Czy można udzielić zamówienia na wywóz nieczystości stałych w trybie zapytania o cenę?

Czy zamawiający może udzielić zamówienia na wywóz nieczystości stałych wykorzystując do tego tryb zapytania o cenę? Czy jednak powinien zastosować jeden z trybów konkurencyjnych?

Odpowiedź eksperta pochodzi z programu LEX Zamówienia Publiczne.

Wybór wykonawcy świadczącego usługi wywozu nieczystości stałych nie może nastąpić w trybie zapytania o cenę. Tryb zapytania o cenę nadaje się do zastosowania tylko i wyłącznie przy nabywaniu dostaw lub usług powszechnie dostępnych i o ustalonych standardach jakościowych. W tym katalogu nie mieszczą się usługi, które z racji swojego charakteru wymagają m.in. dysponowania przez wykonawców specjalistycznym sprzętem, czy też posiadaniem bazy transportowej o jakiej stanowi rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 11 stycznia 2013 r. w sprawie szczegółowych wymagań w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości (Dz. U. z 2013 poz. 122).

Tryb zapytania o cenę jest mniej konkurencyjny od trybów rozpoczynających się publicznym zaproszeniem do składania ofert, ponieważ wszczęcie procedury polega na zaproszeniu do udziału w postępowaniu kierowanym do kręgu wykonawców określonych przez zamawiającego (art. 69 stawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych.

Zapytanie o cenę może znaleźć zastosowanie pod warunkiem łącznego wystąpienia następujących okoliczności: 1) Szacunkowa wartość przedmiotu zamówienia jest mniejsza niż kwoty określone na podstawie art. 11 ust. 8 p.z.p. 2) Przedmiot zamówienia stanowią dostawy lub usługi powszechnie dostępne o ustalonych standardach jakościowych. Nabycie przedmiotu dostawy lub zakupienie usługi w trybie zapytania o cenę jest możliwe jeżeli świadczenia objęte przedmiotem zamówienia są powszechnie dostępne i równocześnie mają ustalone na rynku standardy jakościowe. W praktyce przyjmuje się, iż termin "powszechnie dostępny" należy rozumieć jako "pospolity", "ogólny", "masowy", "seryjny". O powszechnej dostępności przedmiotu zamówienia może świadczyć np. wielość podmiotów występujących na rynku i zajmujących się dostawą określonych typów produktów lub świadczeniem zestandaryzowanych usług. Normy te (wymagania) muszą mieć charakter standardowy, typowy, a nie specyficzny, wymagający indywidualnego podejścia. Standardowy charakter mają np. gotowe wyroby katalogowe o małym stopniu złożoności, produkty spożywcze różnego asortymentu, materiały biurowe, itp. Na rynku usług mogą to być np. proste usługi poligraficzne (druk), podstawowe usługi utrzymania czystości (sprzątanie) itp.

Powyższych wymagań nie spełniają usługi polegające na wywozie nieczystości stałych. Jak wskazano w uchwale Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 5 października 2011 r. (KIO/KD 75/11) pod pojęciem "Ustalone standardy jakościowe" należy rozumieć znormalizowane cechy dostaw lub usług, spełniające przeciętne wymagania stawiane danej usłudze, dzięki którym nie jest wymagane indywidualne podejście do ich wykonania. Tymczasem każda usługa polegająca na odbieraniu nieczystości jest realizowana zgodnie ze specyficznym zapotrzebowaniem zamawiającego uwarunkowanym np. zabudową z której są odbierane nieczystości (jednorodzinna, wielorodzinna), zakresem terytorialnym (jedna dzielnica w mieście lub cały obszar gminy), rodzajem odpadów (odpady gabarytowe albo zmieszane odpady komunalne).

Tryb wskazany w art. 70 p.z.p. nie może być stosowany do zamawiania usług nietypowych, czy też wymagających szczególnych kwalifikacji bądź wyjątkowego przygotowania technicznego. Na specyficzny charakter tego rodzaju usług wskazuje m.in. art. 9d ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, wskazujący, iż podmiot odbierający odpady komunalne od właścicieli nieruchomości jest obowiązany do spełnienia wymagań m.in. w zakresie posiadania wyposażenia umożliwiającego odbieranie odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości oraz zapewnienia jego odpowiedniego stanu technicznego, spełnienia wymagań technicznych dotyczących wyposażenia pojazdów do odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości, czy też w końcu zapewnienia odpowiedniego usytuowania i wyposażenia bazy magazynowo-transportowej.

Mając na uwadze powyższe stwierdza się, iż zlecenie usługi wywozu nieczystości stałych winno nastąpić po przeprowadzeniu postępowania w jednym z konkurencyjnych trybów wyboru wykonawców. W ocenie autora najodpowiedniejszym trybem w tym przypadku jest tryb przetargu nieograniczonego.