Projekt nowelizacji ustawy o udziale Polski w Systemie Informacyjnym Schengen oraz Wizowym Systemie Informacyjnym został przygotowany przez Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji. Obecnie znajduje się w konsultacjach.
Przygotowanie projektu wiązało się z potrzebą umożliwienia stosowania trzech rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady. Dotyczyły one:
- powrotu nielegalnie przebywających cudzoziemców do państw pochodzenia,
- odpraw granicznych
- współpracy wymiarów sprawiedliwości w sprawach karnych
Zaproponowane w projekcie zmiany polegają na zaproponowaniu modyfikacji kilku spośród istniejących i dodaniu nowych definicji, np. systemu krajowego SIS. Przepisy definiują „przetwarzanie danych będących danymi osobowymi, jak również jakiekolwiek operacje wykonywane na danych niebędących danymi osobowymi".
Swoistym jądrem projektu są zmieniane przepisy, dotyczące uprawnień do bezpośredniego dostępu do Krajowego Systemu Informatycznego (KSI) w celu odpowiednio – dokonywania wpisów danych SIS oraz wglądu do danych tego systemu.
Nowy przepis wyszczególnia kategorie osób, których dotyczyć mogą wpisy danych SIS, czyli:
- świadków, osób wezwanych do stawiennictwa przed sądem lub prokuratorem w związku z postępowaniem karnym w celu złożenia wyjaśnień w sprawie czynów, za które są ścigane, lub
- osób poszukiwanych w celu wezwania do takiego stawiennictwa,
- osób, którym ma zostać doręczony wyrok w sprawie karnej lub inne dokumenty związane z postępowaniem karnym, aby złożyły wyjaśnienia w sprawie czynów, za które są ścigane oraz
- osób, którym ma zostać doręczone wezwanie do stawienia się w celu odbycia kary pozbawienia wolności – dla ustalenia miejsca ich pobytu
WZÓR DOKUMENTU: Karta wpisu danych SIS. Osoba >
Dr hab. Piotr Szymaniec, profesor Państwowej Uczelni Angelusa Silesiusa w Wałbrzychu, zauważa, że projektodawca nie zdecydował się dostosować stosowanej terminologii do nomenklatury Kodeksu postępowania karnego obejmujących takie pojęcia, jak „osoba podejrzana”, „podejrzany” czy „oskarżony”, lecz poprzestał na przytoczeniu określeń zawartych w przepisie rozporządzenia, zmieniając jedynie frazę „przed organami wymiaru sprawiedliwości” na „przed sądem lub prokuratorem”.
- W takiej sytuacji należy zaproponować albo konsekwentne posłużenie się terminologią polską tak, aby oddać za ich pomocą sens kategorii użytych w przepisie unijnym, albo też odesłać do przepisu rozporządzenia - uważa prof. dr hab. Szymaniec, który przygotował opinię dla Rady Legislacyjnej przy premierze.
Czytaj też: Zmiany w sprawach transgranicznych uprowadzeń rodzicielskich >
Profesor dodaje, że w rozporządzeniu unijnym wyróżniono dwie podstawowe kategorie osób zaginionych: wymagających ochrony i niewymagających ochrony. A w obrębie pierwszej z nich wyróżniając jeszcze osoby zaginione obejmowane ochroną dla ochrony ich samych lub „w celu zapobieżenia zagrożeniu dla porządku publicznego lub bezpieczeństwa publicznego”.
Tymczasem polski przepis nie dookreśla, że wpisem mogą być objęte wyłącznie osoby stwarzające zagrożenie w zakresie porządku publicznego bądź bezpieczeństwa publicznego, a nie osoby stwarzające jakiekolwiek – nawet nieznaczne – zagrożenie - wskazuje prof. Szymaniec. Ponadto jedynie domyślać się można, gdy uwzględni się unormowania rozporządzenia.
