiana miejsca lokalu późniejsza niż w 45 dniu przed dniem wyborów jest możliwa jedynie, gdy wskutek nadzwyczajnych wydarzeń głosowanie w ustalonej przez komisarza wyborczego siedzibie obwodowej komisji wyborczej byłoby niemożliwe – zwraca uwagę mec. Nowina-Konopka.
Rzecznik praw obywatelskich także interweniował w jednej ze spraw, na wniosek obywatela, który zgłosił problemy z dostępnością lokalu wyborczego, znajdującego się w budynku urzędu gminy. W wyniku interwencji rzecznika siedziba obwodowej komisji wyborczej nr 1 w śląskim Koszęcinie została zmieniona. Postanowieniem komisarza wyborczego w Częstochowie z 3 lutego br. lokal wyborczy mieści się w hali sportowej miejscowej szkoły.
W opinii dr n. pr. Krzysztofa Kurowskiego, przewodniczącego Polskiego Forum Osób z Niepełnosprawnościami (PFON), to niezwykle ważne, że istnieje możliwość zmiany miejsca lokalu wyborczego.
- Moje wieloletnie doświadczenie, także w zakresie kontroli tych lokali, pozwala stwierdzić, że nawet nie wszystkie lokale wskazane jako dostosowane w całości spełniają standardy dostępności. Warto przy tym zwrócić uwagę na lokalne uwarunkowania, takie jak wiek i stan budynków, ale także poziom świadomości włodarzy gmin. W niektórych z nich jest mniej dostępnych lokali wyborczych, niż wymagają tego przepisy – mówi dr Kurowski.
Przeczytaj także: Jaka wysokość diety dla członków komisji wyborczych w wyborach Prezydenta
Wniosek o zapewnienie dostępności
Jeśli zmiana lokalizacji lokalu wyborczego okazałaby się niemożliwa, można wystąpić do podmiotu publicznego z wnioskiem o zapewnienie dostępności architektonicznej lub informacyjno-komunikacyjnej w lokalu na podstawie art. 30 ustawy z 19 lipca 2019 r. o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami.
- Ważne jest, aby w takim wniosku wskazać, że jest to miejsce głosowania osoby wnioskującej, czyli wykazać interes faktyczny, a wniosek został złożony przed dniem głosowania – zaznacza dr Monika Wiszyńska-Rakowska.
Wniosek powinien zawierać:
- dane kontaktowe wnioskodawcy,
- wskazanie bariery utrudniającej lub uniemożliwiającej dostępność w zakresie architektonicznym lub informacyjno-komunikacyjnym,
- wskazanie sposobu kontaktu z wnioskodawcą,
- preferowany sposób zapewnienia dostępności.
- Zapewnienie dostępności, w zakresie określonym we wniosku powinno nastąpić bez zbędnej zwłoki nie później jednak niż w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku. Zgodnie z treścią art. 31 ust. 2 ustawy o zapewnianiu dostępności, gdy zapewnienie dostępności, w zakresie określonym we wniosku, nie jest możliwe w terminie 14 dni od jego złożenia, niezwłocznie powiadamia się wnioskodawcę o przyczynach opóźnienia i wskazuje nowy termin zapewnienia dostępności, nie dłuższy niż dwa miesiące od dnia złożenia wniosku – przypomina mec. Nowina-Konopka.
Gdy zapewnienie dostępności we wskazanym zakresie nie jest możliwe, podmiot musi powiadomić o tym wnioskującego i zapewnić dostęp alternatywny. Jeśli tak się nie stanie, wnioskujący ma prawo do złożenia skargi do prezesa zarządu Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Zobacz: Jak złożyć skargę na brak dostępności
Zobacz wzór dokumentu w LEX: Wniosek o zapewnienie dostępności > >
Czasami potrzebne małe zmiany
Mecenas Kacper Nowina-Konopka wskazuje, że kontrola dostępności lokali wyborczych w 2024 r. przeprowadzona przez pracowników Biura RPO i społeczników, wykazała, że w większości wypadków niespełnienie wymogów rozporządzenia Ministra Infrastruktury z 29 lipca 2011 r. w sprawie lokali obwodowych komisji wyborczych dostosowanych do potrzeb wyborców niepełnosprawnych sprowadziło się do braku środków technicznych.
– Chodziło m.in. o oznaczenia miejsca zapewniającego tajność głosowania dla wyborcy z niepełnosprawnością, zapewnienia blatów umożliwiających pisanie na dwóch wysokościach czy lampy dającej dodatkowe oświetlenie w miejscu zapewniającym tajność głosowania w lokalu wyborczym. Wiąże się więc to często z potrzebą doposażenia lokali, a nie zawsze zmianą ich położenia – zaznacza mecenas.
Niezwykle ważna jest świadomość włodarzy gmin, na co zwraca uwagę dr Krzysztof Kurowski. - Gmina może zmienić lokal na dostępny, wskazując inną lokalizację, jednak członkowie obwodowych komisji wyborczych i urzędnicy muszą mieć świadomość, że są osoby, którym jest to potrzebne. Często słyszałem bowiem argument: „tutaj nie ma osób, które mają takie potrzeby”. Dlatego osoby z niepełnosprawnościami powinny aktywnie działać na rzecz dostępności lokali wyborczych, a w przypadku braku takiej możliwości nie wahać, się zmieniać miejsce głosowania na dostępne - komentuje ekspert.
Sprawdź także w LEX: Rola wniosku o zapewnienie dostępności w egzekwowaniu praw, wolności i interesów osób z niepełnosprawnościami w zatrudnieniu > >
Cena promocyjna: 62.1 zł
|Cena regularna: 69 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 51.74 zł
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
![Zajęcie pasa drogowego. Prawo, procedury, praktyka [PRZEDSPRZEDAŻ]](/gfx/prawopl/_thumbs/produkty_foto/82784/978-83-8390-586-0_,mn6D62SdolTgn7bKqdfXjIVm.jpg.webp)
