Pytanie:
Na podstawie jakich przepisów i w jakim trybie gmina może sprzedać sieć gazową (środki trwałe)?
Odpowiedź:
Gmina może sprzedać sieć gazową w trybie przetargowym, na podstawie przepisów Kodeksu cywilnego.
Uzasadnienie:
Zgodnie z art. 49 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny – dalej k.c., urządzenia służące do doprowadzania lub odprowadzania płynów, pary, gazu, energii elektrycznej oraz inne urządzenia podobne nie należą do części składowych nieruchomości, jeżeli wchodzą w skład przedsiębiorstwa. Status prawny przyłączonych do sieci urządzeń objętych treścią art. 49 k.c. zależy od tego, czy stają się one częścią składową instalacji należącej do przedsiębiorstwa. W razie odpowiedzi twierdzącej, urządzenia te tracą swoją odrębność i stają się własnością właściciela instalacji. W razie odpowiedzi przeczącej, stanowią odrębne rzeczy ruchome i o ich własności zdecydować mogą strony umowy o przyłączenie. W braku umowy pozostają własnością dotychczasowego właściciela – por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 stycznia 2011 r., III CSK 85/10, LEX nr 686143.
Zgodnie z art. 43 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym – dalej u.s.g., mieniem komunalnym jest własność i inne prawa majątkowe należące do poszczególnych gmin i ich związków oraz mienie innych gminnych osób prawnych, w tym przedsiębiorstw. W pojęciu gospodarowania mieniem komunalnym mieści się rozporządzanie składnikami mienia ruchomego (por. rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Łódzkiego z dnia 13 grudnia 2007 r., ON-I-0911/353/07, LEX nr 352527). Trybunał Konstytucyjny podkreśla, że mienia tego nie można utożsamiać z mieniem prywatnym – por. Uchwała TK z dnia 27 września 1994 r., W 10/93, OTK 1994, nr 2, poz. 46; orzeczenie TK z dnia 17 października 1995 r., K 10/95, OTK 1995, nr 2, poz. 30.
Trybunał Konstytucyjny wyraził pogląd, że własność komunalna jest rodzajem mienia publicznego, a uzasadniając publiczny charakter mienia komunalnego, podkreśla, że mienie to powinno być wykorzystywane wyłącznie na potrzeby dobra wspólnego, a uszczuplanie tego mienia nie może być sprzeczne z aksjologią i celami, jakie Konstytucja RP wiąże z samorządem terytorialnym. Zauważyć należy, iż kwestia dysponowania mieniem jest domeną prawa cywilnego i podejmowane w tym zakresie czynności mają charakter cywilnoprawny; należą do zakresu spraw jednostki samorządu terytorialnego jako osoby prawnej, a nie organu administracji publicznej.
Z uwagi na powyższe stwierdzić należy, iż do zbycia ruchomego mienia komunalnego – sieci gazowej należy zastosować przepisy k.c. dotyczące przetargu – art. 701 i następne. Przetarg według k.c. ukształtowany został jako tryb zawarcia umowy, w którym po ogłoszeniu przetargu jego uczestnicy składają oferty obejmujące postanowienia umowy, których jak najkorzystniejsze ukształtowanie stanowi przesłankę wyboru oferty przez organizatora. Po upływie wyznaczonego terminu organizator dokonuje oceny ofert i kierując się kryteriami podanymi w warunkach przetargu wybiera ofertę najkorzystniejszą. Oznacza to, że w kodeksowym modelu przetargu nie obowiązuje zasada jedności czasu i miejsca. W zasadzie tryb ten ma charakter pisemny (choć k.c. nie zawiera w tym zakresie wyraźnego zastrzeżenia). Trzeba mieć na uwadze, iż gdy inwestor (którym w niniejszym przypadku jest gmina) wybuduje infrastrukturę sieciową na nieruchomości, w stosunku do której przysługuje mu prawo własności, możliwe staje się zbycie przez niego tak całej nieruchomości wraz z infrastrukturą, jak i samej tylko infrastruktury jako rzeczy ruchomej, ale w tym drugim wypadku wyłącznie przedsiębiorstwu sieciowemu – por. Głowacki Michał, artykuł Rzeczposp. PCD.2005.9.7, Kto właścicielem infrastruktury. Teza nr 1, LEX nr 49680/1.
Gmina może sprzedać sieć gazową w trybie przetargowym
Gmina może sprzedać sieć gazową w trybie przetargowym, na podstawie przepisów Kodeksu cywilnego. Kwestia dysponowania mieniem jest domeną prawa cywilnego i podejmowane w tym zakresie czynności mają charakter cywilnoprawny.