Dane dzieci w systemie
Dodanie nowych artykułów do ustawy ma na celu uwzględnienie zwłaszcza dzieci zagrożonych uprowadzeniem przez rodzica, członka rodziny lub opiekuna oraz dzieci, którym należy uniemożliwić podróżowanie ze względu na konkretne i realne zagrożenie. Tym zagrożeniem mogą być przestępstwa terrorystyczne. Albo - zostaną zwerbowane lub zaciągnięte do ugrupowań zbrojnych lub zmuszone do aktywnego udziału w działaniach wojennych.
Nowe przepisy obejmą także osoby dorosłe narażone na niebezpieczeństwo, którym należy uniemożliwić podróżowanie dla ich własnej ochrony (np. gdy podróż może się wiązać z ryzykiem handlu ludźmi, przymusowego małżeństwa lub przemocą warunkowaną płcią), tzw. „wpisy prewencyjne”.
W projekcie wskazano, że uprawnienia do bezpośredniego dostępu do krajowego systemu informatycznego w celu dokonywania wpisów do SIS, przysługują - policji, sądowi lub prokuraturze. W niektórych przypadkach również - Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Straży Granicznej, Żandarmerii Wojskowej i Służby Celno-Skarbowej.
W porównaniu z obowiązującym jeszcze stanem prawnym pominięto dyrektora urzędu morskiego jako podmiot uprawniony do wglądu do danych SIS. I możliwością dokonywania wpisów danych. Ponadto zrezygnowano z przyznania uprawnień do wglądu organom jednostek wojskowych Sił Zbrojnych RP w niektórych przypadkach - zauważa ekspert.
Nadając uprawnienia sądowi uwzględniono możliwość podjęcia przez sąd rodzinny i opiekuńczy, decyzji o zakazie wyjazdu dziecka bez zgody drugiego rodzica. Analogiczna decyzja może zapaść także w postępowaniu prowadzonym w zakresie władzy rodzicielskiej (art. 97 krio).
Uprawnienia sądu podyktowane są faktem, iż wskazane w nim okoliczności mogą ujawnić się m.in. podczas postępowań przed sądami rodzinnymi. Nadając uprawnienia sądowi projektodawca wziął pod uwagę ustawę z 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich dotyczących sytuacji, kiedy nieletni ukrywa się i nie można go ująć.
Dokumenty i przedmioty wpisywane do systemu
W projekcie ustawy nowelizującej wskazano, że Policja, Służba Celno-Skarbowa, Straż Graniczna, Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Żandarmeria Wojskowa oraz Centralne Biuro Antykorupcyjne posiadają uprawnienie do dokonywania wpisów do SIS dotyczących przedmiotów, tj.:
- pojazdów silnikowych niezależnie od układu napędowego;
- przyczep o masie własnej przekraczającej 750 kg;
- przyczep turystycznych;
- jednostek pływających;
- kontenerów;
- statków powietrznych;
- broni palnej;
- blankietów dokumentów urzędowych, które zostały skradzione, przywłaszczone, utracone lub które mają charakter takich dokumentów, ale są fałszywe;
- dokumentów tożsamości, takich jak paszporty, dowody tożsamości, dokumenty pobytowe, dokumenty podróży oraz prawa jazdy, które zostały skradzione, przywłaszczone, utracone lub unieważnione lub które mają charakter takich dokumentów, ale są fałszywe;
- dane daktyloskopijne znalezione na miejscu popełnienia przestępstw terrorystycznych
- bezgotówkowych środków płatniczych w celu przeprowadzania kontroli niejawnych
- części urządzeń przemysłowych
- dowody rejestracyjne
- sprzęt informatyczny itd.
Strefa Schengen: 25 państw
Strefa Schengen, czyli obszar UE, na którym zniesiono wewnętrzne kontrole graniczne, powstała w 1995 roku. Obecnie strefa Schengen obejmuje 25 państw UE – z wyjątkiem Irlandii, która utrzymuje w mocy klauzulę opt-out i zarządza własną wspólną strefą podróżowania, a także Bułgarii, Chorwacji, Cypru i Rumunii, które są zobowiązane do przystąpienia do strefy Schengen.
Do strefy należą również cztery kraje spoza UE: Islandia, Norwegia, Szwajcaria i Liechtenstein.
Cena promocyjna: 39.61 zł
|Cena regularna: 99 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 99 zł
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
