Dwie metody udzielania zamówień publicznych na usługi niepriorytetowe

Od 19 października 2014 r. zamawiający mają możliwość wyboru jednego z dwóch wariantów postępowania o udzielenie zamówienia na usługi niepriorytetowe. Decyzję zamawiający podejmuje samodzielnie, w zależności od tego, co w danej sytuacji uzna za korzystniejsze - pisze Karolina Filipczak, współpracująca z LEXZamówienia Publiczne.

W ustawie - Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 907) dalej p.z.p., definicja usług o charakterze niepriorytetowym została wskazana w art. 2a i 2b. Zgodnie z powyższym przepisem Prezes Rady Ministrów określił w drodze rozporządzenia wykaz usług o charakterze priorytetowym i niepriorytetowym. W załączniku nr 2 do przedmiotowego rozporządzenia wskazano usługi niepriorytetowe, które nie są katalogiem zamkniętym. Ostatnia wskazana tam pozycja to „inne usługi”, czyli niewymienione usługi nienazwane i nieoznaczone konkretnymi kodami CPV. Do kategorii „innych usług” nie można oczywiście zaliczać tych usług, które określone zostały jako priorytetowe w załączniku nr 1 do powyższego rozporządzenia.

Zamawiający sam określi procedurę udzielenia zamówienia na usługi niepriorytetowe >>

Nowelizacją p.z.p., która obowiązuje od 19 października 2014 r., została dokonana zmiana przepisów w zakresie udzielania zamówień publicznych na usługi niepriorytetowe. W pierwszej kolejności uchylony został przepis art. 5 ust. 1a p.z.p., który w przypadku zamówień wymienionych w art. 5 ust. 1 p.z.p., dopuszczał możliwość wszczęcia postępowania w trybie negocjacji bez ogłoszenia lub w trybie zamówienia z wolnej ręki także w innych uzasadnionych przypadkach niż określone odpowiednio w art. 62 ust. 1 lub art. 67 ust. 1. Po drugie dodany został nowy przepis – art. 5a p.z.p.

Od dnia 19 października 2014 r. zamawiający udzielający zamówienia na usługi niepriorytetowe o wartości poniżej progów unijnych mają możliwość dokonywania wyboru procedury pomiędzy dwiema opcjami:
opcja 1: udzielenie zamówienia na tzw. zasadach ogólnych, czyli w jednym z trybów przewidzianych do tej pory w ustawie, a
opcja 2: udzielenie zamówienia zgodnie z określoną przez zamawiającego procedurą spełniającą minimalne wymogi określone w art. 5a ust. 2-4.

Przy przeprowadzeniu postępowania o udzielenie zamówienia publicznego na zasadach ogólnych, regulowanych p.z.p.(wymieniona powyżej opcja 1), zamawiający może korzystać z uproszczeń przewidzianych treścią art. 5 ust. 1 p.z.p. Zgodnie z ww. artykułem w postępowaniach, których przedmiotem są usługi niepriorytetowe nie trzeba stosować przepisów ustawy dotyczących terminów składania wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu lub terminów składania ofert, obowiązku żądania wadium, obowiązku żądania dokumentów potwierdzających spełnianie warunków udziału w postępowaniu, zakazu ustalania kryteriów oceny ofert na podstawie właściwości wykonawcy oraz przesłanek wyboru trybu negocjacji z ogłoszeniem, dialogu konkurencyjnego oraz licytacji elektronicznej.

UZP: Wykreślenie art. 5 ust. 1a p.z.p. było celową zmianą >>

Warto w tym miejscu wskazać, że bez zmian pozostał również art. 5 ust. 1b, zgodnie z którym nie stosuje się przepisów ustawy dotyczących przesłanek wyboru trybu negocjacji bez ogłoszenia oraz przesłanek wyboru trybu zamówienia z wolnej ręki w przypadku zamówień, których przedmiotem są usługi prawnicze polegające na wykonywaniu zastępstwa procesowego przed sądami, trybunałami lub innymi organami orzekającymi lub doradztwie prawnym w zakresie zastępstwa procesowego, lub jeżeli wymaga tego ochrona ważnych praw lub interesów Skarbu Państwa.

Istotną zmianą jest natomiast wprowadzenie do p.z.p. art. 5a, zgodnie z którym udzielanie zamówień publicznych na usługi niepriorytetowe może odbywać się w ramach tzw. własnej procedury (wymieniona powyżej opcja 2), pod warunkiem spełnienia następujących minimalnych wymagań:

1. Wartość zamówienia jest mniejsza niż kwoty określone w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 (tj. wartość poniżej progów unijnych).
2. Zamawiający udziela zamówienia w sposób przejrzysty, obiektywny i niedyskryminacyjny.
3. Zamawiający zamieszcza na stronie podmiotowej Biuletynu Informacji Publicznej, a jeżeli nie ma strony podmiotowej Biuletynu Informacji Publicznej na swojej stronie internetowej, ogłoszenie o zamówieniu, które zawiera informacje niezbędne z uwagi na okoliczności jego udzielania, w szczególności:
1) termin składania ofert uwzględniający czas niezbędny do przygotowania i złożenia oferty;
2) opis przedmiotu oraz określenie wielkości lub zakresu zamówienia;
3) kryteria oceny ofert.
4. Niezwłocznie po udzieleniu zamówienia zamawiający zamieszcza na stronie podmiotowej Biuletynu Informacji Publicznej, a jeżeli nie ma strony podmiotowej Biuletynu Informacji Publicznej na swojej stronie internetowej, informację o udzieleniu zamówienia, podając nazwę (firmę) albo imię i nazwisko podmiotu, z którym zawarł umowę w sprawie zamówienia. W razie nieudzielenia zamówienia zamawiający niezwłocznie zamieszcza na stronie podmiotowej Biuletynu Informacji Publicznej, a jeżeli nie ma strony podmiotowej BIP na swojej stronie internetowej, informację o nieudzieleniu zamówienia.

Szczególna sytuacja już nie uzasadni trybu z wolnej ręki >>

Intencją ustawodawcy poprzez dodanie do p.z.p. art. 5a było odformalizowanie postępowań poniżej progów unijnych, których przedmiotem są usługi niepriorytetowe: ,,Rozwiązanie przyjęte w nowelizacji odpowiada rozwiązaniom stosowanym w innych krajach unijnych w stosunku do zamówień nieprzekraczających określonej wartości (…), gdzie zamawiający jest gospodarzem prowadzonego przez siebie postępowania, jego proceduralne szczegóły określa sam, przy zachowaniu pewnych wymogów minimalnych określonych przez ustawodawcę krajowego’’ (opinia UZP) . Należy jednak pamiętać, że pomimo wprowadzenia powyższych uproszczeń udzielanie zamówień na usługi niepriorytetowe jest nadal postępowaniem o udzielenie zamówienia publicznego, zgodnie z art. 2 ust. 7 p.z.p. W związku z czym przebieg takiego postępowania powinien odpowiadać zasadom nadrzędnym, którym podlegają wszystkie postępowania o udzielenie zamówienia publicznego.

Reasumując - od dnia 19 października 2014 r. zamawiający otrzymali możliwość wyboru pomiędzy dwoma wariantami postępowania – decyzję zamawiający podejmuje samodzielnie, w zależności od tego, co w danej sytuacji uzna za korzystniejsze dla siebie. Wydaje się, że przeprowadzenie tzw. własnej procedury będzie opcją chętnie wykorzystywaną przez zamawiających – faktyczną popularność tego wariantu będzie można jednak ocenić dopiero po dłuższym upływie czasu.