Wnioskodawczyni zwróciła się do ośrodka pomocy społecznej o skierowanie jej do wskazanego przez nią we wniosku domu pomocy społecznej (DPS). Argumentowała, że jest świadkiem Jehowy, a podopiecznymi tego domu pomocy społecznej jak i jego pracownikami są także w znacznej części świadkowie Jehowy. Z tego powodu tylko ten DPS jest w stanie zapewnić jej nie tylko opiekę o wysokim standardzie, ale i odpowiednią opiekę duchową. Zaznaczyła, że przebywanie wśród współwyznawców będzie miało znaczenie dla jej zdrowia psychicznego.

Jednak kierownik ośrodka pomocy społecznej odmówił skierowania wnioskodawczynię do wybranego przez nią DPS. W odpowiedzi organ wskazał, że zobowiązany jest do kierowania osób do domu pomocy społecznej odpowiedniego typu, zlokalizowanego najbliżej ich miejsca zamieszkania. Typując domy pomocy społecznej, do których wnioskodawczyni mogłaby być skierowana, brano także pod uwagę możliwość wykonywania w nich praktyk religijnych. Jednak DPS, o który wnioskowała skarżąca zostal wykluczony, bowiem jest on prowadzony przez podmiot niepubliczny, do którego można kierować osoby uprawnione jedynie wówczas, gdy domy pomocy społecznej o zasięgu powiatowym nie posiadają wolnych miejsc.


WSA przypomniał, iż przepis art. 54 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej  ustanawia zasadę, w myśl której właściwy organ pomocy społecznej ma obowiązek kierować osoby wymagające całodobowej opieki do domu pomocy społecznej odpowiedniego dla danej osoby kierowanej typu, położonego najbliżej jej miejsca zamieszkania chyba, że termin oczekiwania na umieszczenie w domu pomocy społecznej przekracza 3 miesiące. Unormowanie to ustanawia jeszcze jedno wyłączenie. Otóż nie kieruje się osoby wymagającej całodobowej opieki do domu pomocy społecznej odpowiedniego dla niej typu, leżącego najbliżej miejsca zamieszkania, jeżeli wymagają tego okoliczności sprawy. Przy ocenie, jakie okoliczności sprawy mogą decydować o wyłączeniu powołanej zasady kierować należy się unormowaniem art. 55 ust. 1 i 2 ustawy o pomocy społecznej. Zatem zakres usług świadczonych przez domy pomocy społecznej musi odpowiadać indywidualnym potrzebom osób w nich przebywających. Oznacza to, że organ pomocy społecznej dokonując wyboru domu pomocy społecznej, do którego skierowana ma być osoba wymagająca całodobowej opieki, zobowiązany jest brać pod uwagę nie tylko typ domu pomocy społecznej, czas oczekiwania na miejsce w tym domu i zakres świadczonych w nim usług, ale również jej indywidualne potrzeby. W sposób szczególny uwzględnić musi, który z domów pomocy społecznej w sposób najpełniejszy zapewni, zgodnie z jej indywidualnymi potrzebami wolność, w tym swobodę praktyk religijnych, intymność, godność i poczucie bezpieczeństwa – uznał WSA.

Wyrok WSA w Lublinie z 11 grudnia 2012 r., sygn. akt II SA/Lu 897/12, nieprawomocny

Przydatne materiały:
Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2009 r. Nr 175, poz. 1362 ze zm.)