W Niemczech reklama adwokata dozwolona

Reklama usług prawnych w Niemczech jest dozwolona, ale ograniczona szeregiem warunków. Musi mieć rzeczowy charakter, nie może odwoływać się do obrotów kancelarii, nie może wprowadzać w błąd - pisze niemiecki adwokat Piotr Kozłowski. Zaznacza jednak, że inaczej niż w USA, w Niemczech adwokaci prawie nigdy nie ogłaszają się w telewizji ani w radiu.

Zasady dotyczące reklamowania usług przez adwokatów w Republice Federalnej Niemiec uregulowane są w kilku aktach prawnych.  Są to przede wszystkim: Federalny Regulamin Adwokacki (BRAO), oraz Regulamin Zawodowy Izby Adwokackiej (BORA). Ponadto granice swobody wykonywania zawodu określa art. 12 Konstytucji Republiki Federalnej Niemiec i orzecznictwo Federalnego Trybunału Konstytucyjnego. Należy również pamiętać, że adwokatów obowiązują wszystkie regulacje, które odnoszą się do reklamy we wszelkich pozostałych branżach.
Niegdyś adwokatów niemieckich obowiązywał zakaz reklamy dopuszczający wyjątki jedynie w określonych przypadkach (np. otwarcie kancelarii) i na ścisłych warunkach.
Obecnie zasadą jest, że reklama jest dozwolona, a ograniczenia wychodzące ponad ogólne regulacje prawa reklamy są niewielkie. Wymagane jest jedynie, aby reklama adwokata
• miała charakter rzeczowy
• nie była nakierowana na zdobycie zlecenia w konkretnej sprawie (zakaz wręczenia wizytówki na miejscu wypadku)
• nie odwoływała się do wysokości obrotów kancelarii.

Orzecznictwo sądów ukształtowało granice gdzie reklama pozostaje jeszcze rzeczowa, a jakie treści w granicach rzeczowości już się nie mieszczą. Ciekawe przykłady wymieniam poniżej.

Forma reklamy jest w pełni swobodna, kontroli podlega jedynie jej treść. Dozwolone są np. reklamy na autobusach, na wózkach w marketach, plakaty na dworcu i w tramwaju, baloniki, reklamy w telewizji i radiu, rozdawanie ulotek na ulicy, strony internetowe. Wielkość materiałów reklamowych jest dowolna - nawet wielometrowy banner reklamowy otaczający budynek kancelarii jest dozwolony.

Materiał reklamowy który sugeruje, że w kancelarii aktywnych jest więcej adwokatów niż w rzeczywistości jest mylący i niezgodny z zasadami rzeczowości. Jeśli odbiorca odnosi wrażenie, że kancelaria składa się z wielu wspólników adwokatów, a tak naprawdę funkcjonują oni osobno, lub jedynie we wspólnocie biurowej, to odbiorca takiej treści został wprowadzony w błąd.
Filia kancelarii może być podawana w reklamie wyłącznie jeśli została zgłoszona izbie adwokackiej, a pomieszczenia filii rzeczywiście istnieją i są właściwie oznaczone.
Określenie „adwokaci” przy jednoosobowej działalności adwokata wprowadza w błąd co do wielkości kancelarii i jest nierzeczowe. Podobnie „adwokaci i notariusze” gdy w kancelarii jest tylko jeden notariusz.

Wskazanie specjalizacji w pewnej dziedzinie prawa dozwolone jest tylko jeśli adwokat rzeczywiście posiada ponadprzeciętne doświadczenia lub wykształcenie w danej dziedzinie.
Określenia: „najlepszy adwokat”, czy „optymalna obsługa” naruszają zasadę rzeczowości, podobnie jak „wygrywamy każdą sprawę”, „agresywna obrona”, czy „nigdy się nie poddajemy”. Za logo kancelarii niezgodne z zasadą rzeczowości został uznany czerwony rozjuszony byk sugerujący agresywną postawę procesową adwokata.
Internetowa reklama również podlega kontroli wyłącznie co do treści, a nie formy. Informowanie o przebiegu konkretnej sprawy i publikacja analizy prawnej w toczącej się sprawie, podobnie jak polemika z postępowaniem procesowym stron nie jest nakierowane na zdobycie zlecenia w konkretnej sprawie, ponieważ Internet skierowany jest do nieograniczonego kręgu odbiorców. Wybór domeny internetowej jest w pełni swobodny.
Nierzeczowa jest ponadto reklama sugerująca, że każdemu klientowi zapewnione jest zwolnienie z kosztów sądowych i zapłata za adwokata z kasy państwowej.

Praktyka ogłoszeń adwokackich w ogromnej większości pozostaje w granicach dozwolonych przepisami. W reklamie kancelarii podaje się najczęściej nazwę kancelarii, adres biura numer telefonu oraz stronę www i e-mail. Dodatkowo wymieniane są dziedziny, w jakich specjalizuje się dany adwokat lub kancelaria. W przeciwieństwie do Stanów Zjednoczonych w Niemczech adwokaci prawie nigdy nie ogłaszają się w telewizji ani w radiu.

Źródła orzeczeń autor udostępni na życzenie.

Autor: Piotr Kozłowski, LL.M., adwokat niemiecki/Rechtsanwalt.
Studiował prawo polskie na Uniwersytecie Szczecińskim i prawo niemieckie na Uniwersytecie Humboldta w Berlinie. Ukończył również studia podyplomowe międzynarodowego prawa gospodarczego na uniwersytecie w Rostocku. Niemiecką aplikację adwokacką odbył przy Sądzie Krajowym Berlina (Kammergericht). Mieszka i pracuje jako adwokat niemiecki w Berlinie. Jego specjalizacją jest obsługa polsko-niemieckiego obrotu prawnego.