Wyrokiem sygn. XVII AmC 1274/13 Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zakazał stosowania m.in. następującej klauzuli umownej stosowanej przez Spółdzielczą Kasę Oszczędnościowo-Kredytową "Jaworzno": "W przypadku wcześniejszej spłaty pożyczki, w braku odmiennego oświadczenia Pożyczkobiorcy złożonego po dokonaniu wcześniejszej spłaty pożyczki w całości, ochrona ubezpieczeniowa wynikająca z przystąpienia do ubezpieczenia grupowego będzie kontynuowana".
Sąd wskazał, że konsument może nie zdawać sobie sprawy z konieczności składania oświadczenia o odmowie kontynuacji ubezpieczenia. Przystąpienie kredytobiorcy do ubezpieczenia i wskazanie SKOK-u "Jaworzno" jako strony uposażonej niewątpliwie jest zabezpieczeniem roszczenia kredytodawcy. Jednak jeśli doszło już do spłaty kredytu, to - w opinii SOKiK - nie ma uzasadnienia, by kredytobiorca nadal był objęty ubezpieczeniem. Sąd podniósł, że choć nie ma przeszkód, by konsument dobrowolnie kontynuował takie ubezpieczenie, to powyższy zapis może stawiać go w sytuacji, w której musiałby uiszczać składki - po spłaceniu kredytu - wbrew własnej woli. Zdaniem Sądu, powyższa klauzula godzi w interes ekonomiczny konsumenta i jest sprzeczna z art. 3851 k.c.
W tym samym orzeczeniu SOKiK wskazał również poniższy zapis umowny jako naruszający dobre obyczaje: "Kasa zastrzega sobie prawo do zmiany niniejszego Regulaminu. Zmiana Regulaminu może nastąpić wyłącznie z ważnych powodów. Za ważne powody o jakich mowa w ust. 1 uważa się: (...) 3) zmianę zasad i warunków świadczenia usług, a w szczególności rozszerzenie funkcjonalności istniejących produktów i usług, rezygnacji lub zmiany dotychczas oferowanych produktów lub usług mających wpływ na udzielenie lub obsługę pożyczek/kredytów".
Sąd wskazał, że ustawodawca co prawda dopuszcza możliwość jednostronnej zmiany umowy z ważnych przyczyn, ale muszą być one precyzyjnie zdefiniowane. Konsument przystępujący do umowy powinien wiedzieć, w jakich konkretnych przypadkach może nastąpić zmiana regulaminu. Tymczasem skarżona klauzula nie zawiera zamkniętego katalogu przyczyn uzasadniających jednostronną zmianę umowy przez SKOK "Jaworzno". Sformułowanie "w szczególności" zawarte w ww. zapisie umownym sugeruje, że katalog "ważnych powodów" jest otwarty, więc mógłby być dowolnie interpretowany, a "ważne powody" - narzucane przez podmiot mający i tak silniejszą pozycję kontraktową. Konsument spłacający kredyt jest stawiany w sytuacji bez wyjścia - albo musi zaakceptować zmiany umowy narzucone przez przedsiębiorcę, albo spełnić od razu w całości zaciągnięte zobowiązanie. Takie postępowanie SKOK-u "Jaworzno" Sąd uznał za "nieuczciwe i nielojalne w stosunku do konsumenta, a tym samym sprzeczne z zasadami współżycia społecznego i rażąco naruszające interesy konsumenta". Ponadto SOKiK wskazał, że ulepszenie produktów lub usług czy wprowadzenie nowych trudno potraktować jako racjonalne "ważne powody" uzasadniające zmiany umowy kredytowej.
Skarżone klauzule zostały wpisane do rejestru UOKiK pod nr 6326 i 6325 w dniu 9 marca br. w dziale Usługi finansowe, na mocy wyroku sygn. XVII AmC 1274/13 z dnia 18 września 2014 r.
Opracowanie: Małgorzata Sowa-Grajewska
| Dowiedz się więcej z książki | |
 |
Ustawa o prawach konsumenta. Komentarz
|