Pytanie pochodzi z programu Prawo Ochrony Środowiska.

Czy wykonanie studni dla potrzeb dwóch gospodarstw domowych w celu zaspokojenia własnych potrzeb stanowi szczególne korzystanie z wód i czy wymaga ono pozwolenia wodnoprawnego? Studnia usytuowana jest na granicy działek i stanowi współwłasność.


Odpowiedź:

W przypadku gospodarstw domowych decydujące znaczenie ma ilość pobieranej wody w ciągu doby oraz głębokość, na jaką została wykona studnia. Ilość pobieranej wody decyduje o zwykłym bądź szczególnym korzystaniu z wód. Zwykłe korzystanie będzie wówczas, gdy pobór z ujęcia przez gospodarstwo domowe nie przekroczy 5 m3 na dobę i w tym przypadku nie jest wymagane pozwolenie wodnoprawne na szczególne korzystanie z wód. W przypadku gdyby ilość pobieranej wody z ujęcia przez gospodarstwo domowe była wyższa niż 5 m3 na dobę, konieczne byłoby uzyskanie pozwolenia wodnoprawnego.

Natomiast wykonanie studni, czyli urządzenia wodnego do poboru wód do głębokości 30 m w przypadku zwykłego korzystania z wód jest zwolnione z konieczności uzyskania pozwolenia wodnoprawnego. Reasumując, jeżeli zatem:
- pobór wód nie przekroczy 5 m3 na dobę a studnia jest płytsza niż 30 m – pozwolenia nie są wymagane.
- pobór nie przekroczy 5 m3 na dobę, ale studnia jest głębsza niż 30 m – pozwolenie na budowę studni jest wymagane.
- pobór przekroczy 5 m3 na dobę - pozwolenie wodnoprawne będzie wymagane na szczególne korzystanie, czyli pobór wód oraz na wykonanie urządzenia wodnego, czyli studni.

Uzasadnienie:
Zgodnie z ogólną zasadą art. 36 ust. 1 ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 145) – dalej pr. wod., właścicielowi gruntu przysługuje prawo do zwykłego korzystania z wód stanowiących jego własność oraz z wody podziemnej znajdującej się w jego gruncie; prawo to nie stanowi prawa do wykonywania urządzeń wodnych bez wymaganego pozwolenia wodnoprawnego. Zwykłe korzystanie z wód służy zaspokojeniu potrzeb własnego gospodarstwa domowego oraz gospodarstwa rolnego (ust. 2). Nie stanowi zwykłego korzystania z wód pobór wody powierzchniowej lub podziemnej w ilości większej niż 5 m3 na dobę oraz korzystanie z wód na potrzeby działalności gospodarczej (ust. 3 pkt 2 i 3).

Natomiast w myśl art. 124 pkt 5 pr. wod. pozwolenie wodnoprawne nie jest wymagane na wykonywanie urządzeń wodnych do poboru wód podziemnych na potrzeby zwykłego korzystania z wód z ujęć o głębokości do 30 m oraz pobór wód powierzchniowych lub podziemnych w ilości nieprzekraczającej 5 m3 na dobę. Jeśli ujęcie wody przekraczałoby 30 m oraz pobór wody byłby większy niż 5 m3 na dobę, to pozwolenie wodno prawne byłoby wymagane.
Na podstawie art. 122 ust. 1 pkt 1 i 3 pr. wod. pozwolenie wodnoprawne jest wymagane m.in. na szczególne korzystanie z wód i na wykonanie urządzeń wodnych.

Obiekty służące do ujmowania wód powierzchniowych oraz podziemnych służące kształtowaniu zasobów wodnych oraz korzystaniu z nich są urządzeniami wodnymi, zgodnie z definicją art. 9 ust. 1 pkt 19 lit. d pr. wod.
Z punktu widzenia pr. wod. pod pojęciem wykonania obiektu służącego do ujmowania wód podziemnych należy rozumieć wykonanie nadziemnej obudowy tego otworu i zamontowanie w tym otworze urządzeń służących do poboru wody.

Wykonanie studni jako urządzenia wodnego nie obejmuje wykonania samego otworu studziennego, który jest pracą geologiczną i podlega przepisom ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. Nr 163, poz. 981) - dalej pr. geol. Zgodnie z pr. geol., dla studni poniżej i powyżej 30 m należy opracować i uzyskać zatwierdzenie zarówno projektu prac geologicznych, jak i dokumentacji hydrogeologicznej. Wyłączenia zawiera art. 3 pr. geol. Stąd inwestor będzie musiał sporządzić projekt prac geologicznych i dokumentacje hydrogeologiczną.

Na budowę studni wymagane jest pozwolenie budowlane w trybie ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 243, poz. 1623, z późn. zm.) - dalej pr. bud., która w art. 29 ust. 2 pkt 10 do robót budowlanych, które nie wymagają uzyskania pozwolenia na budowę a tylko zgłoszenia, zalicza obudowy ujęć wód podziemnych, których wykonanie wymaga zgłoszenia (art. 30 ust. 1 pkt 2 pr. bud.). Nie ma przy tym znaczenia głębokość studni.

Pytanie pochodzi z programu Prawo Ochrony Środowiska.