Odpowiedź

Ewidencję operacji gospodarczych dotyczących funduszu alimentacyjnego przedstawiono poniżej.

Uzasadnienie

Osobą uprawnioną do świadczeń z funduszu alimentacyjnego jest dziecko, które ma zasądzone od rodzica alimenty (mogą to być również alimenty na podstawie ugody zawartej przed sądem), jeżeli egzekucja alimentów jest bezskuteczna.


Świadczenia z funduszu alimentacyjnego przysługują na dziecko do ukończenia przez nie 18 lat. Na dziecko starsze świadczenia przysługują do ukończenia 25 lat pod warunkiem, że uczy się w ono szkole lub szkole wyższej. Na dziecko posiadające orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności, którego rodzic nie płaci zasądzonych alimentów, świadczenia przysługują bez względu na wiek dziecka.

Świadczenia z funduszu alimentacyjnego dostają rodziny, w których dochód na osobę nie przekracza 725 zł netto (do października było to 583 zł). Maksymalnie można będzie otrzymać 500 zł (art. 9 u.p.o.u.a.).


Świadczenia z tego funduszu wypłacane są w okresach miesięcznych. Przyznawanie i wypłata świadczeń z funduszu alimentacyjnego oraz podejmowanie działań wobec dłużnika alimentacyjnego stanowi zadanie zlecone gminie z zakresu administracji rządowej.


W przypadku bezskuteczności egzekucji osoba uprawniona do alimentów (dziecko za pośrednictwem swego przedstawiciela ustawowego) składa do organu właściwego wierzyciela (wójt, burmistrz lub prezydent miasta właściwy ze względu na miejsce zamieszkania osoby uprawnionej) wniosek wraz z załącznikami o podjęcie działań wobec dłużnika alimentacyjnego (art. 3 ust. 1 u.p.o.u.a). W przypadku przyznania osobie uprawnionej świadczenia z funduszu alimentacyjnego organ właściwy wierzyciela "z urzędu" występuje z wnioskiem do organu właściwego dłużnika (wójt, burmistrz lub prezydent miasta właściwy ze względu na miejsce zamieszkania dłużnika alimentacyjnego) o podjęcie działań wobec dłużnika alimentacyjnego. Po otrzymaniu ww. wniosku, organ właściwy dłużnika przeprowadza wywiad alimentacyjny, w celu ustalenia sytuacji rodzinnej, dochodowej i zawodowej dłużnika alimentacyjnego, a także jego stanu zdrowia oraz przyczyn niełożenia na utrzymanie osoby oraz odbiera od niego oświadczenie majątkowe.


W przypadku, gdy dłużnik alimentacyjny nie może wywiązać się ze swych zobowiązań z powodu braku zatrudnienia, organ właściwy dłużnika:
1) zobowiązuje dłużnika alimentacyjnego do zarejestrowania się jako bezrobotny, albo jako poszukujący pracy, w przypadku braku możliwości zarejestrowania się jako bezrobotny,
2) zwraca się do starosty o podjęcie działań zmierzających do aktywizacji zawodowej dłużnika alimentacyjnego,
3) w razie braku możliwości aktywizacji zawodowej występuje z wnioskiem do starosty o skierowanie dłużnika alimentacyjnego do robót publicznych lub prac organizowanych na zasadach robót publicznych, określonych w przepisach o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.@page_break@

W przypadku uniemożliwienia przez dłużnika alimentacyjnego przeprowadzenia wywiadu alimentacyjnego, odmowy złożenia oświadczenia majątkowego oraz odmowy podjęcia prac, w ramach aktywizacji zawodowej, uchylania się od nich lub odmowy zarejestrowania się jako bezrobotny, odmowy zarejestrowania się jako poszukujący pracy w przypadku braku możliwości zarejestrowania się jako bezrobotny, organ właściwy dłużnika:
1) składa wniosek o ściganie za przestępstwo określone w art. 209 § 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny (Dz. U. Nr 88, poz. 553 z późn. zm.),
2) kieruje wniosek do starosty o zatrzymanie prawa jazdy dłużnika alimentacyjnego.
Organ właściwy dłużnika informuje organ właściwy wierzyciela oraz komornika sądowego o podjętych działaniach wobec dłużnika alimentacyjnego oraz o ich efektach.


Dłużnik alimentacyjny zgodnie z art. 27 u.p.o.u.a., zobowiązany jest do zwrotu organowi właściwemu wierzyciela należności w wysokości świadczeń wypłaconych z funduszu alimentacyjnego osobie uprawnionej do alimentów, łącznie z ustawowymi odsetkami.


Organ właściwy wierzyciela wydaje, po zakończeniu okresu świadczeniowego lub po uchyleniu decyzji w sprawie przyznania świadczeń z funduszu alimentacyjnego, decyzję administracyjną w sprawie zwrotu przez dłużnika alimentacyjnego należności z tytułu otrzymanych przez osobę uprawnioną świadczeń z funduszu alimentacyjnego.


