Zanim jednak do majowego głosowania dojdzie adwokatki i adwokaci będą mogli propozycje przeanalizować i przesłać Naczelnej Radzie Adwokackiej swoje opinie. Adwokatura daje im miesiąc na dyskusje. Czas jest tu ważny choćby dlatego, że w połowie lutego, Komisja Europejska zdecydowała o wszczęciu postępowania w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego przeciwko Malcie, Polsce i Słowenii z powodu sprzecznego z dyrektywą usługową całkowitego zakazu reklamy działalności przedstawicieli zawodów prawniczych. W przypadku Polski chodzi właśnie o adwokatów, radcy ze swoimi zakazami zdążyli się już uporać.
Przemysław Rosati, prezes NRA w odpowiedzi dla KE zapewnił, że Adwokatura podejmuje wszystkie niezbędne działania mające na celu wprowadzenie zmian w zakresie przyjęcia przepisów dotyczących informacji handlowych. - Podkreślić przy tym należy, że jest to procedura wymagająca czasu, przede wszystkim z uwagi na konieczność przeprowadzenia ww. badań, które następnie musiały zostać opracowane w celu wyciągnięcia z nich stosownych wniosków. Dopiero na ich podstawie sporządzono wstępny projekt przepisów regulacyjnych, do którego aktualnie przygotowywane jest szczegółowe uzasadnienie - zaznaczył.
Czytaj: KE "wytyka" Polsce zakaz reklamy adwokackiej, a Adwokatura kończy prace nad zmianami>>
Czytaj też: Wymogi RODO kierowane do radców prawnych i adwokatów - przegląd obowiązków i wyłączeń >>>
Zakaz reklamy do zniesienia, ale będą ograniczenia
Teraz w rozmowie z Prawo.pl prezes Rosati wyjaśnia, że celem prac było usunięcie całkowitych zakazów dotyczących informacji handlowych dostarczanych przez adwokatów, ale też zapewnienie zgodności informacji handlowych dostarczanych przez adwokatów z zasadami dotyczącymi wykonywania zawodu, w szczególności z zasadami niezależności, godności i uczciwości zawodowej, a także z zasadami tajemnicy zawodowej oraz ustalenie zasad odnoszących się do informacji handlowych, które są niedyskryminacyjne, uzasadnione nadrzędnym interesem publicznym i proporcjonalne.
W skrócie zmiany obejmują par. 23 Kodeksu Etyki Adwokackiej, zgodnie z którym obecnie: adwokata obowiązuje zakaz korzystania z reklamy, jak również zakaz pozyskiwania klientów w sposób sprzeczny z godnością zawodu oraz współpracy z podmiotami pozyskującymi klientów z naruszeniem prawa lub zasad współżycia społecznego. Próbowano się z tym uporać już w czasie poprzedniej kadencji NRA, przyjęty został nawet projekt Zbioru Zasad Etyki Adwokackiej i Godności Zawodu, gdzie zmieniono przepisy dotyczące informowania o wykonywanym zawodzie. Nie został jednak następnie, już po wyborach, przegłosowany, zresztą wynikało to też z tego, że środowisko adwokackie oceniało go krytycznie, pojawiały się też głosy, że zabrakło dyskusji.
Sprawdź też: Piesiewicz Piotr F. "Prawne i etyczne aspekty reklamy adwokackiej" >>>
Zgodnie z przyjętym przez prezydium projektem paragraf ma mieć nowe brzmienie. I tak zgodnie z nowym par. 23: adwokat jest uprawniony do korzystania z informacji handlowych z zastrzeżeniem, że takie informacje handlowe będą zgodnie z zasadami niniejszego „Zbioru”. Z kolei informacja handlowa ma oznaczać każdą formę komunikacji mającej na celu promowanie bezpośrednio lub pośrednio usług lub wizerunku adwokata ale - co istotne - nie może uchybiać zasadom etyki lub godności zawodu.
Doprecyzowano też, że w szczególności adwokata obowiązuje zakaz korzystania z informacji handlowej:
- uchybiającej godności innych osób;
- naruszającej tajemnicę adwokacką;
- naruszającej zasadę lojalności i koleżeństwa;
- porównawczej, nierzetelnej, podstępnej, nieprawdziwej, natarczywej lub niestosownej;
- stwarzającej choćby prawdopodobieństwo wywołania oczekiwania co do wyników świadczonej pomocy prawnej;
- powołującej się na znajomości lub wpływy;
- zawierającej treści ocenne;
- wprowadzającej w błąd lub wyzyskującej taki błąd;
- nadużywającej zaufania, wykorzystującej łatwowierność, przymusowe położenie, brak wiedzy lub doświadczenia odbiorcy;
- odwołującej się do emocji lub uczuć;
- zawierającej treści lub odesłania nielicujące z wykonywaniem zawodu adwokata;
- umieszczanej w niestosownym lub nieodpowiednim miejscu”.
