Drzewa i krzewy zagrażające bezpieczeństwu linii kolejowych mogą być usunięte bez zezwolenia

Usunięcie drzew z terenów leżących w sąsiedztwie linii kolejowych, także tych nie pozostających we władaniu podmiotów liniami tymi zarządzającymi lub je eksploatującymi, może odbyć się bez zgody tych podmiotów, jeżeli okaże się, że za usunięciem drzew przemawia konieczność zapewnienia bezpieczeństwa ruchu kolejowego.

Jaki organ będzie władny do wydania zezwolenia na usunięcie drzew rosnących zarówno w obrębie terenu zamkniętego, jak i w obszarze Natura 2000?

Do tutejszego urzędu wpłynął wniosek Polskich Kolei Państwowych o wydanie zezwolenia na usunięcia 2 sztuk dębów.

W trakcie weryfikacji dokumentacji wnioskodawcy okazało się, że przedmiotowe drzewa rosną jednocześnie w obrębie "terenu zamkniętego", jak również w obrębie ustanowionego obszaru Natura 2000.

W związku z powyższym, jaki organ będzie władny do wydania decyzji na wycinkę drzew?

Czy istnieją przepisy, które regulują sprawę wycinki drzew i zwolnienia wnioskodawcy z opłaty za wycinkę drzew w opisanym przypadku?

Odpowiedź:

Kwestię kosztów związanych z wycinką przedmiotowych drzew reguluje ustawa z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym (tekst jedn.: Dz. U. z 2007 r. Nr 16, poz. 94, z późn. zm.) - dalej u.t.k., a nie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 151, poz. 1220, z późn. zm.) - dalej u.o.p., nakazując zapłatę odszkodowania posiadaczowi terenu, z którego usuwane są drzewa.

Do przedmiotowych drzew nie ma natomiast zastosowania art. 86 ust. 1 pkt 5 u.o.p. W tej kategorii ustawodawca ujął drzewa inne niż wskazane w art. 83 ust. 6 pkt 8 u.o.p. Drzewa i krzewy zagrażające bezpieczeństwu linii kolejowych, o których mowa w art. 86 ust. 1 pkt 5 u.o.p., to, jak wskazano, inne drzewa niż te wskazane w art. 83 ust. 6 pkt 8 u.o.p.

Ich usuwanie nie wymaga zezwolenia, a tym samym jest zwolnione z opłat na podstawie art. 86 ust. 1 pkt 1 u.o.p. Także nie pobiera się opłat za usuwanie drzew w przypadku przebudowy dróg kolejowych (art. 86 ust. 1 pkt 6 u.o.p.)

Numery działek ustala i podaje we wniosku podmiot usuwający drzewa – zarządca infrastruktury kolejowej, uwzględniając w nim zarówno drzewa owocowe, jak i drzewa w wieku poniżej 10 lat, w szczególności gdy nie rosną one na terenie należącym do kolei. Wiąże się to bowiem z obowiązkiem zapłaty odszkodowania właścicielowi drzew za ich usunięcie.

Fakt, iż drzewa będą usuwane z terenu zamkniętego, nie wpływa na kompetencję starosty w zakresie wydawania decyzji zezwalającej zarządcy infrastruktury kolejowej na wycinkę. Nie ma również znaczenia stan prawny nieruchomości, z której są usuwane drzewa.

Procedura usuwania drzew wymagających uzyskania zezwolenia na wycinkę z obszaru Natura 2000 jest taka sama, jak w przypadku usuwania drzew z terenów nieobjętych ochroną.

Dodatkowe postępowanie związane z wydaniem decyzji na usunięcie drzew na obszarach Natura 2000 może być prowadzone jedynie w przypadku konieczności wycinki drzew w związku z realizacją inwestycji (a nie z działaniem, do którego zalicza się samo usuwanie drzew). Zastosowanie ma wówczas art. 96 ust. 1 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 199, poz. 1227, z późn. zm.). Oznacza to, że na terenie obszaru Natura 2000 obowiązują zarówno zasady ogólne dotyczące usuwania drzew, o których mowa w art. 83 i nast. u.o.p., jak i przepisy u.t.k. tyle tylko, że gospodarka człowieka może na tym terenie podlegać pewnym ograniczeniom.

Uzasadnienie:

Usunięcie drzew z terenów leżących w sąsiedztwie linii kolejowych, także tych nie pozostających we władaniu podmiotów liniami tymi zarządzającymi lub je eksploatującymi, może odbyć się bez zgody tych podmiotów, jeżeli okaże się, że za usunięciem drzew przemawia konieczność zapewnienia bezpieczeństwa ruchu kolejowego.

W postępowaniu administracyjnym dotyczącym usunięcia drzew w trybie art. 56 ust. 1 u.t.k. stroną są podmioty, w których władaniu znajdują się grunty, z których planuje się usunięcie drzew.

Przymiot strony w takim postępowaniu związany jest ściśle z zamiarem usunięcia przez zarządcę linii kolejowej ściśle określonego drzewa (drzew).
Starosta z urzędu ustali strony postępowania, ale nie ma obowiązku wyręczania wnioskodawcy w ustaleniu oznaczenia terenu, z którego drzewa mają być usuwane.@page_break@

We wniosku powinny znaleźć się następujące informacje:
- w przypadku miasta: nazwa ulicy obejmująca nieruchomość oznaczoną w ewidencji gruntów pod numerem ewidencyjnym: Nr działki, obręb,
W przypadku wsi numer ewidencyjny: Nr działki, obręb;
- liczba usuwanych drzew z oznaczeniem gatunku i obwodach zmierzonych na wysokości 130 cm od ziemi, w przypadku krzewów – powierzchnię w metrach kw. wraz z podaniem gatunków;
- przeznaczenie terenu, na którym rosną drzewa, zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego lub ewidencją gruntów;
- przyczyna usunięcia drzew lub krzewów;
- planowany termin wycinki oraz ewentualnie - przewidywany termin przesadzenia lub posadzenia nowych drzew lub krzewów.
Ustalenie odszkodowania za drzewa i krzewy oraz za ich usunięcie następuje w drodze umowy stron. Jeśli strony umowy nie są w stanie się porozumieć (zarządca infrastruktury kolejowej i użytkownik wieczysty), wysokość odszkodowania ustala starosta z zastosowaniem zasad przewidzianych przy wywłaszczaniu nieruchomości.
Odszkodowanie nie przysługuje, jeżeli:
- posadzenie drzew lub krzewów nastąpiło po wybudowaniu linii kolejowej z naruszeniem przepisów ustawy,
- drzewa lub krzewy przy skrzyżowaniach z drogami w poziomie szyn utrudniają użytkownikom tych dróg dostrzeżenie nadjeżdżającego pociągu lub sygnałów dla nich przeznaczonych.