Art. 451 kodeksu cywilnego zasadniczo dłużnikowi powierza możliwość określenia skutków swego świadczenia. Spełniając świadczenie, może on wskazać, który z kilku długów chciałby zaspokoić. Dłużnik może złożyć oświadczenie o zarachowaniu już przy spełnianiu świadczenia, ale także później, aż do chwili gdy wierzyciel w sporządzonym przez siebie pokwitowaniu określi sposób zarachowania, zaś pokwitowanie to zostanie przez dłużnika przyjęte.
Jednakże nawet wtedy, gdy dłużnik wskaże sposób zarachowania, wierzycielowi przysługuje prawo dokonania w tym względzie korekty. W myśl art. 451 § 1 zd. 2 KC, może on to, co przypada na poczet danego długu, zaliczyć przede wszystkim na związane z nim zaległe świadczenia uboczne (np. odsetki) oraz na zalegające świadczenia główne. Jak można sądzić, nie da się przyjmować, iż owo uprawnienie wierzyciela do dokonania korekty służy mu bezterminowo (np. wierzyciel po upływie dwóch lat dokonuje korekty zaliczając zapłatę dłużnika na poczet zaległych odsetek), dlatego byłoby rozsądnie przyjmować, iż wierzyciel powinien bez zbędnej zwłoki, w normalnym toku czynności powiadomić dłużnika o dokonanej przez siebie korekcie.
Sprawdź: Postępowanie wierzycieli należności pieniężnych.>>
Jeżeli dłużnik nie skorzystał z możliwości zarachowania spełnianego świadczenia, inicjatywę w tym względzie może przejąć wierzyciel. W takim wypadku w sporządzonym pokwitowaniu ma on sposobność określić, na poczet którego z długów zalicza otrzymane świadczenie. Wymaga podkreślenia, iż dopiero przyjęcie przez dłużnika tak sporządzonego pokwitowania przesądza o zarachowaniu świadczenia i pozbawia go możliwości wskazania sposobu, według którego miałoby być ono zaliczone. Nie jest więc wystarczające samo sporządzenie pokwitowania przez wierzyciela i próba jego wręczenia, wskazany skutek nastąpi dopiero w wyniku jego przyjęcia przez dłużnika, co można tłumaczyć jako jego zgodę na przedstawioną propozycję.
Warto przeczytać: Strasburg: Spłata długów spółki przez jej udziałowca i członka zarządu zgodna z Konwencją
Jeśli wskazane wyżej sposoby zarachowania, uwzględniające oświadczenia dłużnika lub wierzyciela, nie znajdą zastosowania, w myśl art. 451 § 3 KC spełnione świadczenie zalicza się na rzecz długu wymagalnego, a jeśli jest kilka długów wymagalnych – na poczet najdawniej wymagalnego. Przy czym, jeśli kilka długów jest wymagalnych w tym samym czasie albo gdy dłużnik świadczył na poczet długów jeszcze niewymagalnych, przyjąć należy, że spełnione świadczenie powinno zostać przypisane proporcjonalnie na rzecz wszystkich długów.
Autor: Grzegorz Prigan, adwokat, Laurifer Adwokaci www.laurifer.pl
Cena promocyjna: 69 zł
|Cena regularna: 69 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: zł