RPO przypomina w wystapeniu do ministra sprawiedliwości, że zgodnie z art. 165 § 3 kodeksu postępowania cywilnego równoznaczne z wniesieniem pisma procesowego do sądu pozostaje złożenie pisma przez żołnierza w dowództwie jednostki wojskowej albo przez osobę pozbawioną wolności w administracji zakładu karnego oraz przez członka załogi polskiego statku morskiego u kapitana statku. Zdaniem Rzecznika ta regulacja niewątpliwie stanowi znaczne ułatwienie dla stron postępowania cywilnego, pozwalając na zachowanie terminów
procesowych przez osoby, które z różnych przyczyn nie są w stanie złożyć pisma bezpośrednio we właściwym sądzie. Jednak wątpliwości Rzecznika budzi stan prawny, który poza zakresem
tego unormowania procedury cywilnej pozostawia sytuację złożenia pisma procesowego w polskim urzędzie konsularnym. W istocie w pewnych sytuacjach może to uniemożliwić
korzystanie z konstytucyjnego prawa do sądu przez osoby przebywające za granicą.
W ocenie rzecznika praw obywatelskich ustawowe zagwarantowanie zachowania terminu procesowego w przypadku przywołanej sytuacji faktycznej jest pożądane i możliwe do przeprowadzania bez uszczerbku dla należytego przebiegu postępowania cywilnego.
Rzecznik podkreśla też, że sama możliwość złożenia pisma w polskim urzędzie konsularnym ze skutkami zachowania terminu jest już przewidziana w ramach art. 124 kodeksu postępowania karnego i aktualnie mogą z niej korzystać podmioty prawne, których prawa o charakterze cywilnym są realizowane w ramach postępowania karnego. Analogiczna gwarancja jest rónież realizowana w systemie prawa na gruncie postępowania sądowo-administracyjnego.
RPO sugeruje więc ministrowi sprawiedliwości podjęcie stosownych działań legislacyjnych, zmierzających do zmiany aktualnej treści art. 165 § 3 kodeksu postępowania cywilnego, poprzez rozciągnięcie skutków prawnych złożenia pisma w sądzie także na sytuację oddania pisma w polskim urzędzie konsularnym.
Wystąpienie RPO>>>
RPO: pismo w konsulacie, termin nie biegnie
Jeśli żołnierz złoży pismo w dowództwie jednostki, skazany w administracji więzienia, a pasażer statku u kapitana, od tego momentu biegną terminy jak w sądzie. Skutku takiego nie daje natomiast złożenie dokumentu w konulacie - alarmuje rzecznik praw obywatelskich.