W wystąpieniu do ministra sprawiedliwości w sprawie stosowania instytucji wyłączenia sędziego w cywilnym postępowaniu egzekucyjnym RPO pisze, że w kontekście jednego z wniosków, jaki trafił do Biura Rzecznika Praw Obywatelskich, ujawnił się problem stosowania instytucji wyłączenia sędziego wówczas, gdy rozstrzygnięcie sądu zapada na posiedzeniu niejawnym. A sytuacja taka – zauważa rzecznik - jest w zasadzie standardem w cywilnym postępowaniu egzekucyjnym.
W praktyce strona postępowania egzekucyjnego uzyskuje informację o składzie rozpoznającym wniesiony przez nią środek zaskarżenia już po wydaniu rozstrzygnięcia, przy doręczeniu postanowienia. Wtedy jest już za późno na złożenie wniosku o wyłączenie sędziego. We wniosku skierowanym do Rzecznika wskazywano na niemożność złożenia wniosku o wyłączenie sędziego rozpoznającego skargę na czynności komornika. W konkretnej sytuacji procesowej - według oceny skarżącej - istniały ewidentne podstawy do wyłączenia sędziego. Jednak z uwagi na okoliczność, że skarga na czynności komornika została rozpoznana na posiedzeniu niejawnym, a strony nie były wcześniej informowane o składzie rozpoznającym sprawę, skarżąca nie miała możliwości złożenia wniosku o wyłączenie sędziego.
W opinii Rzecznika, należy rozważyć takie rozwiązania proceduralne, które umożliwiłyby stronie postępowania egzekucyjnego uzyskanie informacji o składzie sądu rozpoznającego skargę na czynności komornika jeszcze przed wydaniem rozstrzygnięcia. - Wydaje się bowiem, że stworzenia takich gwarancji wymaga zasada sprawiedliwości proceduralnej, wynikająca z konstytucyjnego prawa do sądu – stwierdza rzecznik praw obywatelskich i prosi ministra sprawiedliwości o zajęcie stanowiska w sprawie.
RPO: w niejawnym postępowaniu nie wyłączymy sędziego
W postępowaniu egzekucyjnym, które toczy się niejawnie, nie ma praktycznej możliwości wyłączenia sędziego. Nawet wtedy, gdy są ewidentne ku temu powody - alarmuje rzecznik praw obywatelskich.