Raport został przygotowany m.in. w oparciu o wyniki badania zrealizowanego przez Główny Urząd Statystyczny na zlecenie Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej. To pierwszy taki raport w Polsce oparty na danych zebranych od ponad 57,5 tys. podmiotów publicznych w Polsce – m.in. jednostek samorządu terytorialnego, sądów, szkół, administracji rządowej.

- Raport podsumowuje i podkreśla to, co jako koordynatorzy Programu Dostępność Plus już wiedzieliśmy: potrzebna jest przede wszystkim edukacja i budowanie świadomości potrzeb. Dlatego nadal będziemy szkolić na temat różnego rodzaju niepełnosprawności i obowiązków sektora publicznego w zakresie dostępności – mówiła na konferencji prasowej podsumowującej raport Małgorzata Jarosińska-Jedynak, wiceminister funduszy i polityki regionalnej.

Czytaj także: Niepełnosprawni wykluczeni komunikacyjnie, bo brakuje odpowiednich przepisów

Dostępność samorządów

Wskaźnik dostępności dla samorządowych jednostek organizacyjnych – gminnych, powiatowych i wojewódzkich wyniósł 0,44 i jest nieco wyższy od średniej krajowej (0,41). 0 oznacza brak dostępności, a 100 - pełną dostępność. Badaniu poddano ponad 18 tys. podmiotów.  Samorządy gminne odnotowały równy średniej krajowej poziom dostępności architektonicznej i informacyjno-komunikacyjnej, ale niższy poziom dostępności cyfrowej, co daje wskaźnik dostępności 0,40.

KOMENTARZ PRAKTYCZNY: Postępowanie skargowe w przypadku braku dostępności architektonicznej lub informacyjno-komunikacyjnej >

Powiaty z kolei odnotowały wyższy od średniej krajowej poziom dostępności architektonicznej, cyfrowej i informacyjno-komunikacyjnej, co sprawiło, że wartość ogólnego wskaźnika dostępności wyniosła 0,47. Powiaty uzyskały też najwyższy wskaźnik dostępności architektonicznej – 0,54.  Najlepiej sytuacja wygląda w powiatach: pułtuski (wskaźnik dostępności 0,573), łódzki-wschodni (wskaźnik dostępności 0,571), lidzbarski (wskaźnik dostępności 0,564).

Natomiast wojewódzkie samorządowe jednostki organizacyjne również odnotowały wyższy od średniej krajowej poziom dostępności architektonicznej, cyfrowej i informacyjno-komunikacyjnej. Ogólny wskaźnik dostępności w ich przypadku wyniósł 0,46.

Podsumowując, ogólny wskaźnik dostępności administracji samorządowej wynosi:

  • dostępność architektoniczna – 0,45
  • dostępność cyfrowa – 0,50
  • dostępność informacyjno-komunikacyjna – 0,35.

Ta ostatnia właśnie wypada najbardziej blado. Z kolei częstotliwość stosowania dostępu alternatywnego była dużo wyższa od średniej krajowej w jednostkach samorządowych.

KOMENTARZ PRAKTYCZNY: Zadania JST związane z zapewnianiem dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami >

„Średnio 12,53 proc. samorządowych jednostek organizacyjnych zastosowało w okresie sprawozdawczym dostęp alternatywny (w jakiejkolwiek formie), podczas gdy średnia dla kraju wyniosła 7,45 proc. (10,86 proc. gminnych, 10,44 proc. powiatowych i 16,30 proc. wojewódzkich samorządowych jednostek organizacyjnych)” – czytamy w raporcie.

 

Dobre praktyki w samorządach

Raport wymienia też dobre praktyki stosowane w różnych jednostkach samorządowych. Na czele wysuwa się Urząd Miasta w Bydgoszczy, które podejmuje wiele cennych inicjatyw z myślą o osobach ze szczególnymi potrzebami. Jest to np. specjalna niecka na basenie do dezynfekcji wózków osób niepełnosprawnych, możliwość wyrobienia dowodu osobistego z pomocą urzędnika, który dojeżdża do domu wyrabiającego dowód. Co ciekawe, mieszkańcy mogą też skorzystać z elektronicznego biura obsługi klienta, dającego możliwość alternatywnego załatwienia spraw urzędowych. Gdy powstaje nowe miejsce parkingowe frezowane są krawężniki chodnika, aby ułatwić osobie z ograniczoną sprawnością ruchową wysiadanie z samochodu.

PORADNIK: Wyznaczenie koordynatora do spraw dostępności w urzędzie JST >

- Jednym z priorytetów miasta jest ten, by było ono przyjazne wszystkim mieszkańcom, w tym osobom z niepełnosprawnościami, seniorom, rodzinom. Przygotowaliśmy dokument, który standaryzuje nasze działania w tym zakresie, którego celem jest usprawnienie ruchu dla osób niepełnosprawnych, starszych, ale też likwidacja barier – mówi Karolina Stępień z biura prasowego UM w Bydgoszczy.

Dodaje, że na dniach wprowadzona będzie usługa tłumacza języka migowego online w urzędzie.

- Sami mieszkańcy zwracają uwagę w swoich propozycjach zgłaszanych w ramach budżetu obywatelskiego, aby nawet te mniejsze inwestycje były dostępne dla osób ze szczególnymi potrzebami – zaznacza.

Z kolei Urząd Miejski w Woźnikach na Śląsku zapewnia usługę „Mobilny urząd”, gdzie mieszkańcy mogą zgłosić chęć załatwienia sprawy przy pomocy urzędnika, który przyjedzie do nich do domu.

- W 2020 r. zdecydowaliśmy się na wprowadzenie usługi „Mobilny urząd”, gdyż nasza siedziba mieści się w zabytkowym budynku i ma wiele barier architektonicznych. W ubiegłym roku zainstalowaliśmy także pętlę indukcyjną przy okienku podawczym w urzędzie, aby ułatwić komunikację osobom z problemami słuchowym – mówi Wojciech Zawadzki z Urzędu Miejskiego w Woźnikach.

PORADNIK: Niezbędnik koordynatora dostępności >

Dostępność zapewniona prawem

Obowiązek raportowania raz na cztery lata stanu zapewnienia dostępności przez zobowiązane do tego podmioty publiczne wprowadził art. 11 ustawy z 19 lipca 2019 r. o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami. Z kolei dostępności stron internetowych i aplikacji pilnuje Ustawa z 4 kwietnia 2019 r. o dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych.  Wiele z działań dostępnościowych dla osób ze szczególnymi potrzebami realizowanych jest w ramach programu „Dostępność Plus” od 2019 r. Dotychczas wydano na te cele 9 mld zł.

- Działania te będą dalej wspierane także dzięki środkom unijnym z przyszłej perspektywy finansowej – zapewnia wiceminister Jarosińska-Jedynak.

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.