SA: uczestnictwo w obradach organów spółdzielni jest prawem, nie obowiązkiem

Zapis statutu Spółdzielni Mieszkaniowej, który nakazuje uczestnictwo swoich członków w Walnym Zgromadzeniu, jako sprzeczny z przepisami prawa, nie może być podstawą podjęcia uchwały o wykluczeniu ze Spółdzielni członka, który obowiązku tego nie realizuje - orzekł Sąd Apelacyjny we Wrocławiu.

Powódka była członkiem pozwanej Spółdzielni Mieszkaniowej. Ze względu na charakter i godziny pracy, nie uczestniczyła w Walnych Zgromadzeniach. W każdym zebraniu brał za to udział ojciec powódki, który usprawiedliwiał jej nieobecność. W tych okolicznościach Rada Nadzorcza Spółdzielni podjęła uchwałę wykluczając powódkę z członkostwa w Spółdzielni. Jako powód podano niewywiązywanie się z obowiązków statutowych poprzez nieuczestniczenie, bez usprawiedliwienia, w obradach Walnego Zgromadzenia Członków przez ostatnie 4 lata.

Udział w obradach jest prawem, nie obowiązkiem członka Spółdzielni

Sąd I instancji uchylił skarżoną uchwałę, jako niezgodną z przepisami ustawy. Statut pozwanej Spółdzielni nie mógł bowiem zdaniem Sądu nakładać na członków Spółdzielni obowiązków, które wyraźnie w przepisach ustawy - Prawo spółdzielcze stanowią uprawnienia członków, a następnie za ich nieprzestrzeganie karać wykluczeniem ze Spółdzielni.

Uchwała miała na celu pokrzywdzenie członka

Rozstrzygnięcie to zaskarżyła strona pozwana, ale podniesione przez nią argumenty nie zdołały przekonać Sądu Apelacyjnego do zmiany wyroku. Sąd Odwoławczy podkreślił, że zgodnie z art. 18 § 2 ustawy - Prawo spółdzielcze, udział w organach spółdzielni stanowi jedno z podstawowych praw korporacyjnych członka spółdzielni. Statut nie może uznawać go za obowiązek, którego naruszenie jest dodatkowo zagrożone sankcją wykluczenia ze Spółdzielni. W związku z tym, Sąd Apelacyjny uznał, że skarżona uchwała Rady Nadzorczej miała na celu pokrzywdzenie powódki, przez naruszenie jej praw (art. 42 § 3 Prawa spółdzielczego), dlatego powinna zostać wyeliminowana z obrotu prawnego.

Zachowanie Spółdzielni naruszało dobre obyczaje

Sąd zauważył ponadto, że sporna uchwała była również sprzeczna z dobrymi obyczajami, rozumianymi jako ogólne reguły uczciwości obowiązujące wszystkich uczestników życia społecznego i obrotu gospodarczego. Spółdzielnia wyznaczała bowiem terminy posiedzeń w godzinach porannych zwykłego dnia pracowniczego, uniemożliwiając przez to stawiennictwo na nich członkom czynnym zawodowo, a następnie za nieobecność karała członków, wykluczając ich ze Spółdzielni.

Wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z 30.09.2016 r., sygn. akt I ACa 1049/16

Opracowanie: Marek Sondej