Tym samym w odpisie aktu urodzenia w rubryce „ojciec" nadal wpisany jest mężczyzna, którego ojcostwo zostało zaprzeczone - co jest krzywdzące i dla dziecka, i jego rodziców.
Taka wykładnia przepisów narusza gwarantowane konstytucyjnie prawa i wolności człowieka i obywatela. Powoduje to rażącą wadliwość orzeczenia, którą można wyeliminować jedynie w drodze skargi nadzwyczajnej. Rzecznik praw obywatelskich składa ją od postanowienia Sądu Okręgowego.
Rzecznik praw obywatelskich Marcin Wiącek zarzuca temu postanowieniu naruszenie art. 67 ust. 1 ustawy z 28 listopada 2014 r. Prawo o aktach stanu cywilnego oraz art. 18, 30, 47 oraz 51 ust. 1 i 4 Konstytucji RP. Wnosi, by Sąd Najwyższy uchylił postanowienie, a sprawę zwrócił sądowi.
Skarga nadzwyczajna jest konieczna dla zapewnienia praworządności i sprawiedliwości społecznej. Chodzi bowiem o konieczność zapewnienia małoletniej prawa do ochrony jej życia prywatnego poprzez sporządzenie nowego aktu urodzenia z ujawnionym ojcem biologicznym, a wnioskodawcy zaś - prawa do realizacji rodzicielstwa, ochrony życia prywatnego i informacji o prawdziwym biologicznym pochodzeniu jego córki. Zostało im to odebrane przez wadliwe orzeczenie sądu. Błędnie interpretując przepis o fundamentalnym znaczeniu dla normalnego funkcjonowania uczestników w społeczeństwie, sąd naruszył zaufanie obywateli do demokratycznego państwa prawa.
Krzywdząca decyzja
W 2021 r. Sąd Rejonowy oddalił wniosek mężczyzny o sporządzenie nowego aktu urodzenia swego dziecka. Wniósł o to w wyniku prawomocnego obalenia domniemania ojcostwa męża matki.
W 2019 r. inny sąd rejonowy prawomocnie orzekł bowiem, że mąż matki nie jest ojcem tej małoletniej. A wnioskodawca złożył przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego oświadczenie, którym uznał jej ojcostwo. Kierownik USC dołączył do dotychczasowego aktu urodzenia dziecka wzmiankę co do zaprzeczenia ojcostwa i uznania dziecka.
Wnioskodawca wskazał, że w odpisie zupełnym aktu urodzenia dziecka w rubryce "ojciec dziecka" nadal jednak wpisany jest mężczyzna, którego ojcostwo zostało zaprzeczone - co jest krzywdzące dla samej małoletniej i jej rodziców.
Oddalając wniosek, sąd rejonowy stwierdził, że zgodnie z art. 67 ust. 1 ustawy Prawo o aktach stanu cywilnego, w przypadku obalenia domniemania ojcostwa męża matki sporządza się nowy akt urodzenia, jeżeli sąd opiekuńczy tak postanowi. Ponieważ jednak, w wyroku sądu rejonowego z 2019 r. nie nakazano sporządzenia nowego aktu urodzenia, to zgodnie z art. 67 ust. 3 sporządzono wzmiankę dodatkową. Zdaniem sądu rejonowego oznacza to, że jeżeli w postępowaniu o zaprzeczenia ojcostwa nie nakazano sporządzenia nowego aktu urodzenia, to wniosek o jego sporządzenie - zgłoszony po wydaniu wyroku o zaprzeczenie ojcostwa - powinien zostać oddalony.
Wnioskodawca złożył apelację. Zarzucił sądowi błędną wykładnię polegającą na przyjęciu, że brak jest podstaw do sporządzenia nowego aktu urodzenia z uwagi na fakt, że orzeczenie w tym przedmiocie może być wydane w orzeczeniu kończącym postępowanie w przedmiocie zaprzeczenia ojcostwa. Prawidłowa wykładnia art. 67 ust. 1 powinna prowadzić do wniosku, że w momencie wydania postanowienia o sporządzeniu nowego aktu urodzenia, obalenie domniemania ojcostwa musi być już prawomocne, a o sporządzeniu nowego aktu urodzenia sąd nie tylko może, ale i musi orzec w odrębnym postępowaniu.
Sąd Okręgowy oddalił apelację, przyjmując za własne ustalenia oraz oceny Sądu Rejonowego.
Czytaj również w LEX: Sprostowanie aktu urodzenia małoletniego > >
Prawo ojca do ujawnienia faktu
W opinii rzecznika orzeczenie narusza zasadę demokratycznego państwa prawa urzeczywistniającego zasady sprawiedliwości społecznej. Wskutek rażąco niezgodnej z powszechnym poczuciem społecznym i zarazem uwzględniającej podstawową zasadę ochrony życia prywatnego zasady, w myśl której biologiczny ojciec i jego dziecko mają prawo do ujawnienia tego faktu w nowym akcie urodzenia, sąd oddalił żądanie ojca o sporządzenie nowego aktu urodzenia jego córki, uznając w rzeczywistości, że wskutek istnienia wąsko rozumianego przepisu, sąd w odrębnym postępowaniu nie jest władny orzec o żądaniu.
Zdaniem rzecznika stanowisko sądu okręgowego bardzo poważnie uderza w zaufanie obywatela do państwa. Potwierdza, że ustalone prawidłowo ojcostwo, po wcześniejszym wyroku zaprzeczającym ojcostwu męża matki, nigdy nie może zostać należycie ujawnione w aktach stanu cywilnego, a dziecko przez całe życie, nawet tego nie chcąc, jest skazane na świadomość toczącego się wcześniej procesu.
Zobacz także w LEX: Sporządzenie aktu stanu cywilnego (dołączenie wzmianki dodatkowej) na podstawie orzeczenia sądu. Zagadnienia wybrane > >
Cena promocyjna: 94.06 zł
|Cena regularna: 99 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 74.26 zł
