Czy każdy pracownik samorządowy ma obowiązek odbycia służby przygotowawczej?

W przypadku osób podejmujących po raz pierwszy pracę na stanowisku urzędniczym w jednostkach samorządu terytorialnego, umowę o pracę zawiera się na czas określony, nie dłuższy niż 6 miesięcy, z możliwością wcześniejszego rozwiązania stosunku pracy za dwutygodniowym wypowiedzeniem.

Pytanie:
W urzędzie gminy przeprowadzono ostatnio konkurs na stanowisko referenta. Wygrała go osoba, która w doświadczeniu zawodowym wykazuje m.in roczny staż pracy w Centrum Kultury, które jest jednostką organizacyjną gminy na stanowisku instruktor do spraw animacji kultury. Poza tym była zatrudniona w urzędzie gminy przez rok na stanowisku animator kultury (zatrudnienie w ramach prac interwencyjnych).

Czy stanowisko instruktora jest stanowiskiem urzędniczym i jest to podstawa by nie traktować tego pracownika jako podejmującego zatrudnienie po raz pierwszy w samorządzie?

Czy zatrudnienie w ramach prac interwencyjnych można potraktować jako zatrudnienie na stanowisku urzędniczym?
Czy taki pracownik ma obowiązek odbycia służby przygotowawczej i zdania egzaminu, czy też nie odnoszą się do niego przepisy art. 16 i 19 ustawy o pracownikach samorządowych?

Odpowiedź:
Pracownika należy zatrudnić w ramach umowy na czas określony i zorganizować mu służbę przygotowawczą lub ewentualnie zwolnić z jej odbywania.

Uzasadnienie:
Na wstępie trzeba zaznaczyć, że w kontekście zasad zatrudniania pracowników samorządowych, nie należy łączyć rocznego stażu pracy w Centrum Kultury z podjęciem pracy w urzędzie gminy.

Ustawa z 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych – dalej u.o.p.s. nie ma bowiem zastosowania do osób zatrudnionych w jednostkach, których status prawny określają odrębne przepisy (art. 3 u.o.p.s.). Instytucje kultury posiadają odrębną osobowość prawną, a do pracowników w nich zatrudnionych stosuje się ustawę o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej oraz wydane na jej podstawie rozporządzenia, w tym rozporządzenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z 22 października 2015 r. w sprawie wynagradzania pracowników instytucji kultury.

Zgodnie z art. 16 ust. 2 u.o.p.s., w przypadku osób podejmujących po raz pierwszy pracę na stanowisku urzędniczym, w tym kierowniczym stanowisku urzędniczym w jednostkach samorządu terytorialnego, umowę o pracę zawiera się na czas określony, nie dłuższy niż 6 miesięcy, z możliwością wcześniejszego rozwiązania stosunku pracy za dwutygodniowym wypowiedzeniem.

Z kolei w myśl art. 16 ust. 3 u.o.p.s., urzędnik podejmujący pracę po raz pierwszy to taki, który nie był wcześniej zatrudniony w jednostkach samorządowych objętych u.o.p.s. na czas nieokreślony albo na czas określony dłuższy niż 6 miesięcy i nie odbył służby przygotowawczej zakończonej zdaniem egzaminu z wynikiem pozytywnym. Te dwa warunki muszą być traktowane równorzędnie.

Więcje informacji i narzędzi znajdziesz w programie Vademecum Głównego Księgowego Bądź na bieżąco ze zmianami prawnymi i korzystaj z aktualnych materiałów

Niespełnienie któregokolwiek z nich skutkuje co do zasady obowiązkiem odbycia służby przygotowawczej, o której mowa w art. 19 u.o.p.s. Możliwość ewentualnego odstąpienia od organizowania służby przygotowawczej przewiduje art. 19 ust. 5 u.o.s.p., który stanowi, że na umotywowany wniosek osoby kierującej komórką organizacyjną, w której pracownik jest zatrudniony, kierownik jednostki może zwolnić z obowiązku odbywania służby przygotowawczej pracownika, którego wiedza lub umiejętności umożliwiają należyte wykonywanie obowiązków służbowych.

Jednak art. 19 ust. 6 i 7 wyraźnie wskazują, że bez względu na to, czy pracownik odbył służbę przygotowawczą, czy też został z niej zwolniony, warunkiem jego dalszego zatrudnienia jest pomyślne zdanie egzaminu.

Po uzyskaniu pozytywnego wyniku egzaminu, a przed zawarciem nowej umowy o pracę, pracownik składa ślubowanie (art. 19 ust. 9 u.o.p.s.).