W czwartek 3 sierpnia w Dzienniku Ustaw opublikowano komunikat premiera dotyczący terminu uruchomienia systemu. Głosi on: "Na podstawie art. 15 ust. 1 pkt 7 ustawy z dnia 26 stycznia 2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks wyborczy oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 497) ogłasza się, co następuje: Termin uruchomienia Centralnego Rejestru Wyborców określa się na dzień 4 sierpnia 2023 r."

Również 3 sierpnia w Dzienniku Ustaw opublikowane zostało rozporządzenie Ministra Cyfryzacji z dnia 3 sierpnia 2023 r. w sprawie spisu wyborców. Rozporządzenie określa:

  1. wzór spisu wyborców;
  2. sposób i tryb sporządzania spisu wyborców oraz jego aktualizacji;
  3. wzór wykazu wyborców przebywających w zakładach leczniczych, domach pomocy społecznej, zakładach karnych i aresztach śledczych oraz oddziałach zewnętrznych takich zakładów i aresztów, a także domach studenckich i zespołach domów studenckich, w których utworzono obwody głosowania.

Centralny rejestr to też ułatwienia dla wyborców: 

  • do spisu wyborców będzie można dopisać się przez Internet
  • zaświadczenie o prawie do głosowania będzie można pobrać w dowolnej gminie
  • w każdej chwili można sprawdzić, które z naszych danych przetwarzane są w rejestrze
  • można sprawdzić, gdzie będzie się głosować
  • można łatwo zmienić miejsce głosowania, zarówno w kraju, jak i za granicą.

 

Funkcjonalności Centralnego Rejestru Wyborców znaleźć można wśród usług dla obywatela portalu gov.pl. Większość z nich będzie udostępniana sukcesywnie, przy czym najpóźniej od 1 września. 

 

Czytaj w LEX: Gminne obowiązki profrekwencyjne w wyborach parlamentarnych w 2023 r. >

 

Organizacja wyborów ma być łatwiejsza, a ich przeprowadzenie bezpieczniejsze

Podstawą do utworzenia Centralnego Rejestru Wyborców jest nowelizacja Kodeksu wyborczego z początku tego roku. 

Rozproszona baza danych generowała liczne problemy z organizacją wyborów i prawami wyborczymi, przede wszystkim w zakresie: możliwości wyboru jako stałego miejsca na głosowanie gminy miejsca zamieszkani, innej niż gmina miejsca zameldowania oraz możliwości zmiany miejsca głosowania na konkretne wybory. Utrudniała też organizację wyborów za granicą. Stwarzała ryzyko niespójności danych wyborców, z uwagi na ich wielokrotne powielanie.

Czytaj w LEX: Zadania i obowiązki gmin w związku z utworzeniem Centralnego Rejestru Wyborców >

Zdaniem rządu, dzięki powstaniu Centralnego Rejestru Wyborców organizacja wyborów ma być łatwiejsza, a ich przeprowadzenie bezpieczniejsze. To m.in.:

  • jednolite rozwiązanie informatyczne dla wszystkich gmin przy organizacji wyborów - centralnie zebrane dane o wyborcach, w tym obecnie dopisanych do gminnych rejestrów wyborców;
  • każdy wyborca w jednym rejestrze wpisany do konkretnego obwodu i okręgu;
  • dostęp i obsługa centralnego rejestru przez gminy oraz organów wyborczych w czasie rzeczywistym;
  • integracja z rejestrem PESEL jako rejestrem referencyjnym – automatyczne dopisanie wyborcy do obwodu głosowania na podstawie adresu zameldowania;
  • brak konieczności wzajemnego zawiadamiania się gmin o dopisaniu wyborcy do obwodu według miejsca zamieszkania, co eliminuje ryzyko podwójnego figurowania wyborcy w dwóch miejscach i obniża koszty obsługi wyborów;
  • odmiejscowienie wydawania zaświadczeń o prawie do głosowania;

Więcej o rejestrze pisaliśmy w tekście: Jeden Centralny Rejestr Wyborców zamiast wielu gminnych

Czytaj w LEX: Zmiany w obowiązkach samorządowych po nowelizacji Kodeksu wyborczego >