Specjaliści od prawa turystycznego zwracają uwagę, że trzeba odróżnić zgłoszenie niezrealizowanej umowy, którą kieruje się do ubezpieczyciela, od roszczenia wobec upadłego biura podróży. Odzyskanie pełnego odszkodowania lub zadośćuczynienia od tego ostatniego będzie bardzo trudne.

Czytaj: Neckermann upada - mazowiecki marszałek ma do sprowadzenia ponad 3,5 tys. turystów>>
 

Przepisy unijne

Joanna Wieczorek, senior associate z kancelarii Dentons powołuje się na dyrektywę unijną w sprawie imprez turystycznych i powiązanych usług turystycznych. Według tych przepisów pasażer czy turysta, który miał nieudany urlop, może żądać zwrotu pieniędzy, ale nie odszkodowania.

Art. 12 dyrektywy Parlamentu Europejskiego (UE) 2015/2302 z 25 listopada 2015 r. zapewnia, by podróżny miał możliwość rozwiązania umowy o udział w imprezie turystycznej w każdym momencie przed rozpoczęciem imprezy turystycznej.

W przypadku gdy podróżny rozwiąże umowę o udział w imprezie turystycznej może być zobowiązany do zapłacenia odpowiedniej i możliwej do uzasadnienia opłaty za rozwiązanie na rzecz organizatora.

Potrącenie opłat

W umowie o udział w imprezie turystycznej można określić rozsądne standardowe opłaty za rozwiązanie umowy w zależności od tego, w jakim czasie przed rozpoczęciem imprezy turystycznej doszło do rozwiązania umowy oraz od spodziewanych oszczędności kosztów oraz spodziewanego dochodu z tytułu alternatywnego wykorzystania danych usług turystycznych. W przypadku braku standardowych opłat za rozwiązanie, wysokość opłaty za rozwiązanie odpowiada cenie imprezy turystycznej pomniejszonej o zaoszczędzone koszty i wpływy z alternatywnej realizacji danych usług turystycznych. Na żądanie podróżnego organizator przedstawia uzasadnienie wysokości opłat za rozwiązanie.

Bez dodatkowej rekompensaty

W sytuacji niezrealizowanej umowy, gdy turysta już wpłacił zaliczkę, ale jeszcze nie wyruszył w podróż, ma on prawo do zwrotu pieniędzy bez ponoszenia jakiejkolwiek opłaty za rozwiązanie w przypadku nieuniknionych i nadzwyczajnych okoliczności występujących w miejscu docelowym, czy okoliczności w znaczącym stopniu wpływających na realizację imprezy turystycznej.

W przypadku rozwiązania umowy o udział w imprezie turystycznej podróżny jest uprawniony do pełnego zwrotu wszelkich wpłat dokonanych z tytułu imprezy turystycznej, ale nie ma prawa do dodatkowej rekompensaty. - Niektórzy ubezpieczyciele mają uruchomić środki dla poszkodowanych turystów pytanie, kiedy dostaną te pieniądze i kto tych turystów będzie przewozić - zaznacza mec. Wieczorek. - Linie lotnicze tradycyjne i czarterowe mają zaplanowane loty i trudno im  ad hoc zabezpieczyć turystów, którzy muszą wrócić do kraju - dodaje.

Loty czarterowe w upadającej spółce

- Do spółek czarterowych wpływają pytania, czy mogą przewieźć turystów, ale te spółki nie mają w tej chwili mocy przerobowych, czyli wolnych samolotów i załogi - mówi mec. Wójcik.

- Jeżeli turysta wykupił tylko lot czarterowy w upadającym biurze, to zwrot pieniędzy mu się nie należy - dodaje radca prawny dr Piotr Cybula, ekspert od prawa turystycznego. - Jeśli idzie o roszczenie cywilne przeciwko biuru podróży w upadłości z tytułu zmarnowanego urlopu, to są niewielkie szanse uzyskania odszkodowania. Biuro turystyczne, które ogłasza upadłość, środków na zadośćuczynienie nie ma. Turysta teoretycznie może pozwać takiego przedsiębiorcę na podstawie art. 23 kc i art. 24 kc, może wygrać proces, ale szansa zaspokojenia jest znikoma. Szkoda wydawać pieniądze na koszty sądowe - radzi dr Cybula.

Czytaj: Dodatkowe zabezpieczenia przed upadłościami biur podróży jeszcze w tym sezonie>>

 

Jak załatwić zwrot pieniędzy?

Turysta może być zdenerwowany, że jego wycieczka się nie odbyła z powodu bankructwa biura podróży, ale nie zostanie na lodzie - zapewnia dr Piotr Cybula. - Może żądać części niezrealizowanego pobytu czy wycieczki, a jeśli już skorzystał z pełnego pobytu, to nie należy się mu się odszkodowanie. Może też powstać problem, jak wyliczyć koszty nie zrealizowanej imprezy - dodaje ekspert.

Ustawa o imprezach turystycznych, która weszła w życie w 2018 r. w art. 16 gwarantuje turystom zwrot pieniędzy za niezrealizowaną lub przerwaną wycieczkę.

W każdym przypadku niewypłacalności organizatora turystyki lub przedsiębiorcy turystycznego, podmiot udzielający zabezpieczeń finansowych musi przyjmując zgłoszenia od podróżnych, którzy nie otrzymali zwrotu:

  1. wpłat wniesionych tytułem zapłaty za imprezę turystyczną lub powiązane usługi turystyczne, w przypadku, gdy impreza turystyczna lub powiązane usługi turystyczne nie zostały lub nie zostaną zrealizowane,
  2. części wpłat wniesionych tytułem zapłaty za imprezę turystyczną lub powiązane usługi turystyczne odpowiadające części imprezy turystycznej lub powiązanych usług turystycznych, które nie zostały lub nie zostaną zrealizowane,
  3. kosztów powrotu do kraju, w przypadku samodzielnej organizacji tego powrotu przez podróżnych

Musi tu wystąpić przyczyna wynikająca z winy organizatora turystyki lub przedsiębiorcy ułatwiającego nabywanie powiązanych usług turystycznych, lub osób, które działają w ich imieniu.

Zgłoszenie niewykonania umowy

Do korespondencji podróżnego poszkodowanego w wyniku niewykonania w całości lub w części zobowiązań wynikających z umowy, dołącza się:

  •  kopię umowy o udział w imprezie turystycznej zawartej między podróżnym a organizatorem turystyki lub kopie dokumentów potwierdzających nabycie powiązanych usług turystycznych, za których realizację jest odpowiedzialny przedsiębiorca ułatwiający nabywanie powiązanych usług turystycznych;
  •  kopię dowodu wpłaty na rzecz organizatora turystyki lub przedsiębiorcy ułatwiającego nabywanie powiązanych usług turystycznych należności za imprezę turystyczną lub usługi turystyczne, za których realizację jest odpowiedzialny przedsiębiorca ułatwiający nabywanie powiązanych usług turystycznych;
  •  oświadczenie podróżnego: stwierdzające niewykonanie przez organizatora turystyki lub przedsiębiorcę ułatwiającego nabywanie powiązanych usług turystycznych zobowiązań umownych o określonej wartości. 

    Sprawdź również książkę: Prawo turystyczne >>