Izba Cywilna Sądu Najwyższego pochyli się nad tym problemem i podejmie uchwałę odpowiadają Sądowi Apelacyjnemu w Warszawie. Sąd bowiem rozpoznając apelację dotyczącą przymusowej restrukturyzacji spółki zagrożonej upadłością powziął wątpliwość: „Czy Bankowy Fundusz Gwarancyjny, na którego wniosek postępowanie w sprawie zostało zawieszone jest stroną postępowania incydentalnego wszczętego wskutek wniosku złożonego przez stronę powodową o podjęcie tego postępowania?”
Zgodnie z art. 176 par. 2 k.p.c. sąd jest obowiązany zawiesić na wniosek Bankowego Funduszu Gwarancyjnego postępowanie, którego stroną jest podmiot w restrukturyzacji. Dotyczy to przedsiębiorstwa, wobec którego wydano decyzję o wszczęciu przymusowej restrukturyzacji albo decyzję o umorzeniu lub konwersji instrumentów kapitałowych.
Wniosek o zawieszenie postępowania na podstawie art. 176 k.p.c. >>>
Natomiast sąd, na wniosek Bankowego Funduszu Gwarancyjnego takie postępowanie może podjąć. Przepisy Kodeksu postępowania cywilnego w ogóle nie przewidują możliwości złożenia wniosku o podjęcie zawieszonego przez powoda lub pozwanego, jako strony procesu.
Sprawdź PROCEDURĘ w LEX: Zawieszenie postępowania (wniosek spadkobiercy) >>>
Posiadanie statusu strony ma istotne znaczenie przy dokonywaniu przez sąd doręczeń odpisów pism procesowych i orzeczeń, w tym wniesionego przez powodów w rozpoznawanej sprawie zażalenia.
Proces cywilny zakłada istnienie dwóch stron procesowych, z których jedna jest powodem, a druga pozwanym. Wprawdzie proces może być wszczęty w drodze wytoczenia powództwa na rzecz oznaczonej osoby przez prokuratora, a także w pewnych sprawach przez organizacje pozarządowe, ale w tych wypadkach stroną powodową jest osoba, na której rzecz powództwo zostało wytoczone. Te sytuacje mają jednak szczególny charakter.
Strona tylko w imieniu własnym
Natomiast stronami w procesie są tylko te podmioty, na rzecz których i przeciwko którym toczy się postępowanie, a więc które występują w procesie w imieniu własnym. W procesie cywilnym poza stronami i obok nich mogą nadto występować w określonych sytuacjach i pod określonymi warunkami osoby trzecie, które mogą uczestniczyć w postępowaniu i dokonywać obok stron czynności procesowych. Na przykład instytucja interwencji ubocznej.
Wszystkie te osoby, tj. strony procesowe, interwenienci, strony postępowania egzekucyjnego i uczestnicy postępowania nieprocesowego, a także uczestnicy postępowań pomocniczych, określane są jako uczestnicy postępowania cywilnego. Wymienione osoby stanowią podmioty zainteresowane (bezpośrednio lub pośrednio) wynikiem postępowania.
Fundusz może być stroną incydentalnie
Uznanie, że art. 176 par. 2 i art. 181 par. 2 k.p.c. uprawniają Bankowy Fundusz Gwarancyjny nie będący stroną materialnoprawnego stosunku prawnego, który łączy stronę powodową ze stroną pozwaną do wszczęcia postępowania incydentalnego, w procesie toczącym się pomiędzy stronami stosunku w kwestii zawieszenia postępowania lub jego podjęcia, może stanowić podstawę do przyjęcia, iż Fundusz (będący organem przymusowej restrukturyzacji zgodnie z art. 65 u.b.f.g.) należy uznać ze stronę procesową, która dochodzi ochrony prawnej na rzecz podmiotu w restrukturyzacji.
Czytaj: Przepisy pod restrukturyzację Getin Banku - wrzutka do dodatku węglowego>>
Status Bankowego Funduszu Gwarancyjnego jako strony procesu byłby zatem, ze względu na podstawę prawną uprawnienia (do złożenia wniosku o zawieszenie postępowania lub jego podjęcia), ograniczony tylko do postępowania incydentalnego.
Zasadniczym argumentem na rzecz takiego stanowiska, które Sąd Apelacyjny podzielił, jest okoliczność, że niektóre inne przepisy kodeksu postępowania cywilnego, które mówią o stronie, dotyczą nie strony procesowej w znaczeniu formalnym, ale strony rzeczywistej. A także to, iż ustawodawca przyznał Funduszowi prawo do złożenia wniosku, a więc wszczęcia postępowania incydentalnego.
Współuczestnictwo jednolite nie dotyczy Funduszu
Równocześnie Sąd Apelacyjny zauważył, że przepisy prawa procesowego, nie zawierają regulacji stanowiącej odpowiednik art. 56 par. 1 k.p.c. Stanowi on, że osobę, na rzecz której prokurator wytoczył powództwo, sąd zawiadamia o tym, doręczając jej odpis pozwu. Osoba ta może wstąpić do sprawy w każdym jej stanie w charakterze powoda; w tym wypadku do udziału prokuratora w sprawie stosuje się odpowiednio przepisy o współuczestnictwie jednolitym.
A więc nie można stosować do Bankowego Funduszu Gwarancyjnego przepisów d o współuczestnictwie jednolitym. Brak takich regulacji może sugerować, że Bankowy Funduszu Gwarancyjny nie ma statusu strony procesowej w postępowaniu incydentalnym.
W takiej sytuacji wniosek Funduszu należałoby traktować wyłącznie jako zawiadomienie sądu o okolicznościach uzasadniających zawieszenie postępowania lub jego podjęcie.
Zdaniem Sądu Apelacyjnego aktualnie trudno mówić o wypracowanym w tym zakresie stanowisku judykatury sądów powszechnych, ale faktycznie Bankowy Fundusz Gwarancyjny nie jest traktowany jako strona postępowania incydentalnego (nie jest wskazywany jako strona w komparycji orzeczenia i nie są mu doręczane odpisy pism procesowych i postanowień).
Sygnatura akt III CZP 107/22
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
