Nie w każdym dowodzie biometrycznym musi być odcisk palca

Osoby wyrabiające dowód osobisty, ze względu na swoją niepełnosprawność, nie zawsze mogą złożyć podpis czy samodzielnie wypełnić wniosek. Nie jest też możliwe pobranie odcisku palca, co zdarza się też osobom zupełnie zdrowym. Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji podkreśla, że każdą sprawę należy traktować indywidualnie, a urzędnicy powinni wyjść naprzeciw potrzebom osób ze szczególnymi potrzebami.

Zgodnie z nowelizacją w 2021 r. ustawy o dowodach osobistych, aby wyrobić dowód osobisty, należy osobiście stawić się w urzędzie, wypełnić wniosek w formie papierowej, czytelnie go podpisać oraz odbić odcisk palca. Linie papilarne właściciela dowodu są widoczne w jego warstwie elektronicznej, podpis zaś w wersji graficznej.

Jednak nie wszyscy mogą dopełnić tego obowiązku. Ignacy Grzybowski wkroczył niedawno w dorosłość, a więc ma obowiązek posiadania dowodu osobistego. Choruje na ultrarzadki zespół Salt and Pepper, czyli Sól i Pieprz, nie mówi i nie pisze. Do Urzędu Stanu Cywilnego w swojej gminie pojechał z rodzicami. Nie mógł samodzielnie wypełnić wniosku o dowód ani go podpisać. Nie było także możliwe pobranie odcisku palca – system nie czytał jego linii papilarnych.

Chcesz prowadzić skuteczny marketing prawniczy? Poznaj nowy program Legal Alert!
Dzięki niemu otrzymasz więcej wartościowych artykułów, które wyślesz klientom swojej kancelarii prawnej >>

Dowód bez podpisu i odcisku palca

- Urzędnicy zastanawiali się początkowo, czy w ogóle mogą wyrobić mu w tej sytuacji dowód. Ma bardzo delikatne linie papilarne, prawdopodobnie ze względu na swoje uwarunkowania genetyczne. Nie mógł także sam wypełnić wniosku o dowód – mówi Vanessa Nachabe-Grzybowska, mama Ignacego.

Iwona Pająk, kierowniczka USC w Nowej Suchej w województwie mazowieckim przyznaje, że była to sytuacja nietypowa. – Rodzice są postawieni w trudnej sytuacji, bo do 18 roku życia dziecka mogą wszystko za niego załatwiać, gdy osiąga ono pełnoletniość kończy się ta możliwość, a dziecko nie zdrowieje, jak w przypadku Ignacego. Prawo nie wymaga, że musi być podpis na wniosku osoby wyrabiającej dowód osobisty. Jeśli nie jest to możliwe, robimy stosowną notatkę, określając z jakiego powodu nie mógł być złożony podpis – zaznacza kierowniczka USC .

Podobnie jest z odciskami palców. Przepisy ustawy o dowodach osobistych (art. 12a ust. 1a pkt 3) wskazują, że w warstwie elektronicznej dowodu osobistego wydanego osobie, od której pobranie odcisków palców jest fizycznie niemożliwe (np. ze względów medycznych) nie zamieszcza się odcisków palców. Należy jednak zaznaczyć w dokumentacji, z jakiego powodu nie można pobrać odcisku.

- Istotne jest w takich sytuacjach podejście samych urzędników, aby w granicach prawa wyjść naprzeciw indywidualnym potrzebom. Czasami trzeba spojrzeć sercem – dodaje Iwona Pająk.

Czytaj także: Po nowy dowód osobisty trzeba pójść do urzędu>>

- Każdą tego typu sprawę należy rozpatrywać indywidualnie, mając na uwadze obowiązek posiadania dowodu osobistego przez osoby, które ukończyły 18. rok życia i zamieszkują w Polsce. Ocena, czy dana osoba nie jest zdolna do wyrażenia swojej woli oraz czy spełnia warunki do ubezwłasnowolnienia, pozostaje natomiast w gestii sądów powszechnych – informuje nas MSWiA. I przypomina, że w warstwie elektronicznej dowodu osobistego wydanego osobie, od której pobranie odcisków palców jest fizycznie niemożliwe, nie zamieszcza się odcisków palców.

Iwona Pająk przyznaje, że takie sytuacje zdarzają się wcale nie tak rzadko także zdrowym osobom. – Mieliśmy ostatnio dziewczynę, która kończyła 18 lat, młodą, zdrową i od niej także nie było możliwe pobranie odcisków palców. Wtedy wykonujemy stosowną adnotację w dokumentach – mówi Iwona Pająk.

- Wyrabiając niedawno dowód spędziłam 40 minut w urzędzie, gdzie usiłowano pobrać mi odciski palców, jednak system mnie „nie widział”. A jestem osobą zdrową, jednak moje linie papilarne były bardzo słabe – mówi z kolei Jolanta.

Możliwa pomoc w wypełnieniu wniosku o dowód osobisty

MSWiA podkreśla, że nie ma przeszkód, aby w wypełnieniu wniosku pomogła osobie niepełnosprawnej osoba trzecia, np. członek rodziny. - W przypadku braku możliwości podpisania wniosku przez wnioskodawcę pracownik organu gminy zamieszcza na wniosku adnotację o przyczynie braku podpisu – zaznacza przedstawiciel resortu.

Przypomina, że przepisy ustawy o dowodach osobistych przewidują możliwość złożenia wniosku o wydanie dowodu osobistego oraz odbiór dokumentu w miejscu pobytu osoby, w przypadku gdy osobiste złożenie wniosku w siedzibie organu gminy oraz odbiór dokumentu jest niemożliwy z uwagi na chorobę, niepełnosprawność lub inną nie dającą się pokonać przeszkodę. Odbioru dowodu osobistego w tego typu przypadkach może dokonać również pełnomocnik, składając pełnomocnictwo szczególne do dokonania tej czynności.