Strasburg: Prawo podstawowe mieszkańców Smolic zakłócone budową autostrady

Europejski Trybunał Praw Człowieka w wyroku z 14 października 2021 r. uznał naruszenie prawa do poszanowania mieszkania czworga mieszkańców Smolic ze względu na zakłócenia ruchu drogowego spowodowane budową autostrady. Zdaniem Trybunału polskie organy władzy w sposób nieuprawniony przyznały priorytet interesom kierowców w stosunku do interesów mieszkańców.

Sprawę do Trybunału wniosło czworo mieszkańców miejscowości Smolice, mieszkających w domu znajdującym się około kilometra od zjazdu z autostrady A2 w Strykowie. Dom skarżących znajduje się przy drodze krajowej N14, przez którą w latach 2006-2008 został poprowadzony tymczasowy objazd dla pojazdów na czas budowy odcinka drogi A2.

Tiry pod oknami, zadośćuczynienia nie będzie

Ruch pojazdów w bezpośrednim pobliżu domu skarżących wzrósł w tym czasie dramatycznie, zwłaszcza ciężarówek i innych pojazdów ciężkich kierujących się w stronę Warszawy. To z kolei spowodowało znaczny wzrost zanieczyszczeń, hałasu i zapylenia środowiska naturalnego w bezpośrednim sąsiedztwie nieruchomości skarżących. Skarżący podjęli sądową próbę uzyskania zadośćuczynienia za zakłócenia swego prawa do poszanowania życia prywatnego i mieszkania, jednak bezskutecznie. Przed Trybunałem skarżący zarzucili naruszenie swego prawa do poszanowania prywatności i mieszkania z art. 8 Konwencji o prawach człowieka.

Trybunał zgodził się ze skarżącymi i potwierdził naruszenie art. 8 Konwencji.

Czytaj także: Polska będzie pozwana w związku z dyrektywą w sprawie hałasu - resort klimatu uzupełni braki>>
 

Poszanowanie mieszkania a prawo do czystego i spokojnego środowiska

Na wstępie swego rozstrzygnięcia Trybunał przypomniał, iż każdy ma prawo do poszanowania swojego mieszkania i jakkolwiek brak jest w Konwencji o prawach człowieka postanowienia bezpośrednio chroniącego prawo do czystego i cichego środowiska, to kwestia naruszenia art. 8 Konwencji może pojawić się wówczas, gdy poważne szkody na środowisku, takie jak hałas i zanieczyszczenia, mają bezpośredni wpływ na konkretną osobę.

Dalej Trybunał odniósł się do ustaleń sądów krajowych, zgodnie z którymi poziom hałasu przy nieruchomości skarżących przekroczył dopuszczalne normy ustawowe. Istotą zarzutów skarżących było to, iż polskie organy władzy mogły i powinny były się lepiej przygotować do prac budowlanych, zwłaszcza w kontekście zastrzeżeń władz samorządowych podnoszonych w kontekście tej budowy oraz raportów przedstawiających oczekiwany wpływ budowy na środowisko naturalne i jakość życia okolicznych mieszkańców. Sądy krajowe potwierdziły znaczny wzrost ruchu drogowego obok posesji skarżących, przede wszystkim nocą, wynikający z poprowadzenia objazdu drogi krajowej w tym konkretnym miejscu. Polski rząd stwierdził, iż wzrostu ruchu drogowego nie dało się przewidzieć. Trybunał nie zgodził się z tym stanowiskiem i wskazał, że Polska ignorowała zastrzeżenia mieszkańców co do objazdu i tymczasowego końca drogi krajowej od 1996 r. W ten sposób polskie organy władzy w sposób nieuprawniony przyznały nadrzędne znaczenie interesom kierowców w stosunku do interesów mieszkańców. Miało wobec tego miejsce naruszenie prawa skarżących do mieszkania i art. 8 Konwencji o prawach człowieka.

Kapa i inni przeciwko Polsce - wyrok ETPC z 14 października 2021 r., połączone skargi nr 75031/13, 75282/13, 75286/13 i 75292/13.