Zobacz w LEX: Zarządzanie cenami dla prawników – wstęp do ustalania i analizy cen >>>
Co więcej, wprowadzono par. 23a, zgodnie z którym taka informacja musi być wyraźnie oznaczona jako pochodzące od adwokata i umożliwiające jednoznacznie jego identyfikację, co więcej wskazano, że adwokat jest odpowiedzialny za informacje handlowe opublikowane przez osoby trzecie w jego imieniu lub na jego rzecz, a informacja handlowa może zawierać odniesienia do prowadzonych przez adwokata spraw, jego klientów lub zawierać ich opinie, jeżeli:
- adwokat poinformuje klienta o formie, treści, sposobie, kontekście informacji handlowej i dysponuje jego zgodą w formie pisemnej lub dokumentowej na ich publikację;
- treść informacji handlowej nie będzie wyolbrzymiała zaangażowania adwokata w świadczoną dla klienta pomoc prawną.
Z kolei w przypadku niezgodności opublikowanej informacji handlowej z zasadami niniejszego „Zbioru” adwokat zobowiązany będzie niezwłoczne podjąć wszelkie niezbędne czynności celem jej usunięcia.
Czytaj:
Adwokatura krok przed zmianami w zakresie reklamy - propozycje gotowe>>
W adwokaturze przyspieszenie z "reklamą", propozycje możliwe już we wrześniu>>
O czym można będzie informować?
Z kolei zgodnie z par. 23b adwokat będzie mógł informować o stawkach wynagrodzeń i metodach ich obliczania, jak i podawać informacje o wysokości ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej. Zaznaczono również, że każda informacja dotycząca wynagrodzenia lub sposobu jego obliczania musi być sformułowana jednoznacznie, w szczególności ma być w niej określone, czy wynagrodzenie obejmuje ponoszone wydatki oraz podatki i inne opłaty.
Czytaj też: Zawodowy pełnomocnik w social media - aspekty praktyczne >>>
Proponuje się również zmianę obecnego par. 23d dodając do niego drugi ustęp (oznaczony jako 1). Zgodnie z nim adwokata obowiązywać będzie zakaz współpracy z podmiotami pozyskującymi klientów z naruszeniem prawa, zasad współżycia społecznego lub nielicujący z zasadą godności zawodu adwokata.
- Projekt teraz przekażemy adwokatom, aplikantom adwokackim i prawnikom zagranicznym do konsultacji, poczekamy na opinie przez miesiąc. Liczymy na to, że zmiany zostaną przyjęte już w maju na posiedzeniu plenarnym NRA. Projekt znosi całkowicie zakazy dotyczące informacji handlowej bo tego wymaga od nas dyrektywa usługowa. Natomiast co istotne - wprowadzamy ograniczenia co do treści takiej informacji, które są zresztą efektem skrupulatnej procedury i przeprowadzonych badań i wśród adwokatów i wśród konsumentów. Bo prawda jest taka, że musimy utrzymać pewien standard - mówi prezes Rosati.
Zobacz w LEX: Cyberbezpieczeństwo kancelarii prawnych >>
Dlaczego nie "reklama" a informacja handlowa
To wyjaśnia w rozmowie z Prawo.pl Przemysław Stęchły, przewodniczący zespołu ds. opracowania zmian w Zbiorze Zasad Etyki Adwokackiej i Godności Zawodu.
- To wynika z uregulowań unijnych. Od kilku lat wiadomo było bowiem, że podstawą naszego otwarcia na informowanie o działalności muszą być normy unijne. Ponieważ chcemy by nasze uregulowania zgodne były ze standardami przyjętymi dla unijnych rynków prawnych. I to pierwsza kwestia, po drugie pojęcie informacji handlowej jest szersze niż reklamy. Co istotne te propozycje są mocno osadzone w dotychczasowym dorobku etycznym Adwokatury Polskiej. Adwokatura otwiera się na "reklamę" czyli informację handlową z poszanowaniem oczekiwań społecznych i dotychczasowych zapisów zbioru zasad etyki - zaznacza Przemysław Stęchły, przewodniczący zespołu ds. opracowania zmian w Zbiorze Zasad Etyki Adwokackiej i Godności Zawodu.
