Na tym etapie można zauważyć, iż nowa perspektywa finansowa 2021-2027 nie będzie rewolucyjna, pod kątem zmian w wytycznych programowych. Zakresy poszczególnych programów będą nieznacznie się różnić, jednak warto przyjrzeć się konsultowanemu projektowi „Wytyczne dotyczące kwalifikowalności wydatków na lata 2021-2027”, które określają ujednolicone warunki i procedury dotyczące kwalifikowalności wydatków dla EFS+, EFRR, FS i FST.
Przeczytaj także: Rodzinny Kapitał Opiekuńczy - szansa czy zagrożenie dla projektów unijnych?
Większy limit większe wartości wskaźników do osiągnięcia
Analizując projekt wytycznych kwalifikowalności, można zauważyć kilka dość istotnych zmian dla beneficjentów. Przede wszystkim zgodnie z art. 53 ust. 2 rozporządzenia ogólnego, projekt współfinansowany ze środków EFRR, EFS+ lub FST, którego łączny koszt wyrażony w PLN nie przekroczy równowartości 200 tys. EUR (w perspektywie finansowej 2014-2020 – 100 tys. EUR) w dniu zawarcia umowy o dofinansowanie projektu, rozliczany będzie obligatoryjnie za pomocą uproszczonych metod rozliczania wydatków.
Z jednej strony jest to ułatwienie dla podmiotów realizujących projekty, bowiem nie muszą one rozliczać się z postępu finansowego projektu, z drugiej jednak strony jednostki samorządu terytorialnego muszą pamiętać, że w przypadku niezrealizowania w pełni wskaźników produktu lub rezultatu objętych kwotą ryczałtową, dana kwota jest uznana za niekwalifikowalną (rozliczenie w systemie „spełnia – nie spełnia”). Zwiększenie tego limitu wpłynie na zwiększenie wartości wskaźników do osiągnięcia, dlatego istotnym będzie zachowanie dużej ostrożności podczas ich określania a w dalszym etapie zaplanowanie odpowiednich działań do skutecznego ich osiągnięcia.
Czytaj w LEX: Wyodrębniona ewidencja księgowa dla projektów unijnych w JST >>>
Nowe regulacje w zakresie zamówień udzielanych w projekcie
Kolejna ważna zmiana, jaka może czekać beneficjentów, to nowe regulacje w zakresie zamówień udzielanych w projekcie. Projekt nowych wytycznych nie zakłada już przypadków kiedy należy stosować zasadę konkurencyjności (perspektywa finansowa 2014-2020: od 50 tys. złotych netto w przypadku beneficjenta niebędącego zamawiającym w rozumieniu Prawa zamówień publicznych), a przesłanki kiedy nie dotyczy ona beneficjenta.
Zasady konkurencyjności nie stosuje się do:
- zamówień, których wartość nie przekracza kwoty 20 tys. zł netto,
- zamówień udzielanych na podstawie ustawy z 11 września 2019 r. Prawo zamówień publicznych (Pzp)
- zamówień o przedmiocie określonym w art. 9-14 Pzp,
- realizacji zadań publicznych przez organ administracji publicznej na podstawie art. 5 ust. 2 pkt 1 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie,
- zamówień udzielanych zgodnie z przepisami prawa innymi niż Pzp, na podstawie których wyłącza się stosowanie Pzp,
- wydatków rozliczanych za pomocą uproszczonych metod oraz finansowania niepowiązanego z kosztami projektu,
- zamówień udzielanych przez beneficjentów wybranych w trybie określonym w ustawie z 19 grudnia 2008 r. o partnerstwie publiczno-prywatnym lub w ustawie z 21 października 2016 r. o umowie koncesji na roboty budowlane lub usługi do realizacji projektu hybrydowego,
- zamówień udzielonych lub postępowań o udzielenie zamówienia wszczętych przed złożeniem wniosku o dofinansowanie projektu w przypadku projektów, które otrzymały Seal of Excellence, o którym mowa w art. 2 pkt 45 rozporządzenia ogólnego,
- zamówień, których przedmiotem są usługi świadczone w zakresie prac badawczo-rozwojowych prowadzonych w projekcie przez osoby fizyczne wskazane w zatwierdzonym wniosku o dofinansowanie projektu, posiadające wymagane kwalifikacje, pozwalające na przeprowadzenie prac badawczo-rozwojowych zgodnie z tym wnioskiem,
- zamówień, których przedmiotem są usługi wsparcia rodziny i systemu pieczy zastępczej (z wyłączeniem usług świadczonych w placówkach wsparcia dziennego i placówkach opiekuńczo-wychowawczych typu socjalizacyjnego, interwencyjnego lub specjalistyczno-terapeutycznego), sąsiedzkie usługi opiekuńcze, usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania i specjalistyczne usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania, usługi asystenckie – świadczone osobiście przez osoby wskazane lub zaakceptowane przez uczestnika projektu.
