Wyjaśnienie takie przekazała rzecznikowi praw obywatelskich w odpowiedzi na jego zapytanie o powody niepowołania przez prezydenta Andrzeja Dudę 10 kandydatów na sędziów wskazanych przez Krajową Radę Sądownictwa.
Szefowa Kancelarii przypomina, że wymienione w art. 144 ust. 3 Konstytucji prerogatywy należą do „całkowicie autonomicznych, osobistych, w pełni uznaniowych uprawnień Prezydenta". - Ustanowienie uprawnienia Prezydenta RP do powoływania sędziów w formie prerogatywy oznacza, iż Prezydent RP nie ma prawnego obowiązku uwzględnienia wniosku Krajowej Rady Sądownictwa, a akt powołania nie sprowadza się wyłącznie do potwierdzenia decyzji podjętej przez inny konstytucyjny organ państwa. Innymi słowy - wniosek KRS, podobnie jak w przypadku realizacji przez Prezydenta RP pozostałych konstytucyjnych i ustawowych uprawnień, nie ma charakteru samodzielnego i nie może przesądzać o treści rozstrzygnięcia podejmowanego przez Prezydenta RP – czytamy w piśmie.
Odnosząc się do przywołanych przez Rzecznika argumentów prawnych, uzasadniających potrzebę transparentności, w przypadku wydawania postanowień, na mocy których Prezydent RP odmawia powołania na urząd sędziego Małgorzata Sadurska stwierdza, że w pierwszej kolejności zauważyć należy, że przywoływane w przedłożonym wystąpieniu RPO dyrektywy, wynikające z orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, kierowane są do ustawodawcy wykonującego funkcję ustawodawczą. - Niewątpliwie odmienny jest charakter prawny aktów urzędowych Prezydenta RP, wydawanych na podstawie normy zawartej w samej Konstytucji. Interpretacja procesu stosowania norm prawnych, zawartych w Konstytucji, uwzględniać musi pozycję ustrojową Prezydenta RP. Zwrócić uwagę w tym miejscu należy w szczególności na art. 126 oraz art. 144 ust. 3 Konstytucji. Pierwszy z tych przepisów ustanawia Prezydenta RP najwyższym przedstawicielem Rzeczypospolitej Polskiej oraz określa jego zadania, drugi – jak wskazano już powyżej - stanowi o prerogatywach, a więc aktach urzędowych mających szczególny charakter właśnie ze względu na charakter urzędu Prezydenta RP – pisze szefowa Kancelarii Prezydenta.
| Dowiedz się więcej z książki | |
 |
Pozycja ustrojowa sędziego
|
W opinii Kancelarii Prezydenta RP, sposób realizacji przez Prezydenta RP kompetencji określonej w art. 179 Konstytucji, mający umocowanie bezpośrednio w Ustawie Zasadniczej, nie narusza odrębności i niezależności judykatury oraz zasady trójpodziału władz.
Jak podkreśla jej szefowa, ustrojodawca powierzył to uprawnienie Prezydentowi RP, który - zgodnie z art. 126 ust. 1 Konstytucji – jest najwyższym przedstawicielem Rzeczypospolitej Polskiej. - Takie rozwiązanie przewidywała również Mała Konstytucja. Powoływanie sędziów nie jest więc kompetencją przysługującą samej władzy sądowniczej, a organ reprezentujący władzę sądowniczą uprawniony jest do występowania do Prezydenta RP z wnioskiem w sprawie powołania sędziego – pisze Małgorzata Sadurska.
W podsumowaniu swojego pisma pisze, że Prezydent RP – przy wykonywaniu prerogatywy, dotyczącej powoływania sędziów – dokonuje szczegółowej analizy materiałów, przedstawianych mu przez KRS i jedynie w wyjątkowych wypadkach, w których brak jest wystarczających przesłanek do akceptacji wniosku KRS, podejmuje decyzję o nieskorzystaniu z możliwości powołania kandydata na stanowisko sędziowskie.
- Na marginesie dodać należy, iż Prezydent RP – przy wykonywaniu prerogatywy, dotyczącej powoływania sędziów – dokonuje szczegółowej analizy materiałów, przedstawianych mu przez KRS i jedynie w wyjątkowych wypadkach, w których brak jest wystarczających przesłanek do akceptacji wniosku KRS, podejmuje decyzję o nieskorzystaniu z możliwości powołania kandydata na stanowisko sędziowskie – pisze Małgorzata Sadurska.