Pytanie:
W dniu 31.08.2017 r. kończy się kadencja dyrektorki szkoły, która ma uprawnienia do emerytury bez względu na wiek (urodzona 15.05.1957 r.). Dyrektorka chciałaby rozwiązać stosunek pracy w dniu 31.08.2017 r. i skorzystać z prawa do wcześniejszej emerytury. Wygrała konkurs i dostanie powierzenie na stanowisko dyrektora na lata 2017-2022 od 1.09.2017 r.
Kto rozwiązuje z nią umowę o pracę w imieniu szkoły i kto nawiązuje umowę na czas nowego powierzenia?
Czy może złożyć w ZUS świadectwo pracy w dniu 31.08.2017 r., aby pobierać emeryturę, jeżeli stosunek pracy zostanie nawiązany 1.09.2017 r.?
Odpowiedź:
Czynności związane z rozwiązaniem stosunku pracy nauczyciela dokonuje, w imieniu pracodawcy (którym jest szkoła), dyrektor tej szkoły. Jak wynika z art. 39 ust. 3 ustawy z 7.09.1991 r. o systemie oświaty – pracodawcą dla nauczycieli jest szkoła, w której są zatrudnieni. Przywołany przepis odnosi się to również do zatrudnionego w szkole nauczyciela, który pełni funkcję dyrektora szkoły.
Zasadą jest, że za pracodawcę, będącego jednostką organizacyjną, czynności w sprawach z zakresu prawa pracy dokonuje osoba lub organ zarządzający tą jednostką albo inna wyznaczona do tego osoba - art. 31 ustawy z 26.06.1974 r. - Kodeks pracy - dalej k.p. Na podstawie przywołanych przepisów prawa - czynności z zakresu prawa pracy w stosunku do nauczycieli zatrudnionych w szkole wykonuje dyrektor tej szkoły. Natomiast – w przypadku szkół prowadzonych przez jednostkę samorządu terytorialnego – w stosunku do dyrektora szkoły czynności z zakresu prawa pracy wykonuje organ jednostki samorządu terytorialnego, prowadzącej szkołę (dyrektor szkoły nie może wykonywać tych czynności wobec samego siebie).
Oznacza to, że za szkołę, jako pracodawcę, przy zatrudnianiu i zwalnianiu dyrektora szkoły działa organ wykonawczy jednostki samorządu terytorialnego, czyli odpowiednio: wójt (burmistrz, prezydent miasta), zarząd powiatu, zarząd województwa. Zgodnie bowiem z przepisami ustaw samorządowych zatrudnianie i zwalnianie kierowników samorządowych jednostek organizacyjnych należy do zadań organu wykonawczego jednostki samorządu terytorialnego – zob. art. 30 ust. 2 pkt 5 ustawy z 8.03.1990 r. o samorządzie gminnym, art. 32 ust. 2 pkt 5 ustawy z 5.06.1998 r. o samorządzie powiatowym, art. 41 ust. 2 pkt 6 ustawy z 5.06.1998 o samorządzie województwa.
Nie ma przeszkód prawnych, by po ustaniu tego stosunku pracy emeryt znów podjął zatrudnienie – u tego samego bądź innego pracodawcy (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z 17.06.2015 r., III AUa 1622/14). Przepisy prawa nie określają długości przerwy pomiędzy ustaniem dotychczasowego, a nawiązaniem kolejnego stosunku pracy. Przyjmuje się jednak, że pomiędzy kolejnymi stosunkami pracy powinna wystąpić co najmniej jednodniowa przerwa (zob. też wyrok Sądu Najwyższego z 19.04.2012 r., II UK 190/11).
Zgodnie z art. 116 ustawy z 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych – dalej u.f.u.s., organ emerytalny wszczyna postępowanie w sprawie świadczeń na podstawie wniosku złożonego przez osobę zainteresowaną. Decyzję w sprawie prawa do świadczenia lub ustalenia jego wysokości ZUS wydaje w ciągu 30 dni, licząc od dnia wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania tej decyzji.
Jeśli do przejścia na emeryturę wymagane jest rozwiązanie stosunku pracy, to do wniosku o emeryturę należy dołączyć dokument potwierdzający rozwiązanie stosunku pracy (świadectwo pracy). Zasadnym więc jest, by wniosek o emeryturę złożyć wraz ze świadectwem pracy potwierdzającym rozwiązanie stosunku pracy. Nie ma jednak przeszkód, by wniosek o emeryturę został złożony przed rozwiązaniem stosunku pracy, a świadectwo pracy zostało dołączone w terminie późniejszym.
Jak stanowi art. 129 u.f.u.s.– świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, jednak nie wcześniej niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek.