Doprecyzowano również w jaki sposób przeprowadzić postępowanie o udzielenie zamówienia w ramach projektów oraz jak powinna wyglądać komunikacja w BK2021 i umowa w sprawie zamówienia.
Czytaj też: Jakość planowania budżetu w jednostkach samorządu terytorialnego w Polsce >>>
Cena promocyjna: 161.1 zł
|Cena regularna: 179 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 134.25 zł
Powiązanie zmian zapisami ustawy - Prawo zamówień publicznych
Na grunt nowych Wytycznych przeniesiono rozwiązania obowiązujące w aktualnym brzmieniu Ustawy Pzp charakterystyczne dla trybu podstawowego, a więc:
- obowiązek badania rażąco niskiej ceny,
- konieczność wskazania w protokole postępowania uzasadnienia dla braku podziału zamówienia na części,
- konieczność załączenia do protokołu z postępowania dokumentu potwierdzającego szacowanie wartości zamówienia,
- zobowiązanie zarówno Wykonawców jak i Zamawiających do prowadzenia komunikacji w postępowaniu za pośrednictwem Bazy konkurencyjności.
Transpozycja przepisów Ustawy Pzp do nowych Wytycznych powinna ujednolicić proces udzielania zamówień publicznych tych „ustawowych” jak i tych poniżej progu 130 tys. zł netto, natomiast określenie niższego progu kwotowego dla obowiązku stosowania Zasady konkurencyjności ma na celu zobowiązanie Beneficjentów do większej przejrzystości prowadzonych procedur zakupowych. Jednak zmiana ta po konsultacjach społecznych może nie zostać utrzymana z uwagi na duże obawy beneficjentów, którzy zastanawiają się czy nie wykluczy to z rynku lokalnych przedsiębiorców.
Większe wydatki w ramach cross-financingu
W projekcie nowych wytycznych zwiększono również wartość wydatków w ramach cross-financingu w projektach EFS+ z 10 proc. na 15 proc., dodatkowo rozszerzono katalog kosztów wchodzących w wartość limitu i oprócz standardowych kosztów do cross financigu będziemy zaliczać:
zakup mebli, sprzętu i pojazdów, z wyjątkiem sytuacji, gdy :
- zakupy te zostaną zamortyzowane w całości w okresie realizacji projektu (…)
- beneficjent udowodni, że zakup będzie najbardziej opłacalną opcją, tj. wymaga mniejszych nakładów finansowych niż inne opcje, np. najem lub leasing, ale jednocześnie jest odpowiedni do osiągnięcia celu projektu; przy porównywaniu kosztów finansowych związanych z różnymi opcjami, ocena powinna opierać się na przedmiotach o podobnych cechach; uzasadnienie zakupu jako najbardziej opłacalnej opcji powinno wynikać z zatwierdzonego wniosku o dofinansowanie projektu, lub
- zakupy te są niezbędne dla osiągnieęcia celów projektu (np. doposażenie pracowni naukowych); uzasadnienie konieczności tych zakupów powinno wynikać z zatwierdzonego wniosku o dofinansowanie projektu (za niezasadny należy uznać zakup sprzętu dokonanego w celu wspomagania procesu wdrażania projektu, np. zakup komputerów na potrzeby szkolenia osób bezrobotnych).
Zakup mebli, sprzętu i pojazdów niespełniający żadnego z tych trzech warunków stanowi cross-financing.
Porównując wytyczne obecnej perspektywy z projektem nowych, zauważalnym jest zredukowanie niektórych zapisów. Jednym z elementów, które nie pojawiają się w projekcie nowych wytycznych jest podrozdział 6.12.1 Zakup środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych, który precyzował m.in. kwalifikowalność kosztów poniesionych w tym obszarze, a także określał limity nałożone na tą kategorię wydatków. Można domniemać, że jest to efekt rozszerzenia katalogu wydatków w ramach crossfinancingu i zwiększenia jego limitu.
Trzeba pamiętać też o zachowaniu trwałości projektu
Przełom roku 2022/2023 będzie niezwykle wymagający dla beneficjentów funduszy unijnych, bowiem to właśnie w tym okresie muszą oni rozpocząć przygotowania do pozyskania środków z nowej perspektywy finansowej.
W tym samym okresie nie mogą jednak zapomnieć o zobowiązaniach wynikających z obecnej perspektywy w zakresie realizowanych projektów, w tym zwłaszcza zrealizowaniu zakładanych celów i wskaźników, a także o prawidłowym rozliczeniu z instytucją, która przyznała im środki. Beneficjenci, którzy zrealizowali już pozytywnie projekty nadal będą musieli pamiętać o zachowaniu trwałości projektu, która została określona w umowie o dofinansowanie.
Agnieszka Myszka, zastępca dyrektora Działu Obsługi Projektów Europejskich i Krajowych Wielkopolskiej Akademii Nauki i Rozwoju.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.