Warto pamiętać, iż należności te podlegają ściągnięciu w trybie przepisów ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 1015), z uwzględnieniem przepisów ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów.


Na mocy art. 27 ust. 4 u.p.o.u.a., 20% kwoty należności od dłużnika stanowi dochód własny gminy wierzyciela, kolejne 20% należności od dłużnika stanowi dochód własny gminy dłużnika, a pozostałe 60% tej kwoty oraz odsetki stanowią dochód budżetu państwa.


W przypadku, gdy organ właściwy wierzyciela nie jest jednocześnie organem właściwym dłużnika to organ właściwy wierzyciela zobowiązany jest do przekazania organowi właściwemu dłużnika 20% kwoty należności w wysokości świadczeń wypłaconych z funduszu alimentacyjnego.


Uzyskane przez organ właściwy dłużnika (20% kwoty należności od dłużnika) oraz organ właściwy wierzyciela dochody (20% kwoty należności od dłużnika), przeznacza się w szczególności na pokrycie kosztów podejmowania działań wobec dłużników alimentacyjnych.

Przykład
Ewidencja księgowa funduszu alimentacyjnego:
1. Wydanie decyzji przyznającej świadczenie alimentacyjne:
Wn konto 409 Pozostałe koszty rodzajowe
Ma konto 240 Pozostałe rozrachunki (analityka: osoba uprawniona do tego świadczenia)
a) ewidencja na kontach pozabilansowych:
Ma konto 998 Zaangażowanie wydatków budżetowych roku bieżącego - w części przypadającej do wypłaty w danym roku budżetowym
Ma konto 999 Zaangazowanie wydatków budżetowych przyszłych lat - w części przypadającej do wypłaty w roku następnym
b) księgowanie równoległe:
Wn konto 640 Rozliczenia międzyokresowe kosztów
Ma konto 490 Rozliczenia kosztów
2. Wypłata funduszu alimentacyjnego:
Wn konto 240 Pozostałe rozrachunki (analityka: osoba uprawniona do tego świadczenia)
Ma konto 101 Kasa lub130 Rachunek bieżący jednostki - wydatki
a) ewidencja na kontach pozabilansowych:
Wn konto 998 Zaangażowanie wydatków budżetowych roku bieżącego - w części przypadającej do wypłaty w danym roku budżetowym
b) księgowanie równoległe:
Wn konto 490 Rozliczenie kosztów
Ma konto 640 Rozliczenie międzyokresowe kosztów
3. Ustalenie należności od dłużnika alimentacyjnego:
Wn konto 240 Pozostałe rozrachunki (analityka: dłużnik alimentacyjny)
Ma konto 240 Pozostałe rozrachunki (analityka: fundusz alimentacyjny)
4. Ustalenie należności stanowiącej dochód jednostki samorządu terytorialnego (gminy) 20%:
Wn konto 221 Należności z tytułu dochodów budżetowych
Ma konto 751 Przychody finansowe
5. Ustalenie należności stanowiącej dochód budżetu państwa - 60% wraz z odsetkami:
Wn konto 240 Pozostałe rozrachunki (analityka: fundusz alimentacyjny)
Ma konto 225 Rozrachunki z budżetami (analityka: budżet państwa)
6. Ustalenie należności stanowiącej dochód własny gminy dłużnika - 20%:
Wn konto 240 Pozostałe rozrachunki analityka "Fundusz alimentacyjny"
Ma konto 225 Rozrachunki z budżetami (analityka: jednostka samorządu terytorialnego dłużnika)
7. Wpływ od komornika wyegzekwowanej należności na rachunek bankowy OPS:
Wn konto 139 Inne rachunki bankowe
Ma konto 240 Pozostałe rozrachunki (analityka: dłużnik alimentacyjny)
8. Odprowadzenie 20% dochodów na rachunek dochodów własnych gminy wierzyciela:
Wn konto 240 Pozostałe rozrachunki (analityka: fundusz alimentacyjny)
Ma konto 139 Inne rachunki bankowe
9. Odprowadzenie 60% dochodów na rachunek dochodów budżetu państwa wraz z odsetkami:
Wn konto 225 Rozrachunki z budżetami (analityka: budżet państwa)
Ma konto 139 Inne rachunki bankowe
10. Odprowadzenie 20% dochodów na rachunek dochodów własnych gminy dłużnika:
Wn konto 225 Rozrachunki z budżetami (analityka: jednostka samorządu terytorialnego dłużnika)
Ma konto 139 Inne rachunki bankowe
11. wpływ środków finansowych stanowiących dochód własny gminy wierzyciela:
Wn konto 130 Rachunek bieżący jednostki (analityka: dochody budżetowe)
Ma konto 221 Należności z tytułu dochodów budżetowych