Pytanie:
Dyrektorom szkół publicznych przekazano w trwały zarząd nieruchomości na podstawie przepisów ustawy o gospodarce nieruchomościami. Czy w tym przypadku warunki i zasady wynajmu wraz z obowiązującą stawką czynszu i innymi opłatami z tytułu wynajmu sal lekcyjnych, sali gimnastycznej, boiska szkolnego ma określić Burmistrz czy też dyrektor każdej szkoły?
Czy można ww. obiekty udostępnić nieodpłatnie uczniowskim klubom sportowym na cele statutowe oraz stowarzyszeniom sportowym organizującym zajęcia dla dzieci z zastosowaniem bonifikaty przy ustalaniu stawki czynszu wobec centralizacji podatku VAT?
Odpowiedź:
Dyrektor może ustalić zasady odpłatności za wynajem sali.
Uzasadnienie:
Szkoła jako jednostka organizacyjna może korzystać z budynków oraz innych nieruchomości przekazanych przez organ prowadzący w formie trwałego zarządu. Zgodnie z art. 43 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami - dalej u.g.n., trwały zarząd jest formą prawną władania nieruchomością przez jednostkę organizacyjną. Przekazanie nieruchomości następuje na mocy decyzji wydanej przez właściwy organ, w której między innymi określa on jaki jest cel nieruchomości, która została oddana w trwały zarząd oraz przeznaczenie nieruchomości i sposób jej zagospodarowania.
Przekazanie nieruchomości w trwały zarząd oznacza dla dyrektora szkoły prawo zarządzania otrzymanymi obiektami. Ustawodawca dał temu wyraz w art. 43 ust. 2 pkt 1 u.g.n., z którego wynika, iż jednostka organizacyjna ma prawo korzystania z nieruchomości oddanej w trwały zarząd, a w szczególności do korzystania z nieruchomości w celu prowadzenia działalności należącej do zakresu jej działania. Tym samym jednostka organizacyjna ma prawo oddania nieruchomości lub jej części w najem, dzierżawę albo użyczenie - przy czym czynności te nie mogą być podjęte na okres dłuższy niż został ustanowiony trwały zarząd. Dyrektorzy szkół, którym przekazano nieruchomości w trwały zarząd, posiadają zatem prawo do ustalania warunków najmu oraz ustalania stawki czynszu za korzystanie z budynków oddanych szkole w trwały zarząd.
W związku z powyższym obiekty takie jak sala gimnastyczna czy boisko szkolne, dyrektor szkoły może udostępnić nieodpłatnie uczniowskim klubom sportowym na cele statutowe poprzez użyczenie.
Ustawa z dnia 5 września 2016 r. o szczególnych zasadach rozliczeń podatku od towarów i usług oraz dokonywania zwrotu środków publicznych przeznaczonych na realizację projektów finansowanych z udziałem środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej lub od państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu przez jednostki samorządu terytorialnego - zwaną "ustawą o centralizacji podatku VAT" zmienia dotychczasową ustawę z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawę z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych. Zmiana dotyczy podmiotowości podatkowej jednostek samorządu terytorialnego oraz podległych im jednostek organizacyjnych. Według regulacji powołanej ustawy, z dniem przejścia jednostki samorządu terytorialnego na scentralizowany system - nie później niż od 1 stycznia 2017 r., kierownicy tych jednostek mają obowiązek prowadzenia ewidencji z działalności jednostki oraz przekazywania ich jednostkom samorządu terytorialnego. Wprowadzone przepisy skutkują utratą samodzielności szkół i placówek w zakresie podatku VAT, co w konsekwencji oznacza, że deklaracje podatkowe w imieniu szkół będzie składać jednostka samorządu terytorialnego na podstawie zebranej ewidencji z działalności jakie prowadzi szkoła.
Reasumując, dyrektor szkoły ma prawo oddania nieruchomości lub jej części w najem, dzierżawę albo użyczenie na czas nie dłuższy niż czas, na który został ustanowiony trwały zarząd, z równoczesnym zawiadomieniem właściwego organu i organu nadzorującego, jeżeli umowa jest zawierana na czas oznaczony do 3 lat, albo za zgodą tych organów, jeżeli umowa jest zawierana na czas oznaczony dłuższy niż 3 lata lub czas nieoznaczony, jednak na okres nie dłuższy niż czas, na który został ustanowiony trwały zarząd. Dyrektor ustali też stawkę czynszu. Natomiast sposób zawarcia umowy i wystawienia faktury powinien określić organ wykonawczy jednostki samorządu terytorialnego w formie zarządzenia.