Czytaj w LEX: Obrońca a kłamstwo. Uwagi na tle karnoprawnych granic wykonywania obrony >>
Zwraca uwagę, że taka informacja nie może naruszać godności ludzkiej, godności zawodu i zasad koleżeństwa. Wykluczona jest m.in. reklama porównawcza. - Takie rozwiązania wynikają z oczekiwań naszych klientów, którzy uważają, że "reklama" adwokacka nie powinna być jak reklama towaru. Klienci oczekują rzetelności, stąd też ograniczenia, które chcemy wprowadzić. Zresztą zastanawialiśmy się nad wprowadzeniem katalogu precyzującego co wolno a co nie, ale uznaliśmy, że trudno wymienić wszystkie dozwolone sytuacje, więc lepiej wymienić ograniczenia. Prawnicy są kreatywni, korzystają z blogów, "wrzutek" w internecie, szukają różnych sposobów dotarcia do klientów, bo nie zawsze stać ich na zamieszczanie informacji w ogólnokrajowych mediach. Nie chcemy zamykać im takiej możliwości. Dla samorządu szczególnie bowiem ważne jest aby każdy adwokat niezależnie od wybranej formy, miał możliwość dotarcia do potencjalnej grupy klientów, jedynie pod warunkiem zgodności tej formy z normami etycznymi - zaznacza.
Podkreśla jednak, że ważne będzie to, w jakim kierunku pójdzie praktyka. - Zresztą już pojawiają się pytania, czy będzie można umieszczać informację o prowadzonej praktyce - informację handlową na billboardzie. Ja osobiście a priori nie wykluczam takiej możliwości - ponownie, pod warunkiem zachowania norm etycznych, godności, szczególnie w zakresie formy i miejsca takiej informacji handlowej. Jestem przekonany, że członkowie samorządu wypracują odpowiednią i godną formułę - z jednej strony odpowiadającą potrzebom klientów w zakresie informacji, z drugiej zaś respektującą w pełni dotychczasowy dorobek norm etycznych. Stoimy bowiem przed niepowtarzalną szansą połączenia oczekiwań społecznych z wieloletnim dorobkiem etycznym Adwokatury. - zaznacza przewodniczący.
Jak ujawnia podczas prac nad zmianami dyskutowano też o tym czy i w jakim zakresie dopuścić opinie klientów. - Niestety wiąże się to też z koniecznością ochrony tajemnicy adwokackiej. Z jednej strony "opinie" są istotnym elementem weryfikacji adwokata przez klienta. Analizowaliśmy czy nie ograniczyć opinii klientów wyłączając je w sprawach rodzinnych, karnych i innych tzw. "sensytywnych". W trakcie dyskusji pojawił się zarzut, że to może być dyskryminacja ponieważ np. "karnista" nie będzie się mógł pochwalić swoimi sukcesami a cywilista już tak. Dlatego w tym zakresie pozostawiliśmy jedynie wymóg by takie opinie były etyczne i nie naruszały tajemnicy adwokackiej - dodaje.
Oczekiwania klientów jasne
Prezes Rosati przypomina z kolei, że wyniki badań przeprowadzonych na konsumentach jasno pokazały jakie są oczekiwania. - Wynika z nich, że celem interesu publicznego, który ma być osiągnięty w rozumieniu art. 24 ust. 2 dyrektywy 2006/123/WE jest zapewnienie ochrony konsumentom korzystającym z usług adwokackich oraz zachowanie godności zawodu adwokackiego, jako szczególnego zawodu współuczestniczącego w sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości. Wymogi dotyczące uczciwości i rzetelności wobec klientów oraz tajemnicy adwokackiej są kluczowe dla utrzymania zaufania do usług adwokackich i zapobiegania nadużyciom zarówno dla klientów, jak i samych adwokatów - mówi. I podsumowuje, że dlatego informacje handlowe dostarczane przez adwokatów powinny być zgodne z zasadami godności zawodu adwokackiego, co obejmuje przestrzeganie wyższych standardów kultury, sumiennego wykonywania obowiązków oraz etyki i przyzwoitości, nawet jeśli te działania nie są bezpośrednio związane z wykonywaniem zawodu.
- Adwokaci, przekazując takie informacje handlowe, muszą więc zachować profesjonalizm, rzetelność, zgodność z przepisami prawa i etyką zawodową, przyzwoitość, umiarkowanie oraz dbać o wizerunek zawodu adwokackiego. Przejrzystość i dostępność informacji również są kluczowe, aby umożliwić klientom świadome podejmowanie decyzja - podsumowuje.
Zobacz w LEX: Wizerunek kancelarii prawnej - jak mu pomóc? >>
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.